DOORWERKEN, GEEN PANIEK.
Trends sprak met vijftien Belgische ondernemers in Congo, die – zoals de meesten van hun overige collega-bedrijfsleiders – op post blijven. Ondanks de oproepen van minister van Buitenlandse Zaken Erik Derycke (SP). Hun bedrijven draaien door.
Allen geloofden (bij het ter perse gaan) in een vreedzame afwikkeling van de gespannen toestand in Congo. Een kleine minderheid was bereid te getuigen met naam en toenaam, maar uiteindelijk drongen ook zij aan op anonimiteit.
Los van elkaar gecontacteerd door Trends, bleken de meningen van onze gesprekpartners erg gelijklopend. Hierna volgen de hoofdlijnen, convergerende opinies zoals opgetekend op dinsdagmiddag 18 augustus:
“Alle bedrijven werken – indien de elektriciteitsvoorziening niet is afgesneden -, alle personeel is op post. Ook in het binnenland wordt gewerkt.”
“Er heerst geen paniek, hoewel we vrouwen en kinderen toch liefst naar België evacueren. Wij ondernemers blijven op post, omdat je de situatie beter ter plaatse kan inschatten dan uit de mediaberichtgeving in het buitenland.”
“De regeringssoldaten in Kinshasa handelen correct. Ze blijven rustig. Ook soldaten uit het rebellenkamp zouden gedisciplineerd zijn.”
“We geloven in een vreedzame compromisoplossing op z’n Afrikaans.”
“We denken niet dat er een bloedbad zal zijn, omdat zoiets niet in de aard ligt van deze bevolking.” De oorlogstaal van president Kabila wordt gerelativeerd: men betwijfelt dat de bevolking hem daarin zou volgen.
“We vrezen niet zozeer mogelijke gevechten, dan wel nieuwe plunderingen.”
Niemand waagt zich aan een duidelijke pronostiek: “We weten niet wat er precies aan de hand is; we stellen vast dat zegebulletins van zowel het ene als het andere kamp meestal worden tegengesproken door ondernemers ter plaatse.”
Er is permanent overleg tussen de Belgische ondernemers onderling, al dan niet in samenspraak met de Belgische ambassade. Sommigen beklemtonen dat het contact met de ambassade “louter pro forma is, want ze kennen daar maar één liedje: zo snel mogelijk Congo verlaten.”
De verklaring van BZ-minister Erik Derycke dat “België geen permanente levensverzekering kan zijn voor de Belgen in Congo,” roept wrevel op: “Derycke heeft makkelijk praten, wij hebben hier geïnvesteerd, zorgen voor tewerkstelling, ook nog in toeleveringsbedrijven in België.” De ondernemers beklemtonen echter vooral dat “als België hier nog op heel wat sympathie van de Congolezen mag rekenen, dat niet is omwille van de Belgische Afrika-politiek, maar dankzij de aanwezigheid van de Belgen op het terrein, die de Congolezen niet aan hun lot overlaten.”
Dat Derycke er zich over verbaast dat er zo weinig Belgen uit Congo weg willen en vaststelt dat er in de vliegtuigen naar Brussel meer Congolezen zitten dan Belgen, verwekt een mengeling van hilariteit en boosheid: “De reactie van de minister verbaast ons niet meer, het tweede wel.” Enkele ondernemers hebben kritiek op Sabena, dat een aantal vrouwen en kinderen zou hebben geweigerd, “omdat alle vluchten al waren volgeboekt; wij konden ook maar constateren dat er vooral Congolezen op die vluchten zaten.”
