De Europese Commissie presenteerde haar voorstellen om de meest risicovolle activiteiten van de grote banken aan banden te leggen. Een splitsing van deposito- en zakenbanken komt er niet.
De Europese Commissie presenteerde haar voorstellen om de meest risicovolle activiteiten van de grote banken aan banden te leggen. De belangrijkste maatregel is een verbod op ‘proprietary trading’, waarbij banken voor eigen rekening handel voeren en speculeren om hun winsten te verhogen. Tot een splitsing van deposito- en zakenbanken komt het niet.
De voorstellen van Michel Barnier, Europees commissaris voor Interne Markt en Financiële Diensten, zijn bedoeld voor de grootste en meest complexe Europese banken (‘too big to fail’ – te groot om failliet te gaan). Het gaat om de instellingen met een balans van meer dan 30 miljard euro én een tradingportefeuille van minstens 70 miljard euro of 10 procent van het balanstotaal. In het huidige bankenlandschap zouden de nieuwe regels op ongeveer 30 banken van toepassing zijn.
Verbod op handel voor eigen rekening
De belangrijkste maatregel die Barnier voorstelt, is een verbod op ‘proprietary trading’, waarbij banken met financiële instrumenten en grondstoffen voor eigen rekening handel voeren en speculeren. ‘Dat zorgt voor heel wat risico’s maar geen tastbare voordelen voor de klanten van de banken of voor de bredere economie,’ luidt het in de officiële mededeling van de Commissie.
De Belgische regering keurde vorig jaar een bankenwet goed waarin ook een verbod op de handel voor eigen rekening staat. Het Belgische verbod geldt voor alle banken van Belgische recht. Het verbod van Barnier slaat enkel op de grootste financiële instellingen – de banken die volgens Barnier te groot zijn om failliet te gaan, te kostelijk om te redden en te complex om te ontbinden.
Transparantie
De voorstellen van de Europese Commissie gaan minder ver dan de aanbevelingen van het rapport-Liikanen uit 2012. Dat voorzag in een splitsing van de deposito- en kredietactiviteiten van de risicovolle trading-activiteiten. Dat zou de doodsteek betekend hebben voor het ‘universele bank’-model dat heel wat grote Europese instellingen hanteren.
Barnier wil de toezichthouders wel de bevoegdheid geven om bepaalde activiteiten, die een systeemrisico inhouden, in aparte entiteiten met een eigen kapitaalstructuur onder te brengen. Het gaat ondermeer om de handel in derivaten en het ‘market making’ voor klanten.
Het plan van de Commissie is strenger dan de wetten die Frankrijk en Duitsland eerder goedkeurden voor hun banksector. Parijs en Berlijn vrezen dan ook dat de Europese voorstellen de economische groei zullen afremmen en dat risicovolle activiteiten buiten het gereguleerde financiële systeem zullen geduwd worden. Om dat te verhinderen wil Barnier hogere transparantievereisten opleggen aan de sector van het schaduwbankieren.
Barniers voorstellen moeten volgens hem ‘de laatste gaatjes vullen’ van de hervorming van de regels voor en het toezicht op de bankensector die Europa de voorbije jaren doorvoerde. Die hervorming moet ervoor zorgen dat de bankenwereld beter bestand is tegen crisissen. Verschillende Europese landen werden door de bankreddingen met een financiële kater opgezadeld.
Goedkeuring
De voorstellen moeten nog worden goedgekeurd door alle lidstaten van de Europese Unie en door het Europees Parlement. Omdat de Europese legislatuur er bijna op zit, zal het dossier pas behandeld moeten worden door het volgende Europese Parlement, dat in juli de eed aflegt.
Barnier, die een kandidaat is om José Manuel Barroso op te volgen als Europees Commissievoorzitter, hoopt de maatregelen tegen januari 2017 te kunnen invoeren. (PC/KVDA)
