Wie handel wil drijven met Rusland loopt een enorm risico. Je weet niet of de lokale partner betrouwbaar is, virtueel failliet of
een strobedrijf van de maffia. Generale Bank en Kredietbank helpen Vlaamse ondernemers door de Russische jungle.
Locatie : Moskou.
Eind 1994 sloot de Delcrederedienst twee kaderakkoorden met republieken uit de gewezen Sovjet-Unie. De Kredietbank sleepte het kontrakt in de wacht voor Kazachstan. De Generale Bank deed hetzelfde voor Turkmenistan.
Vlaamse ondernemers kunnen nu naar Kazachstan en Turkmenistan uitvoeren en via de KB of de G-Bank een krediet afsluiten in afwachting dat de verre klant met geld over de brug komt. Loopt het mis, dan dekken de beide banken en de Delcrederedienst de verliezen.
Momenteel onderhandelt de KB ook met een aantal Russische banken, die dokumentaire kredieten verlenen waarbij de lokale bank op papier de Belgische exporteur verzekert dat zijn klant kredietwaardig is. De KB zou kredieten van die Russische banken bevestigen, zodat de klanten minder risico lopen. “Tot nog toe wantrouwden Vlaamse ondernemers dit financiële instrument in hun kontakten met Rusland, ” zegt Geert D’Haese, hoofd van het vertegenwoordigingskantoor van de KB in Moskou. “Terecht. De solvabiliteit van een aantal commerciële banken is dikwijls een kaartenhuisje. Rusland is trouwens sowieso een ernstig politiek risico. “
Graaf Pierre Bakeeff (Generale Bank), de Russische inwijkeling die de poot van de bank in Moskou hielp ontplooien : “Vroeger had de uitvoer naar de Sovjet-Unie het karakter van een triple A-investering, omdat de staat garant stond voor de goede afwikkeling. Vandaag creëren wetten en dekreten die van dag tot dag veranderen en dikwijls tegenstrijdig zijn, onzekerheid. Elke duidelijkheid ontbreekt als je geen man ter plaatse hebt. “
Er is amper een reglementaire omgeving die Russische banken de nodige geloofwaardigheid geeft (zie kader). Iedereen met geld kan een bank oprichten. De bakker om de hoek kan zich een beursgenoteerd bedrijf noemen.
“Banken schieten als paddestoelen uit de grond, ” stelt Robert Van Wemmel, hoofd van het vertegenwoordigingskantoor van de Generale Bank in Moskou. “Dat schept onzekerheid. Sommige banken zijn een emanatie van een groep ondernemingen. Deze incestueuze relatie maakt ze sterk afhankelijk van de prestaties van die ondernemingen. Je moet een zeker instinkt hebben om het kaf van het koren te scheiden. Eerlijk gezegd : ik vergis me zelden. “
De Generale Bank en de Kredietbank die laatste was ter plaatse al aktief via Inter-Alpha, een administratieve joint venture met andere banken hebben sinds de jaren tachtig een vaste plek in de Russische hoofdstad. Beide mogen geen klassieke bankverrichtingen uitvoeren en beperken zich tot handelsoperaties voor Europeanen. Russische ondernemers mogen slechts onder strikte voorwaarden feitelijk uiterst zelden klant worden van een buitenlandse bank.
D’Haese, die vloeiend Russisch spreekt, verblijft al sinds 1982 in Rusland. “Van de starre kalmte van de Koude Oorlog zijn we vandaag beland in een dynamische ekonomie, waar bandieten hun slag kunnen slaan, ” zegt hij. “En dat mag je letterlijk nemen. De beschermingsgelden aan afpersers zijn een dubbele belasting geworden. “
MAFFIA.
Zonder “een dak” (zoals de protektiegelden worden genoemd) is handelen in Rusland onmogelijk. “De maffia kijkt overal om de hoek, ” bevestigt Robert Van Wemmel. “Ofwel betaal je protektiegeld, ofwel huur je een privé-beveiligingsonderneming in. De maffia is goedkoper. En het is niet duidelijk of achter beide vormen van verzekering niet hetzelfde kapitaal zit. “
De aanwezigheid van een aantal risico’s neemt niet weg dat beide bankiers investeringen in Rusland en de andere GOS-staten aanmoedigen. D’Haese : “De centrale planekonomie bevorderde gezien het om grote kontingenten ging enkel de import van grote ondernemingen in Rusland. Na de liberalizering bleven vooral de grote buitenlandse concerns aktief. Hun grootte en de daaruit volgende risicospreiding, stonden hen toe om met Rusland te handelen of er te investeren. Maar omdat de banken financiële instrumenten creëren (en dus die risicospreiding in feite op zich nemen), komt er ook ruimte vrij voor KMO’s. “
Van Wemmel signaleert een groter vertrouwen met financiële instrumenten. Hij zegt : “Tot voor enkele jaren waren kredietbrieven en dergelijke totaal onbekend. Maar de Russen leren snel. De expertise groeit. Je kan zonder problemen geld transfereren van Moskou naar het buitenland. Wat niet wegneemt dat een overdracht tussen Moskou en Siberië problematisch is. Ik schat dat de Russische banken over een jaar of drie up to date zullen zijn. “
Maar voorlopig kunnen buitenlandse banken, gezien het gebrek aan vertrouwen in lokale banken, een belangrijke rol spelen. Er ontstaan steeds meer jonge industrieën met exportambities (en kapitaalbehoefte). In Rusland werd de grote vraag naar kwaliteitsvoeding, computers en kleding door import opgevangen, maar overal schieten nu lokale KMO’s uit de grond, die op die markten aktief worden. Ook de bouwsektor groeit erg sterk.
Van Wemmel : “Rusland wordt één van de markten van de 21ste eeuw. Het is een immens land met een grote natuurlijke rijkdom. De liberalizering van de markt is onomkeerbaar. Alle KMO’s zullen uiteindelijk volledig privé-ondernemingen worden. Enkele grote bedrijven zullen waarschijnlijk nog voor een deel door de overheid worden gekontroleerd. Er ontwikkelt zich een capitalisme à la russe. Er is geen weg terug. “
HANS BROCKMANS
GEERT D’HAESE (KREDIETBANK MOSKOU) De aanwezigheid van Belgische banken in Moskou opent een markt, die tot nog toe was gereserveerd voor grote ondernemingen of KMO’s die hoge risico’s durfden nemen.
ROBERT VAN WEMMEL (GENERALE BANK MOSKOU) Er ontwikkelt zich een capitalisme à la russe. Er is geen weg terug.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier