De socialistische vakbond vraagt een brede bijsturing van het stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag, kortweg SWT, het vroegere brugpensioen. ‘Je bent maar beter geen SWT’er in Vlaanderen’, besluit het Vlaams ABVV na een bevraging bij leden tussen 60 en 65 jaar. ‘Vier op de tien geeft zelfs aan dat ze liever aan het werk waren gebleven dan in het systeem terecht te komen.’
De Vlaamse vleugel van de socialistische vakbond stuurde in de lente een vragenlijst naar meer dan 5.000 leden die in een SWT zitten of 60-plus en werkzoekend zijn. Bijna 2.200 leden vulden de bevraging deels of volledig in, aangevuld met bijna honderd getuigenissen en 25 diepte-interviews. De vakbond puurde er verschillende vaststellingen uit.
ABVV spreekt van een ‘ontluisterend beeld’ van de situatie waarin SWT’ers terechtkomen. ‘Amper enkele weken na hun ontslag worden deze 60-plussers geconfronteerd met een activeringslogica die frontaal botst met hun reële kansen op werk en die geen enkele rekening houdt met hun beroepstraject noch met het wettelijk kader waarin hun statuut bepaald is’.
De bond haalt voorbeelden aan als opleiding volgen voor een job die de persoon in kwestie heel zijn/haar loopbaan uitgevoerd heeft, een programma leren solliciteren voor een 64-jarige of onder druk vrijwilligerswerk uitvoeren.
Volgens de vakbond leert de enquête dat de VDAB er niet in slaagt een begeleiding te bieden ‘die past bij het plichtenkader’ voor deze groep. Anders gesteld, SWT worden behandeld als ‘snel te activeren’, klinkt de kritiek. ‘Er wordt geen rekening gehouden met de redenen waarom deze mensen in een SWT-statuut terechtkwamen en de gevolgen hiervan op hun mentaal welzijn (moegewerkt, ontslagen, ziek). Er wordt geen rekening gehouden met de lage kansen op werk voor deze groep.’
‘Willekeur’
Voorts hekelt de vakbond willekeur. De intensiviteit van begeleiding varieert bijvoorbeeld naargelang de woonplaats. ‘De werkloze 60-plussers worden bestookt met initiatieven die totaal niet zijn afgestemd op hun situatie en worden verplicht in te stappen in opleidingen en systemen die geen enkele meerwaarde vormen. De keuzeopties beperken zich grotendeels tot wijkwerken, vrijwilligerswerk, of standaardcursussen en -opdrachten.’ Ook stelt ABVV dat SWT’ers onvoldoende informatie krijgen over de gevolgen voor hun persoonlijke situatie, bijvoorbeeld over de impact op hun pensioen of over de aanpak van de VDAB.
‘Het Vlaams ABVV pleit voor een brede bijsturing van de begeleiding van SWT’ers en vraagt dat de VDAB de aanpak op maat waar deze mensen recht op hebben waarmaakt: een zinvolle en kwaliteitsvolle begeleiding die rekening houdt met rechten, plichten en verwachtingen, correcte informatie en een realistisch en degelijk aanbod aan vacatures bij werkgevers die zestigplussers nog kansen willen geven’, besluit de vakbond. ‘Eindeloopbaanmaatregelen zijn een uitweg voor wie geen opties meer over heeft, niet de aanleiding om met de vinger gewezen te worden’.
Werknemers die 62 jaar oud zijn en een lange loopbaan achter de rug hebben (40 jaar bij mannen en 38 jaar bij vrouwen vanaf 2022) komen voor het SWT in aanmerking. Voor onder meer zware beroepen en nachtarbeid zijn er uitzonderingen, waardoor SWT in die beide gevallen vanaf 60 jaar kan. Wie met SWT gaat, moet in Vlaanderen ‘aangepast beschikbaar’ zijn bij arbeidsbemiddelaar VDAB.
