ACHTER DE SPIEGEL

Vader en zoon kwamen verdienstelijk in de kijker in de voorbije dagen. André Leysen, pa (71 j.), (zie ook blz. 3) wil met de holding Gevaert, sedert 1997 een onderdeel van Almanij-KBC, een kwart kopen van de aandelen Agfa-Gevaert, en Christian Leysen, zijn oudste zoon (44 j.), werd voorzitter van een vereniging van 63 ondernemingen (het Belgische Bedrijvennetwerk voor Sociale Cohesie) die strijdt tegen de sociale uitsluiting van migranten, gehandicapten, laaggeschoolde en leervermoeide jongeren. Christian Leysen: “In Frankrijk is er een grote aandacht voor de sociale uitsluiting. Die thematiek wordt in België stiefmoederlijk behandeld. Ik was geen vragende partij om de actiegroep voor te zitten. Door mijn internationale opvoeding ben ik wel gevoelig voor de problematiek van de sociale uitsluiting. Mijn eerste contacten met de problematiek dateren uit de jaren tachtig toen mijn echtgenote actief was in het Buurtwerk Oud-Berchem.” Christian Leysen lag mee aan de basis van het Bedrijvencentrum Noordoost-Antwerpen (NOA). In een verlaten schoolgebouw, opgeknapt door kansarmen, kunnen vanaf 1995 startende bedrijven terecht in een probleembuurt. NOA herbergt 25 bedrijven met 140 werknemers (waaronder een Marokkaanse bouwonderneming met veertig migranten).

Christian Leysen is voorzitter van Antwerp Digital Mainport, een cluster van IT-gebruikers en leveranciers aan de Schelde. “Antwerpen op de wereldkaart plaatsen als aanloophaven voor informatietechnologie in Europa, is de uitdaging en dat zou ertoe moeten leiden dat Bill Gates bij een volgende bezoek Brussel inruilt tegen Antwerpen,” lacht hij.

Vader en zoon zijn, ondanks het aandeelhouderschap van de familie in de krantengroep VUM ( De Standaard), weinig happig op zichtbaarheid. Echter, als contrast; in 1995 publiceerde André Leysen Achter de Spiegel, een naar Belgische normen gedurfde biecht over zijn extreem-rechtse oorlogsverleden. Het einde van een langdurig gevecht met een jeugdwonde. Interviews worden selectief toegestaan door André en Christian Leysen en mistrouwen over de bedoelingen van de interviewer spelen daarbij een rol. Een Leysen verkiest discretie en paart talent voor leiderschap en ondernemen aan koelheid. Noch vader, noch zoon zijn joyeuze receptiegangers, als de corvee moet, doen ze het. De beide top-Antwerpenaren kijken zuinigjes naar hun babbelzieke en pralerige medesinjoren. De afstandelijkheid naar buiten, vindt een tegenwicht in de hartelijkheid naar binnen. Het gezin en de familie zijn het anker van elke Leysen. André Leysen at zoveel als maar mogelijk ‘s middags thuis toen hij Gevaert leidde; hij maakte er een punt van om zijn zakenreizen te beperken tot dagrand-verplaatsingen, ‘s morgens weg, ‘s avonds bij de eigen haard. Ook voor Christian Leysen zijn echtgenote, kinderen en familie de spil. Hij heeft een diepe eerbied voor zijn ouders. Mevrouw Leysen sr. stamt uit de koopmansaristocratie van Noord-Duitsland. Thomas Mann schetst in het onvergetelijke Die Buddenbrooks de tradities van deze handelsdynastieën. Vandaag blijft deze sfeer doorzinderen bij de familie Leysen. Wie André Leysen heeft zien netwerken om een Europese oplossing te vinden (met onder meer Volvo en Philips) toen Generale Maatschappij bedreigd werd door Carlo De Benedetti weet dat zoiets rust op een dik adressenboekje van vertrouwden en vertrouwelingen, de kracht van elke koopman.

Ahlers Group (eigen raming groepsomzet 2,5 miljard frank), Xylos (informatica, omzet 665 miljoen frank) en Ecolas (milieu, omzet 86 miljoen frank) zijn de zakelijke hoofdactiviteiten van Christian Leysen. Tussen logistiek, informatica en milieu wordt het raakvlak steeds groter, aldus de filosofie achter dit bedrijventrio. Ahlers wipte jarenlang haasje-over tussen twee landen en tussen twee tradities. Ahlers werd, na het vertrek in twee etappes van de Duitse meerderheidsaandeelhouder, Stinnes, opnieuw een 100-procentig Leysen-bedrijf. Ahlers bouwt sterke posities uit in onstabiele regio’s als Rusland en het Verre Oosten.

Christian Leysen ontving een internationale en ontzuilde opvoeding. Hij is in de culturele betekenis van het begrip een postmodernist waarin affiniteiten met culturen en volkeren vervloeien. Hij woont in Vlaanderen, maar is evenzeer reçu in en verwant met Franstalig België, Duitsland en Europa. André en Christian Leysen zijn de levende illustraties voor de Gentse antropoloog Rik Pinxten over de toevalligheid van culturen en hun kruisbestuiving. André Leysen werd voorzitter van het VBO, het voorzitterschap van het VEV zou hij niet aanvaard hebben, het is te sterk geprofileerd naar één gemeenschap. Polarisering volgens nationalistische lijnen is André Leysen een doorn in het oog. Van nature is hij een grootstater – het sterke Europa onder de leiding van hegemonische macht(en) -, dus tegen kleinstaterij en zoekt hij vrienden en relaties over een breed veld.

Zo is ook Christian Leysen. Hij spreekt Duits met zijn moeder, Nederlands met zijn vader en zijn vier kinderen, Frans met zijn Naamse echtgenote. Meertaligheid is een sterkte van het gezin Leysen. Familievrienden vertellen dat André Leysen de onderschriften van teeveefilms overplakte om zijn kinderen (naast Christian, Thomas, Bettina en Sabine) snel talenrijp te maken.

Christian Leysen is niet ostentatief. Hij woont in een nette, geen luxueuze wijk van Berchem en mijdt statussymbolen. Het licht in zijn kantoor brandt vele uren, na die uren is hij thuis. Christian Leysen is geen vlotte prater, hij laat het drinken en roken. Zijn medewerkers kan hij motiveren, zij worden behoorlijk betaald. Hij heeft zin voor humor en eist fatsoen. Bij de opening van Business Faculty in Neder-over-Heembeek in 1989, één van zijn initiatieven, doken, als verrassing, schilderijen van Pjeeroo Robjee op. Zij krioelden van de fallussen. De onthutste Leysen beval kortaf: “Weg daarmee.”

Christian Leysen studeerde rechten en economie aan de Universitaire Instelling Antwerpen en aan de VUB. Hij leerde zijn vrouw, een juriste, kennen tijdens zijn studententijd. Brigitte Guillaume, mevrouw Christian Leysen, een sportieve verschijning, spreekt perfect Nederlands. Leysen jr. stopte trouw elke morgen De Standaard in de brievenbus van haar studentenhuis. Joggen doet Christian Leysen, zoals zijn vader. In 1991 trainde hij intensief voor de Marathon van New York. Hij ging, liep en eindigde behoorlijk. Anoniem. Het richtsnoer van Christian Leysen is, ik wil dat kunnen, dus doe ik het.

FRANS CROLS