De Britse terugtrekking uit de Europese Unie maakt de Londense City zenuwachtig. Duidelijke scheidingsvoorwaarden zijn noodzakelijk.
Dit is een operatie zonder voorgaande. 28 landen zijn toegetreden tot de Europese Unie, maar geen enkel heeft ooit gevraagd weg te gaan. Tot nu. In de zomer van 2016 liet premier David Cameron na een noodplan voor een brexit op te stellen, omdat hij nogal nonchalant aannam dat het Britse volk de status quo in stand zou houden. In 2017 ziet de Londense City met enige ongerustheid de gevolgen onder ogen.
Zelfs de snuggerste analist kan de precieze voorwaarden van de scheiding, noch de exacte datum van de Britse terugtrekking voorspellen. Enkele brave zielen zeggen dat het misschien nooit gebeurt. In 2017 komt er toch enige zekerheid als de regering van Theresa May formeel artikel 50 van het verdrag van de Europese Unie inroept en daarmee de Britse intentie bekendmaakt de EU te verlaten. Ze heeft gezegd dat ze dat zal doen tegen het einde van maart.
Zodra artikel 50 in gang wordt gezet, begint een tweejarige klok te tikken en als die afloopt moeten de onderhandelingen over de scheiding afgerond zijn. De regering zal uitleg geven over de compromissen, zoals de toegang tot de eenheidsmarkt, de aanvaarding van het principe van de vrijheid van verkeer en de suprematie van het Europese Hof van Justitie.
Het spanningsveld tussen regels opstellen en regels opvolgen wordt vanzelfsprekend. De City zal aandringen op duidelijkheid over de echtscheidingsvoorwaarden. May zal de flexibiliteit willen bewaren. Ze heeft ook een oogje gericht op de Franse presidentsverkiezingen in april en mei. Een overwinning voor de uiterst rechtse Marine Le Pen, hoe onwaarschijnlijk ook, zou een ‘frexit’ aankondigen en mogelijk het einde van de EU betekenen.
Overgangsmaatregelen
De City is een ecosysteem waar grote beesten zoals de grootbanken (JPMorgan Chase, HSBC, Goldman Sachs, Barclays en Standard Chartered) ronddwalen naast alleseters, zoals de verzekeraars Aviva, Prudential en Legal & General. Ook vermogensbeheerders, vogelvrije private-equitybedrijven en hedgefondsen zitten in de mix, ondersteund door duizenden boekhouders, advocaten en belastingadviseurs van alle nationaliteiten.
Al die instellingen zullen grondig overwegen of ze rustig blijven zitten in 2017. Ze zullen nagaan of de brexit-onderhandelingen neigen naar een radicale breuk, een vriendschappelijke wederzijdse aanpassing of een vechtscheiding. “Hoe dichter bij de reële economie, hoe meer je blootgesteld bent aan de brexit. Hoe meer je een financieel spel speelt, hoe minder het je kan schelen”, zegt een manager in de City.
Grootbanken, die leningen verstrekken, schulden financieren, handelen in effecten en deposito’s in ontvangst nemen, zijn zeer sterk gereguleerd door de EU-wetgeving. Ze zullen hun recht om financiële diensten te verlenen in de Europese Unie (passporting) of iets soortgelijks trachten te bewaren. Ze zullen ten minste overgangsmaatregelen willen om te verzekeren dat al afgesloten deals niet afglijden in een niemandsland.
Sommige bedrijven zullen de benen nemen uit angst dat hun toegang tot de eenheidsmarkt wordt gecompromitteerd. Niemand verwacht een collectieve stormloop naar de uitgang. Maar er zullen bedrijfssectoren wegsijpelen en onder andere Dublin, Luxemburg, Amsterdam en Parijs pakken al uit met lokmiddelen.
Welkom terug
Een vertrouwd Gallisch gezicht duikt opnieuw op in 2017. Michel Barnier, de voormalige Europese commissaris voor Interne Markt en Financiële Diensten, maakt een comeback als de hoofdonderhandelaar van de EU over de brexit. Hij zal David Davis ontmoeten, een krachtpatser die het niet echt voor bankiers heeft.
We verwachten weinig doorbraken en veel crisisdiplomatie. Een oplossing op maat wordt bijzonder ingewikkeld om te realiseren. De City riskeert een aantal voordelen te verliezen, zoals de handel in euro, maar kan reageren met handel in yuan. De financiële activiteit in Londen zal langzaam krimpen, maar dat was al bezig ten gevolge van de regels na de crisis en de lage rente. “Het zal eerder op een traag lekkende band lijken”, zegt een bedrijfsleider.
Velen zullen verwonderd zijn over de bereidheid van de City om Europese wetgeving te behouden, die ze ooit opdringerig vond, zoals MiFID II (financiële markten) en in mindere mate Solvency II (verzekeringen).
Groot-Brittannië noch de City mag van de Europese Unie een betere deal verwachten dan het voorheen aangeboden lidmaatschap. Op dat punt heerst er unanimiteit in Brussel, Berlijn en Parijs. Om Voltaire te parafraseren: de prijs van de brexit moet hoog genoeg zijn pour décourager les autres.
De auteur is hoofdredacteur van Financial Times.
Lionel Barber
De City riskeert een aantal voordelen te verliezen, zoals de handel in euro, maar kan reageren met handel in yuan.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier