Belgische klokkenluiders zijn beschermd, ook zonder wet

De Europese lidstaten hebben tot 17 december om de Europese klokkenluidersrichtlijn van 2019 te implementeren. Ons land heeft dat nog niet gedaan. De richtlijn heeft wel al juridische gevolgen, stelt Nele Van Kerrebroeck van het advocatenkantoor Linklaters.

1 Kunnen werknemers rechten putten uit de Europese klokkenluidersrichtlijn, hoewel België die nog niet heeft aangenomen?

NELE VAN KERREBROECK. “De richtlijn van 2019 schetst een kader voor personen die inbreuken melden op het recht van de Europese Unie. Private en overheidsbedrijven met meer dan vijftig personeelsleden moeten een intern klokkenluidersbeleid en meldingskanaal organiseren. De richtlijn heeft vanaf 17 december al een rechtstreekse werking. Als een werknemer inbreuken op het Europese-Unierecht intern aankaart of meldt aan een externe instantie – het parket of de financiële toezichthouder bijvoorbeeld – mag het bedrijf die niet bestraffen, bijvoorbeeld door ontslag.”

2 Wat als een bedrijf een klokkenluider toch aan de deur zet?

VAN KERREBROECK. “Dan kan die persoon zich beroepen op het Europese recht voor de arbeidsrechtbank om naast een opzeggingvergoeding ook een bijkomende vergoeding te vragen. Niet de werkgever maar de Belgische staat moet dat bijkomende bedrag betalen, omdat die in gebreke is gebleven.”

3 De richtlijn liet toe de inbreuken die klokkenluiders kunnen melden, uit te breiden. Gebeurt dat in het voorontwerp daarover, waarover normaal in 2022 zal worden gestemd?

VAN KERREBROECK. “Nee. Het voorontwerp is bijna een kopie van de richtlijn, op één uitzondering na. De melding van belastingontduiking of belastingfraude zou – hoe het er nu uitziet – wel onder het toepassingsgebied worden gebracht.”