Bedrijf te koop? Vind het op internet

Eén jaar na de start van de website OvernameMarkt.be bieden al meer dan 700 zelfstandigen hier hun bedrijf te koop aan. De professionele overnamebemiddelaars kijken met gemengde gevoelens naar het initiatief.

Een leven lang keihard werken en elke verdiende euro opnieuw in de eigen zaak investeren: dat is het lot van vele kleine zelfstandigen. Wanneer die op het einde van hun carrière merken dat er niemand geïnteresseerd is om hun levenswerk over te nemen, is een drama niet veraf. Het was de voormalige Vlaamse minister van Economie Patricia Ceysens (VLD) die de wanhopige bakkers en slagers een handje toestak door vanaf 2005 een half miljoen euro – gespreid over een periode van drie jaar – vrij te maken voor een platform waarop de kleine zelfstandige zijn zaak te koop kon aanbieden. De zelfstandigenorganisatie Unizo en Bobex, dat een elektronische marktplaats beheert, sprongen beide op de kar om het project te realiseren en brachten samen nog eens hetzelfde bedrag in. Ze plukten Luc Van Laere weg bij Promedia en benoemden hem tot projectmanager.

Cowboys niet welkom, prostituees wel

Een jaar na de start van OvernameMarkt.be zijn al bijna 2000 bedrijfsprofielen de revue gepasseerd en daarvan staan er nu 778 open. Zoals kon worden verwacht, gaat het vooral om eenmanszaken en zijn de horeca en de detailhandel oververtegenwoordigd in het aanbod (zie grafiek: Kruideniers en cafés in de aanbieding blz.70). Luc Van Laere controleert eigenhandig alle binnenkomende aanbiedingen. In principe zijn er geen verboden sectoren, maar met zeden en wapens gaat hij toch zeer voorzichtig om. Al legde hij een prostituee die met alles in orde bleek, geen strobreed in de weg. Meer nog, haar zaak was in een wip verkocht.

Na registratie kan iedereen zelf zijn zaak op de webstek aanbieden, maar Van Laere raadt de zelfstandigen toch aan om bij een professionele overnamebegeleider aan te kloppen. Inmiddels komen al vier van de vijf aanbiedingen via een tussenpersoon. Voor een zelfstandige is het echter niet evident om de juiste persoon te vinden, want er lopen nogal wat malafide mensen rond in het wereldje. “Voordat een overnamebegeleider zijn mandaat voor een aanbieding mag ingeven, wordt hij grondig gescreend. De cowboys komen er echt niet in,” zegt Van Laere fors.

Namen wil hij niet noemen, maar de zelfstandigen zelf zijn minder terughoudend. Bedrijven als de Handelsfederatie en de Belgische Gids voor het Handelsfonds zouden tussen 1500 en 2500 euro aan dossierkosten factureren in ruil voor hun diensten. Maar die zouden beperkt blijven tot het plaatsen van een aankondiging. “In de beginjaren zijn we inderdaad zeer actief op zoek gegaan naar nieuwe klanten. Nu hebben we onze politiek aangepast en zijn we veel selectiever geworden. Maar we doen heus wel meer dan louter aankondigingen plaatsen. We negotiëren bijvoorbeeld ook met de banken om het kredietdossier rond te krijgen,” reageert Antoon Baetens. Hij is gedelegeerd bestuurder van de Handelsfederatie en al sinds 1998 actief op de overnamemarkt. Ook Marie-Jeanne Gillijns van de Belgische Gids voor het Handelsfonds – een dochteronderneming van het Franse ICF – nuanceert de kritiek. “In alle branches hanteert men verkooptechnieken. Wij forceren niemand om een bestelbon te ondertekenen.”

De gekste prijzen

Het pijnpunt in de overnamesector is het gebrek aan regulering. Fietsenmakers en schoonheidsspecialistes moeten hun beroepskennis bewijzen, maar iedereen kan ongestraft een koperen plaat met ‘overnamebemiddelaar’ aan zijn voorgevel bevestigen. Om het slechte imago te overstijgen, hebben elf bemiddelaars zich vijf jaar geleden verenigd in de Beroepsvereniging van Overnamebemiddelaars (BVOB). Ieder van hen heeft een deontologische code ondertekend. Voorzitter Leo Leus zegt veel sympathie te hebben voor OvernameMarkt.be, maar hij twijfelt wel openlijk aan de sectorkennis en de competentie van de initiatiefnemers. “Het zijn geen overnamespecialisten. Onze leden hebben er dan ook geen behoefte aan om met hun aanbiedingen tussen al die horecazaken te gaan staan, waar soms de gekste prijzen voor gevraagd worden. Wij mikken eerder op de iets grotere bedrijven, op kmo’s die op zoek zijn naar een complete dienstverlening.” Het officiële standpunt van de BVOB vertoont intussen wel een paar barstjes, want zeven van de elf hebben zich al geregistreerd op OvernameMarkt.be en twee hebben zelfs al een paar aanbiedingen geplaatst.

Het is de verdienste van een initiatief als OvernameMarkt.be dat het de malafide bemiddelaars wat de wind uit de zeilen neemt. Critici vinden het echter niet kunnen dat het project – weliswaar tijdelijk – kan rekenen op overheidssteun. Aloïs Schampers ziet daar alvast geen graten in. Een half jaar geleden zette de Nederbelg met www.kmoterovername.be een gelijkaardige webstek op. “Ieder moet zijn eigen ding doen,” merkt hij nuchter op. “Ik probeer me te onderscheiden door elk dossier volledig op mijn webstek te plaatsen, andere aanbieders houden vaak informatie achter.” Naar eigen zeggen haalt Schampers al 35.000 bezoekers op zijn site, OvernameMarkt.be moet het met de helft doen.

Navraag bij de zelfstandigen die met een overnamedossier geconfronteerd werden, bevestigt de indruk dat er nog wat schort aan de naamsbekendheid van OvernameMarkt.be. Maar daar wordt aan gewerkt. Vanaf volgende week trekt Unizo namelijk Vlaanderen rond met een infosessie over de overnameproblematiek.

Tegen juni lanceert de Waalse overheid een gelijkaardig initiatief. Zij gaan echter samenwerken met het Nederlandse MKBase. “De overnamemarkt stopt niet aan de taalgrens,” aldus Jean-Louis Van Marcke, medeoprichter van Bobex (dat in 2003 de zilveren e-Trends Award won). Van Marcke betreurt dat Wallonië voor een andere partner heeft gekozen. Ook in deze sector is schaalgrootte nochtans van zeer hoog belang om rendabel te zijn.

Luc Van Laere heeft nu nog twee jaar om te bewijzen dat zijn project levensvatbaar is. Daarna valt de overheidssteun weg en moet het project zelfbedruipend zijn. Is OvernameMarkt.be nu volledig gratis, vanaf 2008 komt daar dus verandering in. Voor de geïnteresseerde koper zal de eerste consultatie gratis blijven, maar zodra hij meer informatie over een dossier wenst, zal hij moeten betalen. Ook de aanbieder zal in de buidel moeten tasten. Voor de professionelen denkt men in de richting van een abonnementensysteem. Van Laere vreest niet dat de stroom aanbieders zal stremmen wanneer er betaald moet worden. “OvernameMarkt.be is nog altijd een stuk goedkoper dan de advertentiemarkt.”

Lieven Desmet Dirk Van Thuyne

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content