Alstublieft, praat met elkaar

Duurzaam ondernemen viert dezer dagen hoogtij, dankzij de VN-conferentie over de klimaatverandering die in het Verenigd Koninkrijk plaatsvindt van 31 oktober tot 12 november, de zogenoemde COP26. Een hoogmis van staatsleiders, bedrijfsleiders en allerlei organisaties die duurzaamheid een warm hart toedragen. We verwachten van de COP26 straffe beslissingen inzake duurzaamheid, maar wat we bijna vergeten te verwachten is een stevige dialoog.

Dialoog is een simpel basisprincipe van duurzaam ondernemen. Een dialoog tussen stakeholders, met elkaar praten, naar elkaar luisteren, van elkaar leren wat kan en wat niet, expertise uitwisselen. Het klinkt allemaal vanzelfsprekend, maar dat is het allesbehalve. Duurzaam ondernemen vraagt een diepgaande dialoog in de media, en die dialoog mis ik heel hard. Dat gemis geef ik eerlijk toe, en het doet pijn. Waar was de diepgaande dialoog over de energietransitie? De energieprijzen gaan door het plafond. Over de kernuitstap werd gedurende decennia gepalaverd door onze politici, maar de beslissing werd blijkbaar genomen door de Franse moedermaatschappij van Electrabel. Zonder dialoog, laat staan diepgaande argumenten.

Het gebrek aan dialoog over duurzaam ondernemen is zorgwekkend. Wat is de kostprijs voor de transitie naar duurzame energie? Wat zijn de opties? Welke stappen zijn nodig om die transitie te realiseren? Ik heb een dialoog met stevige pro’s en contra’s en stevige berekeningen gemist. Politici hebben eerder de indruk gegeven orakels te zijn, of zelfs verkopers van zonnepanelen en windmolens. Politici van alle partijen, zonder stevige argumenten, zonder stevige dialoog. Met als gevolg een energiefactuur voor de Vlamingen waarvan de energieprijs slechts 30 procent uitmaakt. Voor welke andere dienst zou je 70 procent meer betalen, voor iets of iemand anders, en daarbovenop btw? Als kers op de taart hoorden we onlangs een groene minister zeggen dat gascentrales bijbouwen een goede zaak zou zijn in de transitie, want “wanneer je renoveert, mag het even vuil zijn, om nadien van het resultaat te kunnen genieten” (mijn excuses mocht ik mij niet elk detail van het citaat perfect herinneren). Wat een flauwe uitspraak van een groene minister. Meer vervuiling op weg naar duurzaamheid is dus blijkbaar oké. Streven we dan naar duurzaamheid, of naar meer vervuiling?

Alstublieft, praat met elkaar. De Hoge Gezondheidsraad, nucleaire experts, politici, wetenschappers, ngo’s, bedrijfsleiders: praat met elkaar. Het kan een moeilijk gesprek zijn, maar het is bekend dat een stevige dialoog tussen stakeholders tot betere resultaten voor duurzaam ondernemen leidt. Bundel verschillende expertises. Die zijn broodnodig voor duurzaam ondernemen. En merk op dat de energietransitie maar een fractie van het duurzaamheidsprobleem is. Kijk naar de ‘constructieve’ stakeholdersdialoog over het 3M-dossier. We hebben testresultaten, de waardes zijn hoog – behalve voor 3M natuurlijk – en een stevige dialoog ontbreekt. Een dialoog op basis van cijfers, wetenschap en verschillende opinies. Waar zijn die opinies? Waar zijn de media? Dat is geen recent fenomeen. Daarvoor was het tabak, en daarvoor asbest. Telkens opnieuw ontbreekt een stevige dialoog, telkens opnieuw draait de gewone burger op voor flauwe politieke beslissingen en voor de winst die onverantwoordelijke ondernemers opstrijken.

Een stakeholderdialoog en transparantie zijn basisprincipes van duurzaam ondernemen. Zonder dialoog, zonder feiten, zonder ongemakkelijke gesprekken zullen we de duurzaamheidsuitdagingen van onze planeet moeilijk kunnen oplossen. Dat weten we al lang, en het is hoog tijd voor een stevig duurzaamheidsdebat.