Algemene vermogensbelasting haalt niets uit

Bij de presentatie van haar studie over ‘de kosten van het niet belasten’ pleitte de christelijke vakbond ACV vorige week voor een verruiming van de fiscale basis om de tarieven te verlagen.

In ons land bestaat er inderdaad een grote discrepantie tussen belastingen op arbeid en belastingen op kapitaal. Die fiscale discriminatie heeft een negatieve invloed op de economische groei en de werkgelegenheid. Het klassieke alternatief van de linkervleugel om een algemene vermogensbelasting in te voeren, zet echter geen zoden aan de dijk. Geld is te mobiel om daar ooit de hand op te leggen. Bovendien gaat deze heffing op al belast kapitaal in tegen het rechtvaardigheidsgevoel. Nagenoeg alle overheden ter wereld schaffen de oubollige maatregel dan ook af.

Als alternatief propageert het ACV een verhoging van de belastingen op inkomsten uit kapitaal. In totaal leveren al die taksen – inclusief roerende en onroerende voorheffing – slechts 9,2 % van de totale fiscale inkomsten op, terwijl de impliciete aanslagvoet op arbeid ruim 44 % bedraagt. Daarnaast breekt de christelijke vakbond een lans voor een meerwaardebelasting, zoals in de Verenigde Staten. Maar daartegenover staat wel de aftrek van eventuele beleggingsverliezen. Een tweesnijdend zwaard, want gezien de instabiele beursconjunctuur zou die maatregel de Belgische schatkist meer kunnen kosten dan opbrengen. Wel nemen binnen de Europese context de gedepersonaliseerde heffingen op de overdracht van kapitaal toe.

Uiteindelijk ligt de toekomst van de fiscaliteit in de internationale verschuiving van directe naar indirecte belastingen. Wijlen Albert Tiberghien – Belgiës grootste fiscalist ooit – schreef het al in 1976: schaf de arbeidsvernietigende inkomstenbelastingen af en vervang ze door een verbruiksbelasting op welvaart. Eenvoudig, doeltreffend en rechtvaardig, met respect voor de individuele vrijheid. Wie kaviaar eet, draagt veel af aan de schatkist; wie voor een sobere boterham met kaas kiest, komt er goedkoop van af.

Professor Jozef Pacolet van het Hoger Instituut voor de Arbeid (Hiva) wierp in zijn studie voor het ACV de eenmalige bedrijvende aangifte in de prullenmand. Duidelijk een stap te ver. De fiscale amnestiemaatregel biedt immers een unieke kans om een einde te maken aan een duister verleden waarin de overheid willens nillens de belastingontduiking officieel gedoogde. Bovendien kan de maatregel nieuw kapitaal in onze bedrijven blazen en voldoende inkomsten genereren om een noodzakelijke verlaging van de belasting op arbeid door te voeren. Maar de politieke wil ontbreekt om van de eenmalige bevrijdende aangifte (EBA) een succes te maken. De wet is slecht geschreven en de rechtsonzekerheid blijft bestaan. Zo brengt de overheid indirect de strijd tegen de fiscale fraude – pasmunt voor de amnestiemaatregel – in gevaar. De EBA kan immers voldoende middelen genereren om de tarieven te verlagen en de fiscale controle te verbeteren.

Een repressieve aanpak van de belastingontduiking loont. Volgens staatssecretaris Hervé Jamar ( MR) levert elke euro die de regering tegen de georganiseerde misdaad investeert, niet minder dan 20 euro op. Voeg daarbij de opbrengsten uit de jacht tegen kleine fraudeurs en de inkomsten zijn niet gering.

Misschien beseft het ACV nog te weinig dat als de overheid de belasting op kapitaalinkomsten zou verhogen, ook de stakingskas van de vakbond zal slinken.

Eric Pompen