Blijf van mijn Cadillac

Joseph en Jimmie Boyett plukken pittige anekdoten uit het leven van 70 topondernemers. Leren van Walt Disney, Bill Gates, Ted Turner en co.

Misschien moet u dit experiment van Ricardo Semler, de eigengereide topman van het Braziliaanse productieconcern Semco, wel eens herhalen: hij vroeg zijn secretaresse een tien bladzijden lang artikel uit een vaktijdschrift te kopiëren en te bezorgen aan een collega-directeur, wiens kantoor zich naast het zijne bevond. Het artikel moest nauwelijks drie meter overbruggen. Semler drukte de chronometer in op het ogenblik dat hij het blad met de tekst overhandigde aan de secretaresse, die plichtbewust alle bedrijfsvoorschriften stipt volgde. Omdat het een lange kopie was, bezorgde ze het aan de medewerker die zulke karweien opknapte. Dat impliceerde ook dat het tijdschrift en de opdracht verstuurd werden met de interne post. Omdat die slechts twee keer per dag opgehaald en verdeeld werd, bleef het blad urenlang in het bakje met uitgaande post liggen. Toen het pakje in de postkamer arriveerde, was de medewerker die instond voor het kopiëren al vertrokken. Uiteindelijk had het artikel 22 uur nodig om drie meter verder te geraken.

Semler gebruikte het resultaat als argument om vrijwel alle functies van receptionisten en secretaressen te schrappen. De betrokkenen én de managers protesteerden. De secretaressen werden omgeschoold naar afdelingen als marketing en verkoop, terwijl de managers voortaan zelf hun gasten mochten opvangen, koffie zetten en kopieën maken. Semco bespaarde niet alleen het salaris van de secretaressen, ook de papierberg verschrompelde. Omdat de managers nu zelf instonden voor het archief, kromp het aantal te catalogeren documenten van gemiddeld zestig tot amper drie per week. Daardoor kon Semler een order annuleren van ongeveer 50.000 dollar aan nieuwe archiefkasten. Hij verkocht zelfs een aantal kasten die overbodig geworden waren.

Zulke markante praktijkvoorbeelden zijn de bouwstenen van De goeroegids voor ondernemers van het Amerikaanse echtpaar Joseph en Jimmie Boyett. Laat u niet misleiden door de titel (die ingefluisterd werd door marketing na het succes van een gids over orakels als Warren Bennis, Gary Hamel en andere Tom Peters-klonen). In plaats van de zoveelste introductie tot de managementgoeroes, plukken de twee consultants uit Atlanta vrank en vrij anekdotes uit het kleurrijke leven van topondernemers. We vinden er gecanoniseerde steunberen als David Packard (Hewlett-Packard), Akio Morita (Sony) en Ray Kroc (McDonald’s), maar ook nieuwe durfallen als Jeff Bezos (Amazon), Steven Jobs (Apple) en Jim Clark (Netscape). Het gaat vooral om stichters, al komen ook managers aan bod die voor een doorbraak zorgden.

Slapen op de vrieskist. De ondernemerslessen zijn ingedeeld volgens zes thema’s. In het eerste luik, Zou u het wel doen?, onderzoeken de Boyetts welke kenmerken essentieel zijn voor succes. Als rode draad stuiten we daar niet alleen op stug kunnen volhouden, maar ook op gewoon ouderwets hard labeur. Neem nu Ben Cohen en Jerry Greenfield, de oprichters van roomijsketen Ben & Jerry’s. Aanvankelijk maakten ze niet alleen zelf ijs, ze regelden gewoon alles, tot en met de verbouwing van hun eerste salon. In de winter van 1978 probeerden ze een vervallen benzinestation in een ijssalon om te toveren. De weinige uren dat ze sliepen, gebeurde dat op de vrieskist in de achterkamer of op een gammel veldbed in de kou. Toen het salon draaide, bleef het zeven dagen op zeven zwoegen. Terwijl Jerry de schoonmaak deed, ging Ben ooit een luchtje scheppen en viel in slaap op het grind van het parkeerterrein.

In het tweede hoofdstuk, Het volmaakte idee, trekken de Boyetts op zoek naar de inspiratie van de succesmanagers. Kijk alvast goed om je heen, bijvoorbeeld naar je partner. Jeff Bezos stichtte Amazon omdat hij zijn gelijk wilde bewijzen over de virtuele handel. Hij koos voor boeken omdat zijn vrouw een romanschrijfster is.

De bankier als God. Het derde deel, Geldzaken, focust op de financiering. Naast griezelverhalen over bankiers die zich God wanen, stuiten we er ook op Ross Perot (EDS). Toen hij wilde investeren in Home Depot, maakte hij een giftige opmerking over de Cadillac van één van de oprichters. Waarop die prompt de steun van Perot afwees: “Als die man zich druk maakt over mijn wagen, hoe moeilijk gaat hij dan doen als er echt grote beslissingen genomen moeten worden?” De participatie van 2 miljoen dollar die Perot toen niet kon investeren, zou eind jaren negentig zowat 58 miljard dollar waard geweest zijn.

De twee volgende hoofdstukken schotelen sterke verhalen voor over klanten werven en klanten houden. Als zesde en laatste thema gaan de Boyetts in op het werven, inspireren, motiveren en desnoods ontslaan van personeel. Bill Gates gaat er alvast gewoon vanuit dat je je uitslooft: “Als u het niet leuk vindt om hard te werken en intensief bezig te zijn en uw best te doen, dan moet u hier niet werken.”

Luc De Decker

Joseph & Jimmie Boyett, De goeroegids voor ondernemers. Thema, 379 blz., 32,75 euro.

“Als u het niet leuk vindt om hard te werken en intensief bezig te zijn en uw best te doen, dan moet u hier niet werken.”

(Bill Gates)