4 aanbevelingen voor de overheid

1 Stop versnippering, geef duidelijkheid

Mohammed Chakkar, coördinator van de Federatie van Marokkaanse Verenigingen, geeft toe dat er vanuit de Vlaamse overheid heel wat lovenswaardige pogingen worden ondernomen om de integratie van alloch-tonen of Nieuwe Vlamingen op de arbeidsmarkt te bevorderen, maar het beleid is versnipperd en fragmentarisch. Hij maakt een vergelijking met de banenplannen: op een bepaald moment konden de bedrijven een beroep doen op zoveel integratiebevorderende systemen, dat ze door het bos de bomen niet meer zagen. Goede bedoelingen die hun doel voorbijschieten.

Met het Pact van Vilvoorde heeft de Vlaamse regering zichzelf in 2001 ambitieuze doelstellingen opgelegd: de achterstand van kansengroepen op de arbeidsmarkt moet tegen 2010 worden weggewerkt. Een kansengroep is een “groep van de bevolking die niet evenredig op de arbeidsmarkt is vertegenwoordigd.” Chakkar: “Als we tegen dit tempo verdergaan, hebben we pas tegen 2060 dat doel bereikt.”

2 Maak aanwervingssteun bekend

Voor Chakkar is een gebrek aan een geïntegreerd beleid het grootste probleem. Bedrijven zijn ook onvoldoende op de hoogte van de systemen om het aanwerven van allochtonen te bevorderen. “Er bestaan tal van subsidiesystemen, maar bedrijven doen er te weinig een beroep op,” zucht Chakkar. “Nochtans is dat de basis van een integratiebeleid. Eenmaal dat er een aantal allochtonen in een bedrijf op de werkvloer verschijnt, zullen anderen snel volgen.”

3 Opleiding kan ook op privé-initiatief

Opvallend is dat er naast organen als de VDAB ook privé-partners in actie zijn geschoten om laaggeschoolde allochtonen klaar te stomen voor de arbeidsmarkt. Het beste voorbeeld is JDV Consult, een bedrijfje in het Antwerpse dat allochtonen een opleiding geeft in afwachting van hun eerste stappen op de arbeidsmarkt. Jean De Vester richtte zijn bedrijf vier jaar geleden op, toen bleek dat hij het moeilijk had om voor zijn verpakking- en verzendingsbedrijf Inter-Mailing geschikte arbeidskrachten te vinden.

JDV leidt allochtonen gedurende dertien weken op. De Vester: “Het programma omvat ook een module stressbestendigheid. Veel allochtonen, zeker voormalige asielzoekers, hebben trauma’s opgelopen en vertrouwen niemand meer. Anderzijds zijn vele allochtonen ook niet veeleisend, ze hebben een grote loyauteit tegenover de werkgever. Het zijn geen lastigaards, ze hebben er geen probleem mee om overuren te kloppen.”

Vroeger ging De Vester op zoek naar openstaande vacatures en startte dan een klas op. “Nu doe ik het omgekeerde. Ik leid ze op en stel me zelf tot doel om die mensen binnen de dertien weken een job aan te bieden. Momenteel werk ik met een groep van zowat twintig allochtonen. Positief is dat er steeds meer vrouwen bij zijn. Al ligt bij velen onder hen de drempel om culturele redenen nog altijd hoog. Ik kan niet ontkennen dat veel moslimmannen met tegenzin moeten toestaan dat hun vrouw werk gaat zoeken.”

De Vester levert ook werkkrachten voor het Jobkanaal-project van Voka: “In het Antwerpse zijn permanent twee medewerkers in de weer die bedrijven afschuimen op zoek naar vacatures. Zeer nuttig.”

4 Quota’s zijn geen oplossing

Als laaggeschoolde allochtonen er dan toch in slagen om een vaste stek te verwerven op de arbeidsmarkt, is het vaak in zeer specifieke sectoren, zoals industriële reiniging, horeca of bouw. Mohammed Chakkar: “In de openbare sector en het onderwijs zijn de allochtonen ondervertegenwoordigd. Het opleggen van blinde quota’s heeft echter geen zin. Die zouden op de werkvloer trouwens tot een stigmatisering van de verplicht aangeworven allochtoon leiden. We moeten dat probleem via de regio en de sector bekijken. Neem nu de banksector. Daar kunnen de sociale partners zich een resultaatsverbintenis opleggen. Je kan dat integratiebeleid na verloop van tijd evalueren en bijsturen, je kan er een streefcijfer opplakken.”

Chakkar ziet meer heil in een wet die bedrijven aanmoedigt om allochtonen in dienst te nemen. De ideeën voor zo’n voorstel kunnen uit Canada ( Employment Equity Act) en Nederland ( Wet Stimulering Arbeidsdeelname Minderheden) worden gehaald. Daar wordt niet met quota’s gewerkt, maar met solide actieplannen. Chakkar: “Een nieuwe wetgeving zou zich specifiek op doelgroepen en sectoren kunnen richten. Als je resultaten boekt, betekent dat trouwens ook dat werkonwillige allochtonen zichtbaar worden. Nu zinken zij nog weg in de massa.”