B4Plastics bouwt aan een blokkendoos voor bioplastics

Om de afvalberg te verkleinen, maakt B4Plastics ecologische plastics. De toepassingen zijn breed: van composteerbare drinkrietjes tot afbreekbare trimdraden, visnetten en textiel. Het bedrijf won er in 2021 een van de grootste milieuprijzen ter wereld mee, ter waarde van 2 miljoen dollar.

Jaarlijks komt 8 tot 10 miljoen ton plastic terecht in de oceanen en de waterwegen. Het probleem is zo gigantisch dat 175 landen begin deze maand in de Keniaanse hoofdstad Nairobi een resolutie afsloten om het probleem aan te pakken. Over twee jaar moet er een bindend akkoord zijn om een eind te maken aan plasticvervuiling. De bio-ingenieur Stefaan De Wildeman wil met zijn start-up B4Plastics zijn steentje bijdragen: “We zetten lokale grondstoffen om in bioplastics. We verwerken bijvoorbeeld groenafval tot polymeren die gebruikt worden in afbreekbare of recycleerbare materialen. Door onze materialen op moleculair niveau te bouwen, herdenken we de plasticindustrie, met een nieuw evenwicht tussen functionaliteit, ecologie en kosten.”

De naam B4Plastics verwijst naar de natuurlijke bouwstenen, bio-based building blocks, die het bedrijf gebruikt, maar is ook een woordspeling (before plastics), die refereert aan de periode voor er klassieke plastics waren. De organische chemie vormt een bijna onbeperkte verzameling van potentiële bouwstenen voor het opbouwen van polymeerketens. De combinatie van die blokken levert een grote verzameling bioplastics op. “We diversifiëren naar verschillende toepassingen, zodat we geen gebruik meer hoeven te maken van fossiele grondstoffen”, legt De Wildeman uit. Intussen heeft B4Plastics een grote bibliotheek van natuurlijk gewonnen bouwstenen, waarmee het nieuwe materialen ontwikkelt.

Bedrijven kunnen kiezen uit die bibliotheek van biomaterialen of beschrijven wat ze nodig hebben. B4Plastics zoekt samen met hen naar de beste oplossing. “Dikwijls starten we van een wit blad. Wij ontwerpen wat de bedrijven ons vragen.”

Zo ontwikkelde B4Plastics een technologien, FortePlastics, voor de sterkste afbreekbare materialen ter wereld. “Materiaal dat heel sterk en tegelijk afbreekbaar is, was lange tijd onmogelijk, maar we zijn er toch in geslaagd het te maken. Het wordt onder meer gebruikt in visnetten, trimdraden en kledij.” De RubberPlastics, die deel uitmaken van een ander technologieplatform, dienen als geluidsdempers of schokdempers, en zijn een stuk circulairder dan de huidige rubbers. “De LowEnergyPlastics worden op een energie-efficiënte manier geproduceerd. TriggerPlastics kennen heel veel toepassingen, van cosmetica over sportkledij tot verpakkingen.”

Bewustwording

B4Plastics streeft een decentraal model na en focust op Europa. “Je moet je materialen niet een halve planeet rond verschepen. Export naar Brazilië zou voor ons niet kloppen, tenzij we daar de lokale vegetatie zouden ontginnen en verwerken. Een Braziliaans dashboard bestaat niet noodzakelijk uit hetzelfde materiaal als een Vlaams dashboard.”

Hoewel het bedrijf snel groeit, wil De Wildeman geen conventioneel industrieel traject afleggen. “Groei is niet alleen meer omzet, winst of fabrieken bouwen. Ik wil bij de Vlaming en de Europeaan het bewustzijn laten groeien om natuurlijke plastics te gebruiken. Weinig mensen weten dat in een auto tot wel 400 kilogram plastic zit. Als ik met pensioen ga, wil ik dat mensen bij de keuze van een auto de optie kunnen aanvinken alles uit biomaterialen te maken.”

De Wildeman gaat ook niet voor een eenduidig financieel gedreven kapitaalverhoging om te groeien: “Onze maatschappij denkt vaak dat hoe sneller en hoe groter een bedrijf zich laat kapitaliseren, hoe meer succes en hoe meer schwung erachter zitten. Ik ben daar niet van overtuigd. We hebben een sterke langetermijnvisie. In de chemische industrie kan dat geen kwaad.”

In deze cruciale fase vindt De Wildeman het belangrijk een verregaande autonomie te behouden. “Vanuit ons bootstrapverleden (met weinig middelen een start-up oprichten, nvdr) hebben we geleerd snel te bewegen. Veel startende bedrijven laten zich te vroeg kapitaliseren en vergeten zichzelf onder hoge druk te zetten om snel eigen cashflow en producten te genereren. Als durfkapitaalfondsen ons benaderen, overwegen we altijd de exacte toegevoegde waarde van het geld dat we eventueel zouden aannemen. We willen vooral focussen op langdurige impact. Waarde is meerledig en overstijgt financiële winsten.”

Mentor

B4Plastics werd de laureaat van het BEyond-programma, dat nieuwe, opkomende bedrijven in België ondersteunt. Imec-adviseur Paul Ceelen treedt op als mentor. “Hij vindt dat we een imec-karakter hebben”, zegt Stefaan De Wildeman. “We fungeren als een soort onderzoeksmachine, die een deel van de Vlaamse en Europese plasticindustrie kan helpen te vernieuwen. We breken de wereld van de materialen open, zonder dat we zelf alle fabrieken hoeven te bouwen. We houden veel opties open en kunnen meerdere richtingen uitgaan met onze toepassingen. Ik ben niet de bedrijfsleider die ‘s ochtends de medewerkers commandeert, maar iemand die collega’s kansen geeft en ideeën kanaliseert. Ik wil ervoor zorgen dat menselijk talent en ideeën voet aan de grond krijgen in de nieuwe bio-economie, en dat grote bedrijven zich daarbij aansluiten.”

Uiteraard blijft het soms prediken in de woestijn, geeft Stefaan De Wildeman toe. “We boksen tegen een markt die al een halve eeuw volwassen is. Onze materialen zijn nieuw en moeten een versnelde maturatiecurve doorlopen dwars door de kwaliteitscontrole van onze partners en klanten. Ze zijn aanvankelijk ook duurder dan wat de markt als norm gebruikt. Gelukkig is de bioplasticsmarkt volledig aan het openbloeien. Bijna niemand maakt bioplastics op maat zoals wij, met onze polymeerarchitectuur op basis van nieuwe bouwstenen. Vandaag zijn we technologieontwikkelaar in onze laboratoria, tegen 2025 willen we een demofabriek in Limburg, zodat de klanten kunnen zien en voelen welke materialen in de toekomst mogelijk zijn.”

B4Plastics won eind 2021 de Curt Bergfors Food Planet Prize, een van de grootste milieuprijzen ter wereld, ter waarde van 2 miljoen dollar. “Het is een mooie erkenning”, aldus Stefaan De Wildeman. “Al het werk dat we de voorbije jaren verzet hebben, blijft niet langer onder de radar. Tegelijk gaat het gepaard met verantwoordelijkheid. We investeren de prijs integraal in Vlaanderen, om onze doelen versterkt na te streven. Daarmee zetten we extra in de verf wat we in onze mars hebben: de code van de bioplasticseconomie verder ontcijferen.”