Adecco kiest voor winstgevendheid

Nu de uitzendmarkt herstelt van de zwaarste crisis uit haar geschiedenis, nemen de topspelers opnieuw hun posities in. Wereldleider Adecco wil in België vooral de winstgevendheid verhogen, door extra omzet in professional staffing en zijn marktaandeel te verhogen. Recente acquisities van gespecialiseerde uitzend-bedrijven met hogere marges moeten daarbij helpen.

Mark De Smedt is sinds een jaar opnieuw CEO van Adecco Belux. Opnieuw, want hij leidde tussen 2002 en 2007 al de Beneluxpoot van ‘s werelds grootste uitzendbedrijf. Tussen 2007 en 2009 was hij een paar jaar actief als ondernemer bij het Zwitserse rekruteringsbedrijf A.G. Johnsen en als oprichter – samen met de Nederlandse groep Humares – van XPE, een bedrijf dat ingenieurs en wetenschappers voor de farma-industrie plaatst.

De Smedt kon eigenlijk niet op een beter moment aan het hoofd van Adecco België komen. Na de zwaarste crisis uit de geschiedenis van de branche, met een markt die tot 25 procent gekrompen was, kroop de uitzendsector in het najaar van 2009 uit het dal. Het herstel is welkom, want Adecco heeft zwaar geleden onder de crisis omdat het bedrijf er in 2008 niet zo snel op gereageerd had als zijn concurrenten. De Smedt: “Zij hebben een aantal kantoren in slaapstand gezet. Wij hebben iets langer gewacht en een sociaal plan, ook in België, was onvermijdelijk. Er moesten 150 van de 800 medewerkers vertrekken. Voordeel was wel dat het herstel zich bij Adecco al in het eerste kwartaal van 2010 heeft gemanifesteerd. Dat was sneller dan de markt.” Vooral uitzendbedrijven die in belangrijke mate arbeiders plaatsen, stelden als eerste een groeiende vraag vast. De Smedt: “De vraag naar bedienden neemt pas sinds een paar maanden licht toe, maar het gaat zeker niet om een dubbelecijfersgroei, terwijl de groei in het arbeiderssegment al sinds begin dit jaar boven 10 procent uitkomt.” Goed nieuws voor Adecco, waarvan de uitzendkrachten voor 60 procent uit arbeiders bestaan.

Uitzendarbeid blijft kernactiviteit

Adecco stond lange tijd bekend als het uitzendbedrijf dat zich bijna uitsluitend richtte op algemene uitzendarbeid, en dan vooral arbeidersprofielen. Dat is nu niet meer het geval. “De vraag naar hoogopgeleide tijdelijke arbeidskrachten blijft stijgen”, weet Mark De Smedt. Uitzendbedrijven focussen meer en meer op dat marktsegment. Daar waar de verhouding algemene versus gespecialiseerde uitzendarbeid (de zogenaamde professional staffing) lange tijd rond 80/20 draaide, is de situatie nu grondig aan het veranderen. Bij Adecco ligt de verhouding ondertussen op 70/30.

Net als de andere grote spelers kijkt Adecco verder dan de klassieke uitzendmarkt en profileert het bedrijf zich als een dienstverlener in human resources. Uitzendbedrijven bieden ook diensten als outplacement aan. “De sector verandert inderdaad”, zegt De Smedt. “Bij ons blijft uitzendarbeid de kernactiviteit. Maar waar uitzendarbeid vroeger goed was voor 100 procent van de omzet, zitten we nu nog aan 65 procent. Welke andere diensten bied je aan? Wij gaan geen sociaal secretariaat opzetten. Wij tekenen ook maar mondjesmaat in op de grote tenders die de VDAB uitschrijft voor de begeleiding van werklozen. Je moet keuzes maken. Maar een wereldmarktleider is het aan zichzelf verplicht om een aantal hr-diensten aan te bieden. Aan internationale klanten die specifieke diensten of profielen nodig hebben, willen we niet zeggen: die service stopt aan de Belgische grens.” Adecco profileert zich ondertussen vooral in outplacement (via Lee Hecht Harrison), interim-management (via 3W Management Solutions) en professional staffing via XPE Pharma & Sciences, XPE Engineering & ICT en XPE Finance & Accounting.

