Olieprijzen van 100 dollar en meer per vat doen de Belgische economie behoorlijk pijn. De onrust in Egypte laat zich daarom ook in uw portemonnee voelen.
Een pittig herstel van de wereldeconomie, een expansief geldbeleid van de westerse centrale banken en onrust in het Midden-Oosten. Dit voorschrift volstaat om de olieprijs in sneltreinvaart richting 100 dollar per vat te katapulteren. Dat is meer dan een symbolische grens, want als de olieprijs zich dit jaar nestelt rond of boven de 100 dollar per vat, dan loopt de oliefactuur voor de wereldeconomie op tot 5 procent van het wereldinkomen.
Het recente verleden bewijst dat de wereldeconomie, en zeker de westerse, dit prijsniveau bekoopt met een recessie. De vorige keer dat de globale oliebelasting die kaap van 5 procent rondde, ligt nog vers in het geheugen. De olieprijs piekte in de zomer van 2008 op 147 dollar per vat en gaf de westerse economie, die al op wankele benen stond, de genadeklap.
Nieuwe olieschok?
Hoe pijnlijk de dure olie wordt, hangt af van de vraag of 100 dollar een eindstation of slechts een tussenstation naar nog hogere prijzen is. Op korte termijn heeft Saoedi-Arabië de sleutel in handen omdat deze oliestaat zowat fungeert als de centrale bank van de oliemarkten.
Want alleen Saoedi-Arabië, en in mindere mate Koeweit en de Verenigde Arabische Emiraten, hebben voldoende reservecapaciteit om snel extra olie op de markt te brengen. Toch slagen ze er niet altijd in om de oliemarkt te stabiliseren. Zo onderschatte Saoedi-Arabië in de periode 2007-’08 de forse stijging van de olievraag en die foute berekening lag mee aan de basis van de prijsexplosie in 2008.
Op dit moment is er weer een reservecapaciteit van ongeveer 5 miljoen vaten per dag op een totale vraag van 88 miljoen vaten, tegenover amper 2 miljoen vaten in 2008. Dat is een stevige verzekering tegen verder oplopende olieprijzen, al is die buffercapaciteit mogelijk te weinig als de situatie in het Midden-Oosten verder escaleert, zeker als de oliepomp van de wereld, Saoedi-Arabië, in het gewoel betrokken raakt.
Belgische economie kwetsbaar voor olieschok
Olieprijzen in de buurt van 100 dollar per vat blijven niet ongestraft voor de Belgische economie. De Belgische economie behoorlijk energie-intensief, onder meer door de aanwezigheid van energieverslindende bedrijfstakken, maar ook omdat de Belgische woningen minder energie-efficiënt zijn in vergelijking met de buurlanden. Een simulatie van de Nationale Bank leert dat een volgehouden stijging van de olieprijs met 10 procent, uiteindelijk resulteert in een stijging van de inflatie van 0,7 procent en een afroming van het bbp met bijna 0,5 procent. Dat zijn pittige effecten die zich nu weer in het radarwerk nestelen, want in vergelijking met een jaar geleden is de eindprijs van energie met 17 procent gestegen.
Vooral op het inflatiefront zijn de gevolgen al te merken, met een Belgische inflatie boven de 3 procent, terwijl de inflatie in de eurozone net boven 2 procent geparkeerd blijft. Dat inflatieverschil verzwakt onze concurrentiepositie en loopt ook zo hoog op door de automatische indexering van de lonen, waardoor een olieprijsschok bijna onmiddellijk in de lonen wordt doorgerekend.
DK
