‘BLIJF OUDERE MEDEWERKERS PERSPECTIEVEN BIEDEN’

Drie vragen aan professor Marijke Verbruggen, lid van de onderzoeksgroep personeel en organisatie aan de faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen van de KU Leuven.

Volgens Tim Vanmarcke begint een professioneel transformatieproces met introspectie nadat een crisis is verwerkt. Wat zegt het wetenschappelijk onderzoek hierover?

MARIJKE VERBRUGGEN. “Je hebt inderdaad vaak mensen die naar loopbaanbegeleiding stappen vanuit een noodzaak zoals ontslag of gezondheidsproblemen. Maar soms is de aanleiding minder acuut: een sluimerend gevoel van ontevredenheid of een moeilijke relatie met een collega. De introspectie kan ook leiden tot het besef dat een job wel goed bij iemand past, maar dat de randvoorwaarden hem of haar ongelukkig maken. Die randvoorwaarden, de pendeltijd bijvoorbeeld, zijn belangrijk om niet gedemotiveerd te raken. Zeker bij burn-outs zie je dat gepassioneerde mensen vaak alles willen doen voor hun job, maar dat er een conflict is, dat ze niet genoeg middelen krijgen of een gebrek aan erkenning voelen.”

Heel wat mensen doen wel aan introspectie, maar achterhalen toch niet welke richting ze hun professionele leven willen geven. Hoe komt dat?

VERBRUGGEN. “Uit mijn doctoraat uit 2007 bleek dat ongeveer 50 procent van de mensen na loopbaanbegeleiding intern of extern van functie was veranderd. Maar ook als je niet verandert, doe je veel kennis op. Je leert bij over jezelf en de arbeidsmarkt of je leert je functie beter te aanvaarden. Veel mensen zien dan ook in dat ze zelf heel wat zaken in handen kunnen nemen. In het algemeen geven mensen zichzelf vier op vijf voor zelfsturing van hun loopbaan, maar ze gaan toch niet over tot actie. Wellicht omdat ze risicoavers zijn: ze vinden het moeilijk om wat ze hebben op te geven voor de stap in het onbekende. Bij de groep die loopbaanbegeleiding heeft gevolgd, gaan wel veel mensen tot actie over.”

Maakt de recente verhoging van de pensioenleeftijd deze discussie nog relevanter? Meer mensen zullen hun loopbaan wellicht in een andere richting moeten sturen.

VERBRUGGEN. “Het maakt het in elk geval belangrijk dat we als maatschappij het signaal blijven sturen dat we zo veel mogelijk mensen in een functie willen waarin ze zich goed voelen. Het is niet altijd goed om oudere werknemers te ontzien, te beschermen of minder uren te laten werken. Soms, bij zware beroepen bijvoorbeeld, is dat zeker zinvol, maar je moet oudere werknemers vooral ook perspectieven bieden. Uit wetenschappelijke studies blijkt dat oudere medewerkers geneigd zijn later op pensioen te gaan als je hen mogelijkheden biedt zichzelf te ontwikkelen. Dat kan bijvoorbeeld door hun opleidingen aan te bieden.”