Betalen om in de file te staan

De Vlamingen wilden rekeningrijden, de Franstalige Belgen daarentegen wilden een autowegenvignet. En dus komt er vanaf 2013 rekeningrijden voor vrachtwagens vanaf 3,5 ton én een wegenvignet voor auto’s. Worden de files daarmee korter? Natuurlijk niet.

De Nederlanders bakten het de voorbije jaren bruin. Lang waren ze voor een kilometerheffing, maar met de liberaal Mark Rutte aan de macht is daar geen sprake meer van. Vlaams minister-president Kris Peeters (CD&V) zat met de gebakken peren. De Vlaamse regering ging oorspronkelijk voor een wegenvignet, maar koos in 2007 voor rekeningrijden na een bezoek van toenmalig minister-president Yves Leterme (CD&V) aan zijn Nederlandse ambtsgenoot Jan Peter Balkenende (CDA). Peeters pikt het vignet terug op. Dat jojoën had alles te maken met politiek en niets met beleid. Jaren gingen daardoor verloren terwijl de automobilist steeds vaker en langer in de file staat.

Dat zal niet veranderen met de tweekoppige draak die de politici vorige week hebben gecreëerd: rekeningrijden voor vrachtwagens en een autowegenvignet voor auto’s vanaf 2013. Het zou overigens verbazen mocht die datum gehaald worden. De overheid slaagt er al niet in het proefproject in Leuven uit de startblokken te krijgen. Nog een geluk dat Touring er wel experimenteert met vijftig wagens.

Rekeningrijden voor vrachtwagens wordt een maat voor niets. Specialisten voorspellen dat auto’s op korte tijd de ruimte zullen inpalmen die vrijkomt door vrachtwagens die de kilometerheffing willen vermijden.

Bij het wegenvignet past slechts één adjectief: dom. Het systeem doet niets om het verkeer in betere banen te leiden. Dat betekent niet dat het vignet compleet nutteloos is, want het zal buitenlanders doen meebetalen voor het gebruik van onze wegen, die daardoor beter onderhouden kunnen worden. Maar aan de files verandert er niks. De automobilist zal kortom betalen om in de file te staan.

De overheid zal de veranderingen onderbrengen in het brede kader van een herschikking van de verkeersbelastingen. Die komt er omdat de deelstaten daar vanaf januari 2011 zelf voor bevoegd zijn. De Belgische overheid was, zoals gewoonlijk, creatief met die belastingen: belasting bij de aankoop van het voertuig, belasting op de inverkeerstelling (BIV), aanvullende verkeersbelasting op lpg, het eurovignet voor vrachtwagens. Een grondige schoonmaakoperatie dringt zich zeer zeker op.

Geld in de kassa krijgen, is de drijfveer van Franstalig België bij zijn voorkeur voor een autowegenvignet. Wallonië klopte onlangs nog met succes aan bij de Europese Investeringsbank, waar het honderden miljoenen leende voor zijn wegennet. Dat het zuiden van het land principieel akkoord is gegaan met een kilometerheffing voor vrachtwagens, valt te beschouwen als een stap in de goede richting.

Maar het principeakkoord dat Kris Peeters sloot met zijn collega’s Rudy Demotte van Wallonië en Charles Picqué van Brussel zit grondig fout in de kern. Wie kijkt naar wat we echt nodig hebben – een kilometerheffing voor vrachtwagens én auto’s, die de verkeersstromen aanpakt en waarvan de opbrengst naar het wegennet gaat – ziet een glas dat een heel klein beetje gevuld is met het rekeningrijden voor vrachtwagens.

Het is tot slot uitentreuren herhaald, maar daarom niet minder waar, dat het openbaar vervoer veel beter moet om chauffeurs te overtuigen hun voertuig aan de kant te laten staan en over te stappen op collectief vervoer. De dienstverlening verbeteren, gaat voor opgratis rijden.

Lees Vlot verkeer zal u geld kosten, blz. 24

visie

boudewijn van peteghem, redacteur Trends

Bij het wegenvignet past slechts één adjectief: dom.