Op 26 mei vonden we op de stembrieven opnieuw de namen terug van ondernemers met de nodige politieke ambities. Vaak hebben zij al een mooi traject in hun onderneming achter de rug en wensen ze vanuit hun maatschappelijke betrokkenheid hun steentje bij te dragen aan de samenleving.
Als de verkiezingen hen in de bestuurszetel brengen, dan springen de verschillen tussen de politiek en het ondernemerschap vaak het eerst in het oog. Dat ondernemers het gewoon zijn snel beslissingen te nemen en dat ze dit graag doortrekken naar de politiek, is zo’n eerste verschilpunt. Als overheid iets aankopen, is geen kwestie van uren, maar van lange procedures volgen. Als ondernemer moet je die klik leren te maken. Je moet kunnen aanvaarden dat een administratie log is en er tijd nodig is om een procedure af te handelen. Je kunt uiteraard in budgetten voorzien, maar het risico blijft dat de ogen groter zijn dan de mond door procedures of een beperkte slagkracht van het ambtenarenkorps.
Ook aan de rapportering is het als politicus doorgaans wennen. De focus in de eigen onderneming ligt op een winstdoel, terwijl je als politicus eerder het goede beleid nastreeft. Dat beleid wordt niet altijd in euro uitgedrukt en dat is soms moeilijk. Bovendien zien de rapporteringsvormen in een overheid, gemaakt door de ambtenarij, er anders uit. Managementrapportering met cijfers en opvolgingsrapporten is in een overheidscontext geen vaste gewoonte. De rapportering hangt nauwer samen met de verplichtingen over de publicatie van cijfers, maar ondernemers zijn gewend dat ze de vooruitgang van dichterbij kunnen volgen.
Ondernemers hebben een toegevoegde waarde in discussies door hun inzicht in cijfers.
Voorts is ook de manier van debatteren of de focus in het debat vaak bevreemdend. De discussies kunnen vaker over details gaan en minder over de grote gehelen. Een debat over een kleine uitgave kan langer duren dan het goedkeuren van een groot project. Geduld is met andere woorden een mooie deugd voor ondernemers in de politiek. Maar ondanks de verschillen kunnen ze ook toegevoegde waarde bieden vanuit hun ervaring in het familiebedrijf.
Ondernemers hebben een toegevoegde waarde in discussies door hun inzicht in cijfers, dat vaak sterk ontwikkeld is. Bij het interpreteren van cijfers beschikken ze bovendien over het vermogen om te vertrekken vanuit een helikopterzicht. Als ondernemer-politicus kan je ervoor zorgen dat debatten niet verwateren in cijfers na de komma. Maar het meest van al kan je openheid in de discussies injecteren. De ervaring in het familiebedrijf zorgt ervoor dat je de analyse over kosten en baten openlijk durft te voeren. De vraag of een beslissing maatschappelijk verantwoord is, kan je naast andere vragen plaatsen. Welke diensten bieden we aan en tegen welke kostprijs? Kunnen we dit beter uitbesteden of de diensten zelf blijven aanbieden?
Naast de financiële kennis getuigen overheden tot slot over een specifieke bijkomende vaardigheid waarmee ondernemers de werking van overheden kunnen versterken. Ook de overheden zien namelijk een digitale golf op zich afkomen, terwijl veel ondernemers hierin al expertise opbouwden. Ze zien de parallellen, maar ook hier het verschil in snelheid. Hun ervaring kan toegevoegde waarde bieden in de uitvoering van digitale projecten. Tegelijk kan die ervaring nuttig zijn voor het debat over de impact van de digitalisering op de overheid. Kan een overheid hierdoor efficiënter werken, net zoals in een privébedrijf het geval is? Het is een belangrijke vraag die ondernemende politici of politieke ondernemers vanuit hun ervaring zeer goed kunnen helpen te beantwoorden.
Bert Gijsels – Partner Public Sector bij BDO Belgium
bert.gijsels@bdo.be
