Het nut van mensen te helpen met hun telecomfactuur

Over de ‘Telefoon, gsm, internet, televisie: durf vergelijken!’-campagne zeggen critici dat de overheid de burger infantiliseert. Ze dwalen.

Tot eind deze maand houden 200 ambtenaren van de federale overheidsdienst Economie spreekuur in de Belgische gemeenten om mensen te helpen het beste telecompakket voor hen te kiezen.

Op het eerste gezicht lijkt dat een enorm frivool programma van de overheid terwijl burgers nog altijd met de economische crisis worstelen en er op tal van andere belangrijke overheidsprogramma’s is bespaard. Ook lijkt het alsof de overheid de burger behandelt als een kind. Wat is het volgende? Ambtenaren die mee gaan naar de supermarkt om mensen te adviseren bij hun boodschappen? Bovendien pakken de telecomoperatoren nu zelf uit met scherpe promoties. Vergelijken is nog nooit zo gemakkelijk geweest.

Toch is onafhankelijke, deskundige en gepersonaliseerde uitleg over de telecomproducten en de factuur voor veel mensen gewoon broodnodig. Dat is een neveneffect van de technologische ongeletterdheid van onze samenleving. In Vlaanderen zijn de +35-jarigen in de meerderheid. Al wie ouder is dan 35, was te oud om nog spelenderwijs met internet, computers en andere gadgets te leren werken. Uit alle statistieken blijkt dat het voor die generaties enorm moeilijk is dat nog in de vingers te krijgen. Vlaanderen doet het hier slechter dan andere vergelijkbare regio’s. Het is een gelijkaardig refrein als in veel andere materies: Stappen in de goede richting, maar veel te traag.

Hoe ouder de Vlaming, hoe groter de kans dat mensen totaal niet met technologie overweg kunnen. Laat staan dat ze op een geïnformeerde manier een aankoopbeslissing kunnen nemen. En dat gaat heus niet alleen over hoogbejaarden. Een grote groep van digitale have-nots heeft het gevoel dat ze nergens terechtkan met vragen over technologie. Zij kunnen of durven vaak geen advies in te winnen bij de ‘computernerds’ in hun omgeving, noch kunnen ze goed informatie opzoeken op het internet. En de verkoper in de winkel vertrouwen ze niet, want die wil hen toch enkel iets aansmeren.

Het feit dat een groot deel van de bevolking eigenlijk schrik heeft van technologie, hypothekeert de toekomst van de Vlaamse economie en dus van ons welvaartsmodel. Kijk naar Scandinavië of naar de VS. Zij zijn voorlopers in de adoptie van nieuwe technologieën. Vlaanderen loopt altijd een stuk achter. Het Scandinavische en Amerikaanse succes is voor een groot stuk te danken aan de enthousiaste manier waarop een voldoende groot stuk van de bevolking technologie omarmt. Dat stimuleert dan weer de ontwikkeling van technologiebedrijven, een extreem waardevolle exportsector.

In Vlaanderen wordt de ontwikkeling van die sector onder meer afgeremd door die conservatieve mentaliteit en tech-analfabetisme bij een groot deel van de bevolking. Die ‘Durf vergelijken’-campagne zal geen wondermiddel zijn. Maar door mensen correcte en toegankelijke informatie te geven over telecomproducten en de kostprijs ervan, raken ze een beetje beter geïnformeerd over technologieproducten en diensten, want dat is telecom. Dat kan misschien een deel van die koudwatervrees wegnemen en dat is geen slechte zaak voor de ontwikkeling van onze economie.

Het is waarschijnlijk te naïef om te denken dat die campagne met dat doel is ingevoerd. Het heeft er alle schijn van dat het een van die kunstgrepen is om de index nog niet meer op hol te laten slaan, via het drukken van de telecomprijzen. Het is ook een valabel tegenargument dat consumentenorganisaties of zelfs andere organisaties uit het middenveld beter geplaatst zijn om die rol te spelen. Onder meer omdat de campagne geen excuus mag zijn om het ontvetten van het ambtenarenapparaat verder uit te stellen.

Er is ook een risico dat de campagne niet de mensen bereikt die er het meeste nood aan hebben. Maar de vraag naar correcte informatie over technologie is er en ze is acuut. Voor veel mensen lijkt hun telecomfactuur in het Chinees te zijn opgesteld. Een half uurtje uitleg van een deskundige ambtenaar kan al veel verhelpen. Ons belastinggeld is al aan veel slechtere investeringen besteed. Als mensen honger hebben, moet je ze leren vissen.