De notaristarieven voor vastgoed zijn in ons land bij de hoogste in Europa en worden hier maar in beperkte mate aangepast aan de waarde van de woning.
De tarieven voor niet-vastgoedgerelateerde transacties zijn wel vergelijkbaar en bij bijvoorbeeld erfenissen iets lager, blijkt uit een vergelijkende studie in 22 Europese landen door Frank Verboven (KU Leuven) en Biliana Yontcheva (WU Vienna).
In ons land zijn bijna 1.600 notarissen actief met naar schatting 7.000 voltijdsequivalente medewerkers. België heeft het op een na hoogste aantal notarissen per inwoner. Alleen Malta heeft er meer. De totale omzet wordt geraamd op 1,1 miljard euro, wat in dezelfde grootteorde is als de overheidsuitgaven voor de rechtspraak.
“De sector is de afgelopen negen jaar met circa 30 procent gegroeid, wat ongeveer twee keer zo snel is als het bbp. De groei ligt in de lijn van de toename van het aantal vastgoedtransacties gedurende deze periode”, luidt het.
De Belgische notaris boekte in 2016 gemiddeld 300.000 euro winst, maar de verdiensten lopen sterk uiteen. Een kwart verdient minder dan 200.000 euro en nog eens een op de vier meer dan 450.000. In verstedelijkte gebieden hebben notariskantoren doorgaans een grotere netto toegevoegde waarde dan in landelijke gebieden, maar daar is de netto toegevoerde waarde per transactie dan weer meestal groter. De verschillen zijn grotendeels het gevolg van verschillen in soorten transacties. Zo varieert het percentage van de meer lucratieve akten voor vastgoed per notariskantoor tussen minder dan 35 procent en meer dan 55 procent.
In het kader van de hervorming van de sector door justitieminister Koen Geens zijn Verboven en Yontcheva weliswaar voorstander van het behoud van een aantal exclusieve rechten aan notarissen, maar pleiten ze ook voor een deregulering van tarieven en toetreding. Wat dat laatste betreft zouden een aantal taken ook kunnen worden uitgevoerd door andere beroepen die ook actief zijn in de sector, zoals vastgoedmakelaars, banken en advocaten.
Dergelijke evolutie werd enkele jaren geleden al in Nederland doorgevoerd. ‘Het zou interessant zijn om uit die ervaring lessen te trekken’, aldus Verboven.
