Crisiscomité

Zelden werd er aan de bankregelgeving zo veel aandacht geschonken als aan de nieuwe voorstellen van het Bazels Comité, dat ernaar streeft een herhaling van de crisis te vermijden.

Ook al is het scenario minder Hollywoodachtig dan in de Verenigde Staten, waar de stemming van de nieuwe financiële regelgeving gekleurd wordt door een mengeling van politiek, lobbying en schandalen (Goldman Sachs), toch laten de voorstellen van het Bazels Comité met betrekking tot de nieuwe Bazel III-normen de spelers niet onverschillig. Hoewel die nieuwe normen als referentie zullen dienen voor alle grote financiële centra ter wereld (zie kaderstuk ‘Wie is het Bazels Comité?’), komen de meeste reacties vooralsnog uit Europa. Toch zullen ook de Amerikaanse banken zeker aan Bazel III onderworpen worden. De Amerikaanse regelgever heeft Bazel II niet goedgekeurd vanwege de specifieke structuur van de Amerikaanse banksector (aanwezigheid van veel kleine banken), maar Bazel III zal een referentie zijn waar geen enkele regelgever amper een jaar na de zware financiële crisis nog omheen zal kunnen. De G20 heeft van de nieuwe normen op het gebied van prudentieel toezicht een prioriteit gemaakt. Onlangs nog legde Robert Kelly, president-directeur van de Bank of New York Mellon, uit dat het relatieve gebrek aan belangstelling van de Amerikaanse banken voor Bazel III te wijten is aan de huidige hervormingen van de Amerikaanse financiële regelgeving, die alle aandacht opeisen. Volgens hem staan de Amerikaanse banken er ook beter voor ten aanzien van de voorstellen van het Bazels Comité, met name op het niveau van de kwaliteit van het kapitaal (minder hybride effecten, minderheidsbelangen enzovoort).

Buitensporige kosten

De reactie van de Europese Bankfederatie (EBF) op de voorstellen van het Bazels Comité was redelijk scherp en drukte op de noodzaak om een analyse uit te voeren van de cumulatieve impact van de hervormingen op de economie, de kapitaalmarkten en de bankstructuren. Volgens Alessandro Profumo, voorzitter van de Europese Bankfederatie en chief executive officer van Unicredit, “zouden tal van banken – vooral kleine en middelgrote – gewoonweg niet in staat zijn om voldoende fondsen bij elkaar te krijgen om hun leningen te financieren. Zij zouden die leningen daardoor moeten beperken.” De EBF is eveneens van mening dat de liquiditeitseisen ertoe zullen leiden dat de banken hun rol van fondsenleveranciers aan de economie niet meer helemaal zullen kunnen vervullen. Uiteindelijk zouden de voorgestelde maatregelen uitmonden in “een beperking van de capaciteit van de banken om te lenen aan de gezinnen en de bedrijven”, aldus Profumo.

De Franse Bankfederatie maakt op haar beurt zelfs gewag van “grote tekortkomingen in het ontwerp en de kalibratie van de ratio’s”. Volgens haar adjunct-directeur, Pierre Lauzun, “zijn de stressscenario’s (red.: crisisscenario’s) overdreven” en zorgen ze voor een “aanzienlijke terugval”, met name op het niveau van de interbancaire markt. In België waarschuwt Jean-Laurent Bonnafé, chief executive officer van BNP Paribas Fortis, dat de voorstellen van het Bazels Comité 5 à 6 % groei zouden kosten over een periode van drie jaar, wat zou betekenen dat een voor veel landen standaardgroei van 1,5 % gedurende die jaren tot nul zou worden herleid.

De banken zijn inderdaad van mening dat het voor hen onmogelijk zou zijn om de nodige bedragen op te halen om te kunnen beantwoorden aan de nieuwe normen en om de economie te kunnen blijven financieren. Volgens de recentste studies zullen alleen al de banken uit de eurozone maar liefst 450 miljard euro meer eigen vermogen moeten aanhouden en voor 1500 miljard euro extra obligaties moeten uitgeven. Ter vergelijking: de landen van de eurozone zouden tussen 2011 en 2013 gemiddeld 1000 miljard euro per jaar moeten kunnen ophalen…

Beperkte toegevingen

De situatie van de Amerikaanse banken is minder gespannen omdat ze minder hun toevlucht hebben genomen tot hybride effecten en omdat ze dankzij hun meer doorgedreven boekhoudkundige consolidatie minder afhankelijk zijn van minderheidsbelangen. Die laatste zullen vanaf nu uitgesloten worden uit het eigen vermogen.

Toch zullen ook de Amerikaanse, Japanse en Britse banken hun solvabiliteit en hun liquiditeit moeten versterken als de voorstellen van het Bazels Comité in hun huidige vorm worden aangenomen, wat weliswaar weinig waarschijnlijk is. Gezien de stroom van protest van de banken en de opmerkingen van de ratingagentschappen (met Standard & Poor’s op kop), zal het Bazels Comité ongetwijfeld op bepaalde punten moeten inbinden en/of de overgangsperiode moeten verlengen. De essentie van de voorstellen van het Bazels Comité zal echter ongetwijfeld behouden blijven en het is weinig waarschijnlijk dat de nationale regelgevers het risico zullen nemen om de Bazel III-normen naast zich neer te leggen, vanwege de druk die uitgeoefend wordt door de G20.

Te mijden

De belangrijkste vraag voor beleggers is uiteraard of het interessant zou zijn om te beleggen in bankwaarden. Momenteel raden wij u aan te profiteren van koersstijgingen om uw posities in banken te verkopen. In Europa bestaat het risico dat ze grote hoeveelheden kapitaal zullen moeten ophalen in de komende jaren, terwijl hun winsten beperkt zullen blijven vanwege het systeem van de anticyclische kapitaalbuffers en de zeer waarschijnlijke belastingen die de banken in de toekomst zullen moeten ophoesten. Die extra belastingen zullen ook de Amerikaanse banken treffen, aangezien er tevens een internationale belasting ter studie ligt bij het Internationaal Monetair Fonds. Ook aan de andere kant van de Atlantische Oceaan zullen de banken hun winstpotentieel gekortwiekt zien door de hervorming van de financiële regelgeving. Na deze hervormingen zullen de bankeffecten opnieuw een profiel krijgen dat meer in overeenstemming is met hun historische statuut van goedehuisvaderaandelen, maar op dit moment is het nog te riskant om op eender welk aandeel te speculeren. De precieze contouren van de toekomstige fundamentals van de bankmarkt blijven immers nog zeer onduidelijk. (C)

Solvency II

Binnenkort zullen we terugkomen op Solvency II, de nieuwe normen van toepassing op verzekeringsmaatschappijen.

Door Cédric Boitte

De banken zijn van mening dat het voor hen onmogelijk zou zijn om de nodige bedragen op te halen om te beantwoorden aan de nieuwe normen en om de economie te kunnen blijven financieren.