Bedrijf onder hoogspanning

Electro Zwijsen werd groot met de bouw van gsm-stations voor Proximus. Overleeft het Antwerpse elektriciteitsbedrijf ook het einde van de ‘boom’ op de mobiele markt?

De antwoorden van gedelegeerd bestuurder Walter Nauwelaerts zijn afgemeten, behoedzaam, nuchter. Het is duidelijk: bij Electro Zwijsen staat de mentaliteit van de ingenieurs voorop. Niet moeilijk voor een bedrijf dat zich specialiseert in elektriciteits- en datanetwerken.

Communicatie is misschien niet hun sterkste punt, maar over Electro Zwijsen hoor je in de sector geen kwaad woord. De voorbije vijftien jaar werd het bedrijf groot met de bouw van gsm-basisstations en -antennes. De KMO uit Deurne, in 1987 opgericht door Wilfried Zwijsen, beleefde volop de boom van de mobiele telefonie in de jaren negentig. Het bedrijf bouwde de voorbije acht jaar 2000 basisstations, waarvan 1500 voor Proximus, de mobiele dochter van Belgacom. Ter vergelijking: eind vorig jaar pronkten 5280 antennesites in het Belgische landschap.

Maar blijft dat succesverhaal ook de volgende jaren overeind? “Ik maak geen prognoses in naam van de operator. Onderhoud en vervanging zijn een blijvende markt. En misschien komt er wel een nieuwe techniek?” aldus een voorzichtige Walter Nauwelaerts.

Met zijn wat onzekere prognose staat Nauwelaerts niet alleen. Ook bij de concurrenten is het koffiedik kijken naar de evolutie van de gsm-markt in de komende vijf jaar. Vooral de loodzware schuldenlast van de telecomjongens baart zorgen. Bovendien is de basisinfrastructuur nu grotendeels geplaatst. De volgehouden bouwpret van de afgelopen drie jaar is voorgoed voorbij. Nieuwkomers KPN Orange en Mobistar ontvouwden bliksemsnel hun stations. Voor de fysieke uitbouw van dat netwerk waren er zo’n veertig aannemers en onderaannemers aan de slag, naast studiebureaus en site searchers – mensen die de geschikte locaties opsporen. Dat gamma wordt eventueel als één totaalpakket aangeboden, door sleutel-op-de-deurleveranciers als Nokia en Ericsson. Die hebben meteen ook 100 tot 200 sites per arrondissement. Dat is geen overbodige luxe, want een honderdtal van de 5280 antennesites in België wordt juridisch aangevochten. Opgelet: niet elke burger beleeft kommer en kwel aan de uitbouw van de gsm-infrastructuur. De verhuur van een antenne levert gemiddeld 6000 euro per jaar op. De topprijs klokte af op 25.000 euro.

“De rek is uit de markt”

Electro Zwijsen ontpopte zich dus tot de belangrijkste bouwer van gsm-basisstations voor Proximus. Vooral in de provincies Antwerpen en Oost-Vlaanderen verwierf Zwijsen een belangrijke positie. Toch laat Proximus sinds november vorig jaar “de markt spelen”. Volgens een woordvoerder van het telecombedrijf is sindsdien een zestal installateurs actief voor de bouw van het Proximus-netwerk. Niet dat ze bij Belgacom ontevreden zijn over Zwijsen – getuige daarvan de jaarlijks terugkerende vriendschappelijke voetbalmatch tussen beide bedrijfsploegen medio april.

Bij die concurrenten hoort onder meer het studiebureau ENI, een dochter van Tractebel. “Antennebouw is een specifiek en eindig verhaal,” zegt algemeen directeur Luc De Winter. “Er zit hooguit nog wat speling in de markt bij het ophangen van extra zendcapaciteit. Met de vervangingsmarkt en nieuwe technologische ontwikkelingen kom je aan maximaal een vijfde van de huidige omzet.” In de sector leeft trouwens groot scepticisme over de groeikansen van UMTS. In theorie kán het netwerk tot een marktexplosie leiden, want het aantal masten zou bij een volledige ontplooiing op het Belgische grondgebied met een factor vier toenemen. De nieuwe antennes zijn immers kwalitatief beter, maar hebben een kleinere dekkingszone. Maar wellicht blijft de ontplooiing beperkt tot de stedelijke zones: de “gouden driehoek” Antwerpen-Brussel-Gent, en voorts Charleroi en Luik.

