‘Alternatieve operatoren kunnen nu shoppen’

Goedkoop bellen naar mobiele nummers, televisie bij alternatieve operatoren, supersnel internet voor minstens de helft van de Belgen tegen 2020. Achter die doelstellingen zit het BIPT, het Belgisch Instituut voor Postdiensten en Telecommunicatie. Voorzitter Luc Hindryckx en zijn ploeg zijn halfweg hun ambtstermijn. Tijd voor een balans.

De voorzitter van de raad van het BIPT loopt er ontspannen bij. De telecomsector houdt zich goed. In 2011 zijn de investeringen met 19 procent gestegen tot 1,48 miljard. De werkgelegenheid was stabiel en de prijzen van vaste en mobiele telefonie daalden met respectievelijk 5 en 12 procent. “De operatoren blijven investeren, ondanks de omzetdaling in een moeilijk klimaat. Dat is heel positief. Ik ben content van ons werk”, zegt Luc Hindryckx.

Het betekent ook dat het BIPT vandaag meer dan ooit gevreesd en gerespecteerd is in de sector, zeker nu de rechtbank de openstelling van de kabel niet heeft opgeschort.

TRENDS. U hebt drastisch geknipt in de tarieven voor de afwikkeling van oproepen naar mobiele nummers. Dat kost de operatoren tientallen miljoenen.

LUC HINDRYCKX. “Op 1 januari 2013 daalt het mobieleterminatietarief zelfs nog verder, tot 1,08 cent per minuut. We waren de eerste om de aanbevelingen van de Europese Commissie te volgen. Wij hebben een einde gemaakt aan de asymmetrie van de tarieven (Base mocht meer aanrekenen dan Mobistar, dat zelf meer mocht aanrekenen dan Proximus, nvdr). Dat heeft een nieuw elan gegeven aan de vaste lijn. Daar zien we nu tariefformules met een vast bedrag per maand, waarin de oproepen naar mobiele nummers zijn inbegrepen. Voordien maakten de hoge terminatietarieven dat heel moeilijk.

“Uiteraard zijn de operatoren niet tevreden over zulke maatregelen, maar ik denk niet dat ze kunnen zeggen dat ze niet fair worden behandeld.”

Uw meest controversiële beslissing was de openstelling van de kabel. Andere operatoren mogen daardoor binnenkort de tv- en internetdiensten van de kabeldistributeurs doorverkopen. Belgacom mag de analogetelevisiedienst doorverkopen, maar niet de rest. De Europese Commissie heeft nooit in dat soort maatregelen voorzien.

HINDRYCKX. “Waarom is de openstelling belangrijk? Voor het eerst heeft een alternatieve operator twee keuzes: ofwel kan hij diensten inkopen bij Belgacom, ofwel bij de kabel. Hij kan shoppen. Dat moet de gereguleerde operatoren anders doen denken. Als er maar één operator gereguleerd is (zoals nu Belgacom, nvdr), dan wil die geen alternatieve operatoren op zijn netwerk. Als ze beide gereguleerd zijn, wil Belgacom waarschijnlijk liever de alternatieve operatoren op zijn eigen netwerk, dan door hen beconcurreerd te worden vanaf het kabelnetwerk. En omgekeerd.

“De ingesteldheid van de operatoren zal veranderen. Dat Base en Belgacom een commerciële samenwerking hebben aangekondigd, is daar een mooi bewijs van. Zonder kabelregulering zou zo’n akkoord bijna onmogelijk zijn geweest.”

U besliste dat de kabelaars hun groothandelstarieven mogen bepalen op basis van hun kleinhandelstarieven, min een korting. In Canada is dat geen succes.

HINDRYCKX. “Wij proberen de alternatieve operatoren elementen te geven waarop ze hun strategie kunnen bouwen. Wij zijn niet hun CEO. In het verleden zijn de alternatieve operatoren waarschijnlijk te dikwijls half zwanger geweest. Zij moeten nu maar eens beslissen ervoor te gaan.”

U verwijst naar Base?

HINDRYCKX. “Ik noem geen namen. Vraag hun wat ik van hen denk.”

Belgacom moet zijn digitaletelevisiedienst ook doorverkopen aan concurrenten. Hebben die de troeven om zich te differentiëren?

HINDRYCKX. “Op de kabel zal er minder differentiatie zijn, maar ook daar laten we ruimte. Operatoren kunnen zelf pakketten bijvoegen en dergelijke meer, ook bij de tv-dienst van Belgacom.”

U gaf Belgacom wel de toelating te stoppen met de verhuur van de lokale telefoondraad aan zijn concurrenten. Dat was nochtans een hoeksteen van de Europese telecomregulering.

HINDRYCKX. “De opening van de kabel en de regulering van Belgacom vormen een pakket. Het zijn elementen om een nieuwe dynamiek in de markt te brengen. Tegen 2020 wil de Europese Commissie 50 procent van de gebruikers op een internetabonnement van 100 megabit per seconde hebben. Honderd procent van de bevolking moet internettoegang van 30 megabit per seconde kunnen krijgen. Dat kan Belgacom om technische redenen alleen verwezenlijken als het zijn lokale telefoondraden niet langer moet verhuren.

“De alternatieve operatoren zullen, zoals ze nu toch al meestal doen, de internetdienst van Belgacom nog altijd kunnen doorverkopen. Tegelijk profiteren ze dan van de hogere snelheden van Belgacom om competitief te zijn met de kabel. België is daar een pionier in geweest.”

U hebt veel aandacht voor de consument. Maar de organisatie van professionele telecomgebruikers Beltug klaagt dat Belgacom de bedrijvenmarkt domineert. Alleen voor internationale contracten is er stevige concurrentie.

