Brussel neemt drastische maatregelen tegen smog

Het wegverkeer en de verwarming van gebouwen zijn de belangrijkste bronnen van luchtvervuiling in Brussel. Als het smogalarm in Brussel van kracht is, neemt het gewest maatregelen.

Sinds 1994 is de Intergewestelijke Cel voor het Leefmilieu (IRCEL) verantwoordelijk voor de voorspelling van smog en de afkondiging van het smogalarm. “Een smogepisode is een periode met verhoogde luchtverontreiniging. In de winter zit er dan vooral te veel fijn stof in de lucht”, legt Frans Fierens van IRCEL uit. “Om de luchtkwaliteit in Brussel te bepalen, meet leefmilieu Brussel (BIM) de concentraties fijn stof. Bij ongunstige meteorologische omstandigheden zoals weinig wind of temperatuurinversie kunnen deze concentraties de hoogte in schieten. De belangrijkste oorzaken zijn de uitstoot van het verkeer en de verwarming van gebouwen.”

Drie interventiedrempels

Afhankelijk van de locatie variëren de gemiddelde waarden. Van een eerste interventiedrempel is er sprake als de IRCEL voor minstens twee meetplaatsen en twee opeenvolgende dagen een overschrijding voorspelt. Die situatie komt twee of drie keer per winter voor en kennen we bijgevolg goed. De snelheid wordt beperkt van 120 tot 90 kilometer per uur en van 70 tot 50 kilometer per uur en er zijn extra snelheidscontroles.

Wordt de tweede drempel overschreden, dan wordt het alternerend rijden van kracht. De ene dag mogen auto’s met een nummerplaat eindigend op een oneven cijfer Brussel in, de volgende dag die op een even cijfer. Het openbaar vervoer van de MIVB is dan gratis. Er geldt ook een vrachtwagenverbod voor +3,5 ton tussen 7 en 10 uur en tussen 17 en 20 uur. Daarnaast mag de temperatuur in openbare gebouwen maximaal 20 graden Celsius bedragen, want 1 graad extra komt overeen met tot 8 procent meer energieverbuik. Deze pollutiepiek komt één keer in de twee of drie jaar voor.

De kans is klein dat het ooit zover komt, maar toch voorziet het actieplan nog in een derde drempel, dan geldt er een totale verkeersban in Brussel. Net zoals bij de vorige interventiedrempel is er wel een uitzondering voor de ‘schone’ voertuigen, waaronder hybride wagens.

Gunstige én ongunstige evolutie

Deze winter hebben we al geluk gehad, het smogalarm en het bijhorende actieplan zijn nog geen enkele keer in werking getreden. “Na een lange stagnatieperiode stellen we de jongste tien jaar een daling in de concentratie fijn stof vast”, zegt Fierens.

“De economische crisis heeft daarin vermoedelijk een rol gespeeld, dus de vraag is of deze trend zich voortzet. Van Europa mag er maximum 35 dagen per jaar een teveel zijn, maar ondanks de daling in het aantal dagen wordt dit nog niet op alle meetlocaties gehaald. De concentratie stikstofdioxide is een ander verhaal. In verkeersrijke omgevingen stagneert of stijgt ze zelfs. We kunnen dus spreken van een negatieve evolutie. Meer dieselwagens samen met de toename van het verkeer zijn de belangrijkste factoren.”

Om de luchtkwaliteit te verbeteren, kunnen bedrijven en particulieren maar beter initiatieven nemen om hun uitstoot te beperken. “Smogepisodes geven op korte termijn aanleiding tot meer ademhalingsklachten en een hoger risico op sterfte door hart- en vaatziekten. Op langere termijn is er een hoger risico op longkanker. Door de levenslange blootstelling aan de fijnstofconcentraties leven we in België gemiddeld een jaar minder lang.”

ANNICK CLAUS

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content