Belastingverlaging moet koopkracht versterken

De overheid moet dringend maatregelen nemen om de koopkracht te versterken. Een belastingverlaging of een daling van de accijnzen op brandstof zijn de pistes die de voorkeur genieten. Dat blijkt uit een enquête van Trends bij tweeduizend Belgen.

De koopkracht behouden en versterken. Het is één van de drie prioriteiten in de sociaal-economische nota die minister van Financiën Didier Reynders aan de coalitiepartners in de federale regering heeft overhandigd. Niet verwonderlijk, want de inflatie blijft hoge toppen scheren. Het Planbureau voorspelt voor 2008 een inflatie van 3,5 % tegen 1,82 % in 2007. Economische analisten verwachten dat de inflatiecijfers zullen afzwakken, maar sinds begin januari worden hoe dan ook elke maand hoge cijfers opgetekend. Voor maart wordt een inflatiecijfer van 3,95 % verwacht.

De lonen worden via de automatische indexering aan die stijgende levensduurte aangepast, maar dat gebeurt met enige vertraging. Ambtenaren krijgen in juni een tweede loonsverhoging, maar de meerderheid van de werknemers in de privésector moet langer wachten op een loonstijging. Het is dus begrijpelijk dat de man in de straat het gevoel heeft dat de koopkracht er op achteruitgaat.

Dat blijkt ook uit een enquête die Trends bij bijna tweeduizend Belgen uitvoerde. 88,9 % onder hen heeft het gevoel dat hun koopkracht daalt. Al neemt dat geen dramatische proporties aan. Voor 45,9 % van de ondervraagden valt het met die koopkrachtdaling al bij al nog mee. 43 % ervaart een zware aantasting van de koopkracht.

Zoals te verwachten, zijn het vooral de gestegen voedsel- en brandstofprijzen die een rol spelen. Meer dan 70 % van de respondenten ziet daarin de oorzaak van de dalende koopkracht. Bij de Belgen die de dalende koopkracht in sterke mate voelen is 86 % van oordeel dat de hogere voedselprijzen daar voor iets tussen zitten.

Lagere inkomens besteden een groter deel van hun budget aan voeding en voor hen werken die gestegen voedselprijzen dus sterker door. Een gemiddelde inflatie van 3,5 % betekent dat de inflatie voor de 10 % laagste inkomens al snel oploopt tot 4 %.

Positief is wel dat inkomensverlies niet de belangrijkste oorzaak is van een dalende koopkracht. Van de Belgen die een beperkte daling van de koopkracht voelen, wijst slechts 5,8 % inkomensverlies als één van de oorzaken aan. 13,6 % van wie een sterke stijging van de levensduurte vaststelt, zoekt de oorzaak bij inkomensverlies. Het aantal mensen dat een job verliest en daarom moeite heeft om de eindjes aan elkaar te knopen, blijft dus beperkt.

Minder op restaurant

Uit de Trendsenquête blijkt voorts dat 62,5 % van de Belgen de voorbije maanden hun consumptiegedrag hebben aangepast. Waarop besparen ze? Bovenaan staat minder geld uitgeven aan restaurantbezoek (42,2 % van de respondenten), gevolgd door het beperken van het aantal verplaatsingen (41,4 %) en minder kleding kopen (38,9 %).

Goed nieuws voor de discounters is dat 35,5 % van de ondervraagden meer aankopen doet in goedkope supermarkten. 28,9 % bespaart op voeding. De cijfers lopen meestal gelijk tussen Vlamingen en Franstaligen, behalve als het over voeding gaat: 25,7 % van de Nederlandstalige respondenten geeft minder uit aan voeding. Bij de Franstaligen is dat 40,9 %.

Slechts een kwart kiest dan weer voor het goedkopere openbaar vervoer en laat de wagen wat meer op stal staan. Een opvallende vaststelling is dat slechts 7,6 % van de ondervraagden minder stookolie aankoopt ten gevolge van de gestegen prijzen. Uiteraard moet dat cijfer enigszins ge- relativeerd worden. Die vraag is enkel van toepassing op mensen die met stookolie verwarmen. Een groep die overigens aan het afnemen is.

Grote eensgezindheid bij de respondenten is er alvast over de nood- zaak aan maatregelen om de koopkracht te versterken. 81,8 % wil dat de regering ingrijpt. Aan Franstalige kant is dat zelfs 87,6 %. Een algemene verlaging van de personenbelasting staat met 56,8 % bovenaan de lijst van gewenste regeringsbeslissingen om de koopkracht te ondersteunen. Vraag is natuurlijk of daar budgettaire ruimte voor bestaat.

Op twee staat een verlaging van de accijnzen op brandstoffen. Speciale acties voor laagverdieners zijn veel minder populair, maar wat op zeer weinig sympathie kan rekenen, zijn maatregelen om meer mensen toegang te geven tot het stookoliefonds. Slechts 7,9 % van de ondervraagden vindt dit een goed idee.

Zijn die prioritaire gewenste maatregelen wel doenbaar? In periodes van sterke economische groei is het niet moeilijk om de belastingen te verlagen en de uitkeringen te verhogen. Vandaag ligt dat even anders.

Wel is het zo dat we de maatregelen die volgens de Trendsenquête het meest gewenst zijn, ook in de nota zien staan van Didier Reynders. Hij wil het belastingvrij minimum verhogen en het aantal belastingschalen verminderen. Deze maatregel zou vooral de middenklasse ten goede moeten komen. (T)

Door Alain Mouton/Foto Reporters