HINDRYCKX. “De Europese Commissie kijkt te weinig naar de bedrijvenmarkt. Het enige wat wordt gemeten, is het aantal bedrijven dat zaken doet via het internet en het aantal bedrijven dat aan internethandel doet over de grenzen heen.

“De kern van de klacht bij ons is dat er geen alternatief is voor Explore van Belgacom (een zelfbedieningsplatform voor grote klanten, nvdr). Belgacom heeft daar een machtspositie, zeker in huurlijnen. Wij komen binnenkort met een besluit dat alternatieve operatoren de nodige toegangsproducten moet geven om het aanbod van Belgacom te kunnen counteren. Dat is iets voor begin volgend jaar.

“Maar ook dan moeten de bedrijven zelf naar alternatieve operatoren durven te zoeken. In de enquête van Beltug geven ze heel dikwijls toe dat ze maar één kandidaat hadden voor hun lastenboek, Belgacom.”

Kabeldistributeurs willen een aparte vergoeding van populaire dienstenaanbieders als Google of Facebook. Ze beperken ook sommige soorten trafiek op hun netwerk. Als internettelevisie straks populair wordt, kan het debat acuut worden. Hoe bekijkt u dat?

HINDRYCKX. “Uit een enquête voor de Europese regulator Berec blijkt dat vooral mobiele operatoren nu al maatregelen nemen om de dienstkwaliteit of hun trafiek te beheren. Dat kan tot 40 procent van hun gebruikers treffen. De Europese Commissie bereidt daarover een aanbeveling voor. Het is een complex debat. Spraak moet je bijvoorbeeld op een andere manier behandelen dan internetpagina’s. Spraak kan geen vertraging verdragen.

“Maar kijk naar de waardeketen. Er zit nog altijd heel veel waarde in simpele toegang tot het internet. De gemiddelde maandopbrengst van een internetabonnement voor een operator ligt rond 30 euro. Neem dan de jaaromzet van Google, deel die door het aantal internetabonnementen in de wereld en dan door twaalf. Dat bedrag is peanuts vergeleken met die 30 euro. ‘Maar de trend speelt in het voordeel van de Googles van deze wereld’, roepen de operatoren dan. Mijn antwoord is: wat er ook gebeurt, het verkeer moet door jullie pijp. Als die het niet meer aankan, hebben de operatoren ook een probleem. De partijen zullen tot een duurzaam businessmodel komen. Ze hebben elkaar nodig.

“Televisie via de gewone internetverbinding (de zogenaamde over the top tv, nvdr) zie ik meer als een kans dan als een probleem. Kijk naar de evolutie van de markt. De kabel en Belgacom hebben digitale televisie gelanceerd. Alternatieve operatoren als KPN en Mobistar vallen uit de concurrentiestrijd omdat ze geen digitale televisie hebben. Maar wat als Belgacom of Telenet geen voordeel meer halen uit hun digitale televisie? Dan krijgen we toch een heel ander concurrentieel landschap?”

Belgacom lanceert zijn 4G-netwerk niet in Brussel wegens de strenge stralingsnorm. Wat doet het BIPT daaraan?

HINDRYCKX. “Wij zijn niet bevoegd voor gezondheid. Wij kunnen alleen signaleren dat de norm die Brussel gebruikt een van de strengste in Europa is. Hij betekent dat je meer sites moet bouwen – wat dus meer kost – en dat het heel lang duurt om een bouw- en milieuvergunning te krijgen. Op een mast in Brussel kan een operator ongeveer 25 procent van zijn mogelijkheden gebruiken. Daardoor is de 3G-ontvangst binnenshuis in Brussel een ramp.

“Bekijk het eens op wereldschaal. Als een nieuwe technologie in China 1 procent marktaandeel haalt, is dat een flop, maar heb je wel 7 miljoen gebruikers. Die 7 miljoen betalen wel de ontwikkelingskosten van die technologie. Om evenveel gebruikers te halen in Duitsland, moet je een serieus deel van de markt inpalmen. Waar denk je dus dat nieuwe diensten zullen worden ontwikkeld? Daarom is standaardisatie zo belangrijk. Alles wat standaardisatie bemoeilijkt, verzwakt onze concurrentiepositie.”

Wat valt er in de toekomst nog te verwachten?

HINDRYCKX. “De Europese Commissie bereidt nieuwe aanbevelingen voor, onder meer een nieuwe berekening van de kostprijs van de lokale toegang. Dat wordt belangrijk bij de keuze voor glasvezeltoegang of niet. Wijzelf zijn klaar met de voorbereiding van de veilingen van het spectrum in de 800 Mhz-band (belangrijk voor 4G, nvdr). Binnenkort wordt onze studie gepubliceerd. Dan is het aan de regering om de wetgeving aan te passen en de nodige koninklijke besluiten te nemen.”

U klaagt nog altijd over onderbezetting?

HINDRYCKX. “We blijven de slechtste allerlaatste in Europa voor de verhouding universitairen-niet-universitairen, ook nu in ons kader op termijn vijftien posities worden omgezet naar universitair niveau. Om het kabelbesluit af te krijgen, is hier ‘s nachts en tijdens het weekend gewerkt, zonder dat wij onze mensen daarvoor één centiem meer kunnen betalen.”

BRUNO LEIJNSE, FOTOGRAFIE PAT VERBRUGGEN

“Televisie via de gewone internetverbinding zie ik meer als een kans dan als een probleem”

“Vergelijk de omzet van Google per internetlijn met die van de operator. Dan blijkt dat Google peanuts verdient”