‘Brussel is geen eiland’

Brussels minister van Mobiliteit Elke Van den Brandt (Groen) nam gas terug over het voorstel om in Brussel een stadstol in te voeren. Toch gelooft ze dat Brussel aansluiting moet zoeken bij steden als Kopenhagen en Gent.

Toeval was haar politieke roeping niet, maar toch had Elke Van den Brandt ook een academische loopbaan kunnen uitbouwen. Toen Bruno De Lille in 2009 staatssecretaris in de Brusselse regering werd, kwam ze als opvolger in het Brussels Parlement terecht. De communicatiewetenschapster aan de Vrije Universiteit Brussel was bezig aan een doctoraat over vrouwen in de academische wereld. “Ik deed mijn onderzoek graag, maar de zin om dingen in de samenleving te veranderen werd te groot”, verklaart Van den Brandt haar roeping. “Ik was altijd al actief in tal van vzw’s en op een bepaald moment lonkte de politiek. Waarmee ik het belang van de academische wereld zeker niet wil onderschatten. We moeten ons oor vaker te luisteren leggen bij mensen met een academische expertise.”

Goedgehumeurd

Haar intrede in het Brussels Parlement was niet meteen een geplande carrièrestap, maar toch geldt Van den Brandt binnen Groen als ambitieus. Zo was ze een tijdlang ondervoorzitster van de partij. Bij de voorzittersverkiezingen in 2014 vormde ze samen met Wouter De Vriendt een duo als uitdagers voor Meyrem Almaci. Het duo deed het goed, maar moest uiteindelijk de duimen leggen. “Tijdens die voorzittersverkiezingen heeft ze veel mensen positief verrast”, blikt haar collega Elisabeth Meuleman (Groen) terug. “Elke is ambitieus, en in de politiek is dat een positieve eigenschap. Ze is gedreven en intelligent, en communiceert in een no-nonsensestijl. ”

Haar nuchtere communicatiestijl en haar gedrevenheid worden wel vaker genoemd door partijmedewerkers van Groen. Bovendien blijkt de Brusselse minister van Mobiliteit over de gave te beschikken om goedgehumeurd op kantoor te komen.

Bij de verkiezingen van 2014 raakte Van den Brandt verkozen in het Vlaams Parlement. Ze maakte daar deel uit van de commissie Welzijn. Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Jo Vandeurzen (CD&V) kon haar wel waarderen. “Ik ken Elke als een hardwerkend en oprecht parlementslid”, zegt hij. “Wat ik bijzonder apprecieerde, was dat ze – als oppositielid – niet meeging in populisme en slogans. Inhoud en nuance waren belangrijk. Dat zijn in de politiek zeldzame kwaliteiten geworden.”

Gastvrije stad

De roots van Van den Brandt liggen in Antwerpen, maar haar hart klopt in Brussel. “Ik ben op mijn achttiende naar hier gekomen en voelde me meteen thuis.” Na de jongste verkiezingen was ze als Vlaams boegbeeld van de grootste politieke fractie in Brussel nauw betrokken bij de vorming van de Brusselse regering. Is ze als Vlaming in Brussel niet gedoemd om de tweede viool te spelen? “Brussel is politiek relevant voor iedereen”, zegt ze. “Het is onze hoofdstad, maar je kunt niet meer zeggen dat je hier enkel voor de Nederlandstaligen een rol wilt spelen. Daarvoor is de stad te divers. Die veelheid trekt me aan. Brussel is een gastvrije stad, waar mijn kinderen opgroeien en elke wijk haar eigen karakter heeft.”

Hoewel ze zich de afgelopen jaren vooral op welzijn en gelijke kansen heeft geprofileerd, is ze blij met haar portefeuille in de Brusselse regering. “Mobiliteit raakt aan alles. Dat gaat over levenskwaliteit en openbare ruimte. De komende vijf jaar wil ik het regeerakkoord in daden omzetten voor de stad waar ik woon. Het gaat daarbij in mijn ogen minder om mijn persoonlijke ambitie. Politiek is geen kwestie van loopbaanplanning.”

Grootste politieke familie

Deze week floten de coalitiepartners in de Brusselse regering, inclusief de Franstalige ecologisten, het voorstel van Van den Brandt terug om in de hoofdstad een stadstol in te voeren. Zelf ziet ze dat anders. “Uiteindelijk zeggen we hetzelfde”, zegt ze. “De files hebben een oplossing nodig. De luchtkwaliteit is een stressfactor voor de Brusselaars. Een slimme kilometerheffing is allicht de beste oplossing, maar ze moet gebeuren in samenwerking met Vlaanderen en Wallonië. Brussel is geen eiland. We kunnen ons de luxe niet permitteren om tien jaar niks te doen.”

Van den Brandt verwijst naar Kopenhagen en Gent als voorbeelden. Ze wil dat Brussel de mobiliteitsambitie in het regeerakkoord waarmaakt. Het typisch Brusselse getouwtrek met negentien burgemeesters is een uitdaging, maar ze is optimistisch. “Bij de gemeenteraadsverkiezingen was Groen-Ecolo de grootste politieke familie. Daardoor staan de gemeentebesturen open voor samenwerking rond mobiliteit.”