De 7 hoofdzonden van managers (van hebzucht tot – uiteraard – lust)

Hoe gaan leiders om met lust? Wat betekent vraatzucht voor hen? Twan van de Kerkhof houdt managers een spiegel voor – een lang niet altijd vleiende spiegel.

Michael Eisner – zo’n man voor wie het woord topmanager speciaal lijkt te zijn uitgevonden, larger than life in meer dan één opzicht – stond van 1984 tot 2005 aan het roer van Disney. Uit de boeken over zijn leiderschap en over zijn bewind bij Disney blijkt vooral dat het runnen van een pretconcern geen pretje is (maar wel zéér lucratief). In 1995 haalde hij Michael Ovitz, toen de machtigste man in Hollywood, aan boord. Een kapitein met een schipper die het gewend was zelf het kapiteinsuniform te dragen – dat sprookje duurde ook bij Disney niet bijster lang. Al gauw verzuurde de relatie. Uiteindelijk schakelde Eisner een goede vriend van Ovitz in om een complot te smeden om Ovitz uit het imperium van Mickey Mouse en Donald Duck te kwakken. Ovitz en de Judas-van-dienst waren zelfs zo bevriend, dat ze samen een jacht hadden en tijdens die tochten hun zorgen aan elkaar toevertrouwden. Judas belde vanop het schip de uitlatingen van Ovitz door aan Eisner, die de informatie gebruikte om zijn rivaal te ontslaan. Aan dat vertrek hing wel een prijskaartje van 140 miljoen dollar smartengeld.

“De hebzucht naar macht van Eisner werd afgestraft door de materiële hebzucht van Ovitz,” concludeert Twan van de Kerkhof in De 7 zonden van leiderschap. Op de achterflap staat een andere titel, De 7 deugden van leiderschap. U moet het boek wel ondersteboven draaien om die tweede titel te lezen. Daar begint immers een ander boek, dat precies in het midden van de uitgave stopt. In twee keer 63 bladzijden laat de voormalige hoofdredacteur van Management Scope veertien goede en kwade eigenschappen van leiderschap de revue passeren. Wat een steriele opsomming had kunnen worden, heeft de Nederlandse Limburger gegoten in een tot de verbeelding sprekende structuur uit de katholieke godsdienst. Leiders excelleren in hun deugden of vallen voor de verleiding van de zeven hoofdzonden.

Knap gevonden, maar van de Kerkhof heeft de briljante vorm niet aangegrepen om een diepgravende analyse over leiderschap te geven. Hij houdt het geestig, maar beknopt en vaak erg voorspelbaar. Vrij vlug wordt duidelijk dat dit boek niet de ultieme kneepjes over leidinggeven bijbrengt, noch een haarfijn portret penseelt over ‘de leider’. Alle manco’s ten spijt, blijft het boek best boeiende lectuur (enkele nietszeggende of ronduit warrige passages moet u wel op de koop toe nemen). De voorbeelden maken veel goed. Alleen in het hoofdstuk over lust blijft de auteur discreet. “Ik heb wel eens een lid van de raad van bestuur van een grote bank de Wallen op zien wandelen. Ik kende een directievoorzitter die de twee prostituees op zijn Aziatische hotelkamer in dank aanvaardde,” vertelt hij. Vrees niets, hij noemt geen namen.

Twan van de Kerkhof, De 7 zonden/deugden van leiderschap. Business Contact, 126 blz., 19,90 euro.

Luc De Decker