Van roomijs naar elektriciteit

Electro Zwijsen bereidt zich voor op het einde van dat groeiverhaal. “Vandaag is de markt van gsm- en antennebouw goed voor 35% van de omzet. We willen dat herleiden tot 20, hooguit 25%,” zegt Walter Nauwelaerts. Twee derde van de omzet haalt het bedrijf uit ander elektriciteitswerk: het leggen van elektriciteitsleidingen in kantoren, semi-industriële bedrijfjes en gebouwen van openbare besturen zoals ziekenhuizen en OCMW’s. Of uit de bouw van verdeelcentra voor internetverbindingen, de knooppunten van glasvezelkabels om de 70 tot 90 kilometer, die het internetverkeer mogelijk maken. Die laatste activiteit gebeurt al dan niet door EZ Technics, de “hoogtechnologische dochter” die in 1996 werd opgericht.

Maar Zwijsen diversifieert ook elders. Oprichter Wilfried Zwijsen verliet begin 2000 het bedrijf. “Ik heb bewust een stap opzijgezet en voor de jeugd gekozen,” zegt de 61-jarige gepensioneerde. Die jeugd is onder meer zoon Nico, lid van de raad van bestuur en directeur van de aankoopdienst. Maar meer nog de 35-jarige Walter Nauwelaerts, die in 1990 bij Zwijsen aan de slag ging. Sinds de machtswissel is Nauwelaerts aandeelhouder, samen met vier andere werkende vennoten.

En Walter Nauwelaerts heeft grote plannen met Zwijsen. In 2001 werden de gebouwen van de failliete roomijsfabriek VDB in Duffel gekocht. De aankoop gebeurde via de NV Electrum, de immobiliënpoot van Zwijsen. “We investeren 3,75 miljoen euro in de centralisering van onze diensten in dat gebouw.” De verhuizing wordt eind 2002 afgerond. Vandaag is het elektriciteitsbedrijf verspreid over vier locaties: Deurne, Kontich, Waarloos en Wemmel. Eén centrale plek zou beter moeten zijn voor de communicatie tussen de 150 werknemers. Alleen Wemmel blijft zelfstandig opereren, want het filiaal Eulectro werd specifiek opgericht om de files naar de hoofdstad te vermijden.

Wat doet Mourik?

Maar die verhuizing is maar één deel van het verhaal. Zwijsen ontwikkelt een waaier aan nieuwe activiteiten. Nieuw zijn de werken aan hoogspanningscabines en -installaties, een handige diversificatie voor gsm-stationbouwers, die het gewoon zijn om op veertig meter hoogte te werken. Een andere nieuwigheid is de productie van verdeelborden voor de geleiding van elektriciteit.

En dan is er nog de samenwerking met het Nederlandse bouwbedrijf Mourik. De liefde dateert al van 1997, via de joint venture BV Electro Zwijsen-Mourik. De BV bouwt gsm-stations in Nederland voor Ben (waarin Belgacom een minderheidsparticipatie heeft), KPN en Dutch Tone. Een niet te versmaden dochter, die Zwijsen in 2001 een derde van de 32,5 miljoen euro geconsolideerde omzet opleverde.

Ook in België worden de banden met Mourik inniger. Dat mag blijken uit de kersverse tijdelijke vereniging Zwijsen-Mourik voor de verwijdering van PCB-transformatoren. Die moeten ten laatste einde 2005 van de Vlaamse markt verdwijnen. Verdwijnt ook Zwijsen in 2005 als onafhankelijk bedrijf? “Iedereen is te koop,” lacht Walter Nauwelaerts. “Nee, ernstig nu. Natuurlijk blijven we zelfstandig. Waarom zouden we anders investeren in dat nieuwe gebouw in Duffel?”

Wolfgang Riepl [{ssquf}], wolfgang.riepl@trends.be

De banden tussen Zwijsen en het Nederlandse bouwbedrijf Mourik worden steeds inniger. Wanneer volgt de verkoop?