AARTSRIVALEN

KODAK EN FUJI.

Vorig jaar verwierp de Wereld Handelsorganisatie de klacht van Kodak dat Japan een gesloten markt is. Kodak maakt er geen geheim van dat het ontevreden is over het marktaandeel in Japan: minder dan 12% tegenover de 70% van Fuji. Wereldwijd zijn beide aartsrivalen wat betreft marktaandeel nochtans aan elkaar gewaagd.

Gedelegeerd bestuurder George Fisher (57j.) kan opnieuw ontspannen achterover leunen in zijn bureaustoel. De inkomsten van het tweede kwartaal van Kodak overtroffen alle verwachtingen. In de eerste helft van 1998 kende Kodak een omzet van 720 miljoen dollar, een stijging met 39%. 1997 was verschrikkelijk, de winst daalde toen tot één penny per aandeel.

Weinig grote bedrijven hebben hun investeerders meer teleurgesteld dan deze New Yorkse fotografiereus. Toen Fisher in 1993 CEO werd bij Kodak had het bedrijf een decennium van afdankingen en herstructureringen achter zich. Het moreel was zoek. Fisher verraste iedereen toen hij de afdankingen een halt toeriep. Kodak zou een aantal activiteiten opgeven, maar hij hoopte dat de groei van de overige activiteiten massale afdankingen overbodig zou maken.

Voordien had Kodak allerhande nevenactiviteiten opgestart; in de farmaceutische industrie, bedrijfsmeubilair, batterijen. Fisher vertelde aan de werknemers dat foto’s hun sterke kant waren, niet aspirine, en dat de lang gevreesde digitale beeldverwerking een bondgenoot was, niet hun vijand. Hij wees op het potentieel van groeimarkten zoals China en India. Met het geld dat vrijkwam door het afstoten van verschillende nevenactiviteiten kon hij het debet van Kodak van zo’n 7 miljard dollar herleiden naar minder dan 1 miljard. Gedurende de drie volgende jaren groeiden verkoop en inkomsten.

Aan de euforie kwam een einde toen in de lente van 1997 rivaal Fuji Photo Film Co. Kodak uitdaagde tot een prijzenoorlog. Kodak verloor in de VS marktaandeel. Dankzij een zwakke yen kon Fuji de prijzenslag handhaven en verloor Kodak verder terrein. Vorig jaar bezweek Fisher voor de druk en kondigde hij de afdanking van 19.900 jobs aan, gespreid over twee jaar. In combinatie met verkoop van activa en andere besparingen zou dat een algemene kostenverlaging van 1 miljard dollar per jaar geven. Daardoor verbeterden de werkingsmarges in de eerste helft van 1998 gevoelig.

FOCUS OP GROEIENDE MARKTEN.

China en India zijn voor Kodak de belangrijkste groeimarkten, men registreert er jaarlijks astronomisch hoge groeicijfers (tot 3 digits). Na de VS en Japan is China de derde grootste markt voor fotografie ter wereld, en men verwacht dat het beide andere tegen het begin van het volgende millennium inhaalt.

Kodak kon eerder dit jaar voet aan wal zetten in China door de exclusieve fotografische productontwikkelingsrechten te verwerven, wat betekent dat de Japanse aartsrivaal Fuji er voor minstens drie jaar buitengesloten is. De activa van drie Chinese bedrijven werden opgenomen in twee joint ventures die Kodak beheert, en die film, fotopapier en chemische producten ontwikkelen. Kodak brengt cash, technologie en management in deze joint ventures voor een investering van meer dan 1 miljard dollar.

In India past Kodak een nieuwe methode toe om klanten te werven. Fotowinkels verhuren camera’s die klanten terugbrengen met het opgetrokken filmrolletje. Na een aantal keer huren, worden ze eigenaar van de camera. Dit is het snelst groeiende segment van Kodaks activiteiten in India, en slechts 2% van de camera’s gaat verloren.

Rusland, Polen, Hongarije en Tsjechië vormden de jongste jaren de belangrijkste Europese investeringsregio. De filmconsumptie in die landen schommelt rond één à twee rolletjes per gezin per jaar, maar de markt vertoont een groeicurve. Kodak, dat marktleider is in Europa, is dat ook in Rusland – maar het maakt zich wel zorgen over de recente val van de roebel. De grootste en oudste markten in Europa – zoals Groot-Brittannië, Duitsland en Italië – blijven het goed doen. In de nabije toekomst wil Kodak zijn aanwezigheid in Slovakije, Slovenië en Kroatië uitbouwen.

Kodak wil ook in Latijns-Amerika uitbreiden. Mexico en Argentinië vormen er de belangrijkste markten.

Forbes

HB, RB, GM, PDP