‘Werk aan de winkel in de trans-Atlantische handelsrelatie onder Biden-Harris’

Vijf dagen duurde het voor de eerste verkiezingsresultaten uitdraaiden in het voordeel van president elect Joe Biden en zijn running mate Kamala Harris. Drie maanden zal het duren voor de nieuwe president zijn functie opneemt. Op de verhoopte ‘reset’ in de trans-Atlantische handelsrelatie is het dus nog even wachten, zegt VBO-topman Pieter Timmermans.

De Verenigde Staten zijn voor België de vierde belangrijkste handelspartner en de grootste buitenlandse investeerder. Beide landen zijn traditionele veiligheidsbondgenoten in de NAVO en door de uitwisseling van goederen en diensten zijn hun economieën al meer dan een eeuw sterk met elkaar verweven. President elect Biden heeft een niet te onderschatten todolijst af te werken. Hem wacht onder meer de moeilijke opdracht een constructieve dialoog te hervatten over de handelsbetrekkingen tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten.

Over een andere boeg?

Op de eerste initiatieven van de aanstaande president op het handelsfront is het nog wachten tot januari 2021. Het is nog te vroeg om uitspraken te doen over een mogelijke versoepeling van het handelsbeleid van de Verenigde Staten ten aanzien van Europa.

De besluitvorming onder Biden zal ongetwijfeld minder volatiel zijn dan onder zijn voorganger, Donald Trump. Ook verwachten we een meer verzoenende toon tegenover de bondgenoten. Biden heeft al leten weten dat hij een einde wil maken aan de “kunstmatige handelsoorlogen” met Europa. Maar het fundamentele vrijhandelsbeleid van de regering-Trump wordt wel breed gedragen, door zowel Democraten als Republikeinen. Bovendien zal de president elect in zijn economisch beleid voorrang moeten geven aan de desastreuze gevolgen van het coronavirus. Het lijkt dus weinig waarschijnlijk dat een versoepeling van de handel met Brussel hoog op de agenda staat in Washington.

Todolijst voor de handel

Voor zowel Europese als Amerikaanse ondernemingen is het essentieel dat snel wordt afgerekend met de ruis op de handelsbetrekkingen, die de afgelopen vier jaar is ontstaan. Ik sta dus volledig achter de Europese Commissie in haar streven in een sfeer van wederzijds respect te werken aan een positieve handelsagenda tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten.

Eerst en vooral treffen de – nog altijd geldende – Amerikaanse tariefmaatregelen op Europees staal (25%) en aluminium (10%) ook de Belgische producenten. Het aangehaalde argument van gevaar voor de nationale veiligheid valt slecht en werkt de verdenkingen van protectionisme in de hand. Kan worden bewezen dat onze export een gevaar is voor onze Amerikaanse partner?

Ten tweede zijn de Verenigde Staten en de Europese Unie samen in staat de Wereldhandelsorganisatie te hervormen en haar beroepsinstantie uit de huidige impasse te halen. De Amerikaanse regering, die enkele begrijpelijke bezwaren heeft, kan op dit moment beslissen over de benoeming van rechters in dat beroepsorgaan. Enkel als de VS en de EU nauw samenwerken, is een grondige hervorming van de Wereldhandelsorganisatie mogelijk.

Ten derde is het ook voor de geschillen tussen Boeing en Airbus mogelijk via politieke onderhandelingen tot een oplossing te komen en zo een escalatie van tarifaire tegenmaatregelen te vermijden, die nefast zou zijn voor de trans-Atlantische economie. De Europese Unie kreeg onlangs het groene licht van de Wereldhandelsorganisatie om voor 4 miljard dollar douanetarieven te heffen op Amerikaanse producten. Op 9 november kondigde de EU aan dat ze dat ook zal doen, met tarieven tussen 10 en 25 procent.

Ruimer gezien, hebben Washington en Brussel de mogelijkheid nieuwe, wereldwijde regels voor industriële subsidies uit te werken. In dat opzicht zijn de resultaten van de trialoog Japan-VS-EU veelbelovend.

Tot slot zou een – zelfs gedeeltelijk – handelsakkoord over de industriële tarieven tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten een stimulans vormen voor de economie van de twee blokken, die zwaar getroffen zijn door de recessie als gevolg van de pandemie. Die onderhandelingen liepen onder de regering-Trump, maar zitten muurvast. Op middellange termijn zou zo’n akkoord gunstig zijn voor onze ondernemingen.

Een reset van de handelsrelatie

Hoewel ze de jongste vier jaar grondig op de proef zijn gesteld, houden de trans-Atlantische handelsrelaties goed stand. De verkiezing van Joe Biden is een kans om ze te verstevigen, de handelsknelpunten weg te werken en samen aan de wieg te staan van het wereldhandelssysteem van de toekomst.

Het zou onze ondernemingen en economieën een fikse duw in de rug geven.