Vooral in die laatste markt wil Adecco sterker worden. Dat gebeurt onder andere via gerichte acquisities. Andere spelers kozen voor meer consolidatie. Randstad heeft Vedior overgenomen, USG rijfde Creyf’s binnen. Adecco stond op zijn belangrijkste markten al relatief sterk in algemene uitzendarbeid en ging daar niet op zoek naar overnameprooien. “Adecco besloot te investeren in professional staffing omdat we daar een achterstand moesten inhalen”, legt De Smedt uit. “Het voorbije jaar werden Spring en MPS overgenomen. Beslissingen die op groepsniveau genomen werden, maar ook gevolgen hebben voor België waar die bedrijven filialen hebben.” Zo biedt Glotel (van Spring) hr-diensten aan voor expertprofielen in de telecomsector en spitst Modis (van MPS) zich toe op hr-diensten voor ICT-professionals. In België werd XPE Group overgenomen. Adecco biedt die diensten aan omdat er een stijgende vraag is vanuit de markt en omdat professional staffing voor hogere marges zorgt. Dat is meer dan welkom. De brutomarges in de sector situeren zich in België rond 17 tot 20 procent. Hoger dan in Frankrijk (12 tot 14 procent), maar lager dan in Nederland (22 tot 23 procent).

Druk op de prijzen

Bovendien werd de sector tijdens de recessie geconfronteerd met een druk op de prijzen. Er was sprake van een prijserosie van 0,5 tot 1,5 procent. De Smedt ziet daarvoor verschillende oorzaken: “Tijdens de crisis was er overcapaciteit. Door de dalende vraag is een aantal kantoren in slaapstand gezet. Klanten weten dat. Ze hebben het zelf moeilijk en zien dat de uitzendbedrijven ook lijden onder de crisis. Dat veroorzaakte een druk op de marges. Als we naar de marktaandelen kijken, is een aantal spelers aan elkaar gewaagd. Er is meer concurrentie dan ooit. Dat leidde tot prijsdalingen, want sommigen hopen daarmee hun marktaandeel te verhogen. Ondertussen zien we een herstel en daarmee ook een moeilijkere rekruteringsmarkt. Het wordt almaar moeilijker om de juiste mensen te vinden, wat leidt tot stabielere en soms zelfs stijgende prijzen.”

Marktaandeel verwerven blijft het ordewoord bij veel grote uitzendbedrijven. Tempo-Team, het vroegere Vedior en nu een poot van Randstad, maakte een maand geleden bekend dat het van de derde naar de tweede plaats op de Belgische uitzendmarkt wil klimmen. Momenteel zou Randstad marktleider zijn met een marktaandeel van 23 procent, gevolgd door USG People (13 procent, met onder ander het merk Start People). Tempo-Team en Adecco zouden volgen met 10 procent marktaandeel. Mark De Smedt is niet onder de indruk van de ambities van Tempo-Team. “Het is wat bizar. Niemand weet exact wat de marktaandelen van de uitzendbedrijven zijn. Ik heb nog geen jaarverslag gezien waar het marktaandeel per merk wordt uitgesplitst. De sector heeft een consolidatie gekend, met als resultaat grote groepen als Randstad, USG en Adecco. Maar die hebben verschillende merken. Marc De Braekeleer van Tempo-Team schijnt te weten hoeveel marktaandeel Adecco en Start People hebben. Objectief en exact kan je dat niet weten. Er worden ook geen rankings gepubliceerd. Federgon heeft een zicht op de markt, maar specifieke marktaandelen worden niet gepubliceerd. Ik zou kunnen zeggen dat wij het nummer twee op de markt zijn. De realiteit is dat Randstad marktleider is en dat er drie merken dicht bij elkaar zitten. Ik denk dat Adecco nummer twee is, maar om het exact te weten zou ik aan bedrijfsspionage moeten doen.”

Bij Adecco lijkt het precieze marktaandeel dus niet centraal te staan. Dat was ooit anders. Toen Patrick De Maeseneire, nu internationaal CEO, tien jaar geleden de Belgische poot leidde, kreeg hij de uitdrukkelijke opdracht om Adecco van plaats vier naar de top twee te loodsen. Wat hem ook lukte. De Smedt: “In het verleden hebben we inderdaad de nadruk gelegd op het winnen van marktaandeel. Nu kiezen we eerder voor winstgevendheid via een aantrekkelijk marktaandeel én goede marges. Wie investeert in Adecco, moet het vooruitzicht hebben dat de inbreng loont. Laat het echter duidelijk zijn: wij zullen geen marktaandeel verliezen. Wij zijn dat ook verplicht als wereldmarktleider. Maar gezien het toenemende belang van hogere profielen op de uitzendmarkt is het ook normaal dat we streven naar een hogere rendabiliteit.”

alain mouton, fotografie kristof vrancken

“Adecco besloot te investeren in professional staffing omdat we daar een achterstand moesten inhalen”