Crisis in de vervuilende sector

Het Europees emissiehandelssysteem ETS, is ‘s wereld grootste koolstofmarkt. Het moet de koolstofdioxide-uitstoot van de 11.000 ondernemingen die op die markt handel drijven beperken. Het moet de bedrijven ook aanzetten om te investeren in schone technologie. De crisis gooit roet in het eten.

Door de crisis is de eerste doelstelling van het ETS een succes. De uitstoot van de deelnemers ligt beduidend onder het huidige plafond. Maar precies om dezelfde reden is het tweede doel een mislukking. De markt heeft zichzelf verzadigd met een overvloed aan uitstootrechten. In 2008 haalde de koolstofprijs nog 30 euro per ton, intussen houdt hij zich onder de 10 euro op en dat is veel te laag om ondernemingen ertoe aan te zetten hun investeringsplannen groener te maken.

De toestand dreigt nog te verergeren. De EU is bezig met de verkoop van een bijkomende 300 miljoen rechten om geld in te zamelen voor projecten in groene energie en dat maakt het overaanbod er alleen maar erger op. Ze staat ook op het punt om nieuwe regels in te voeren over energie-efficiëntie die de uitstoot terugdringen, maar dat werd niet meegenomen in het plafond. Matthew Gray van de investeringsbank Jefferies schat dat het ETS tegen 2020 een overschot van 845 miljoen uitstootrechten opgestapeld heeft, terwijl het voor dat jaar geplande plafond op 1,8 miljard vastgesteld werd.

De investeerders in groene technologie dringen aan op een tussenkomst om de koolstofprijs te ondersteunen. Er werden suggesties gedaan, van een bodemprijs voor koolstof tot een verstrakking van het toegelaten plafond. In december, toen de koolstofprijs een heel stuk onder de 7 euro zakte, gaf een comité van het Europees Parlement drie mogelijke scenario’s aan: een deel van de rechten buiten de markt houden of opzijzetten, 1,4 miljard rechten achterhouden of de bovenlimiet verstrakken. Eind februari keurde een invloedrijke commissie de eerste strategische lijn goed. Daarover moet gestemd worden en dan volgen onderhandelingen met de lidstaten.

Het meest eenvoudige is om het plafond te verlagen zodat de prijs kan stijgen tot ergens tussen 15 en 30 euro. Maar dat zou heftige weerstand opwekken bij zware vervuilers als Polen, dat heel wat kolen verstookt. Het zou ook een precedent vormen en het vertrouwen van de investeerders uithollen. Om aan die bekommernissen tegemoet te komen, is het volume dat opzijgezet wordt best niet groter dan de verminderde vraag naar rechten ten gevolge van de energie-efficiëntieregel, die de aanleiding is om tot de actie over te gaan.

Alles bij elkaar zou dat een bescheiden maatregel zijn: de koolstofprijs ging na de bekendmaking door de commissie feitelijk naar omlaag. Bovendien zal ze aanleiding geven tot beladen onderhandelingen. Intussen kunnen de marktopzichters alleen maar dromen van een plots economisch herstel of een nieuw Amerikaans of Japans cap and trade-systeem om de vraag naar ETS-rechten te stimuleren. Kortom, er wordt om een mirakel gebeden.

THE ECONOMIST

De investeerders in groene technologie dringen aan op een tussenkomst om de koolstofprijs te ondersteunen.