Premier Alexander De Croo: ‘De relance is al bezig’

De relance van onze economie na de coronasluitingen is al begonnen. Dat zei eerste minister Alexander De Croo in een gezamenlijk gesprek met de Vlaamse en Waalse regeringsleiders Jan Jambon en Elio Di Rupo, waarin ook de toekomst van België werd aangekaart. De drie werden samengebracht door VBO-voorzitter Bart De Smet voor een virtueel businessevent van de volleybalclub Haasrode Leuven, waar De Smet bestuurslid is.

“De relance is al bezig, maar het is zeer verschillend van sector tot sector”, aldus De Croo. “Sommige sectoren zijn volop vertrokken, terwijl andere nog wachten op de beschermingsmaatregelen die we genomen hebben. Die hebben ook iets gekost, maar als ze goed zijn geweest, zijn dat eenmalige kosten. Mocht dat slecht geweest zijn, sleep je die kosten mee. Dan ben je een stuk van je economisch weefsel kwijt, en trek je dat tien jaar mee. We gaan de federale maatregelen tot september aanhouden, en daarna heel specifiek kijken waar ze nog nodig zijn. En dan kom je in een andere fase waarin het Europese herstelplan essentieel is. Ik heb daar ook met Ursula von der Leyen, de voorzitster van de Europese Commissie, over gesproken en heb haar uitgenodigd om eind juni naar ons land te komen en samen met de minister-presidenten dat plan met ons te bespreken.”

Ook Jambon wijst op de nood om de economie verder te ondersteunen. “Je hebt tussen de fase waarin we liquiditeit in de markt hebben gezet en de relance nog een tussenfase: de solvabiliteitsfase”, klinkt het. “Nu sectoren heropstarten, zeggen mensen ‘ik zou inkopen moeten doen, grondstoffen aankopen, maar ik heb op dit moment de middelen niet’. We hebben voorzien dat we de mensen gaan helpen met leningen en kapitaalinjecties om die fase door te komen.” Ook aan Waalse kant staat de steun klaar, stelt Di Rupo. “Na de hervatting zullen er zeker veel faillissementen komen. Dan moeten we onmiddellijk reageren met kapitaal voor de kleine kmo’s en zelfstandigen.”

Voor Jambon zijn de prioriteiten in het Vlaamse relanceplan duurzaamheid, mobiliteit en digitalisering. “In digitalisering willen we tot de top vijf van Europa behoren. Dat gaat over digitalisering van het overheidsapparaat, maar ook over de digitale infrastructuur voor het bedrijfsleven.” Di Rupo wijst erop dat Wallonië ook een eigen relanceplan van 7,6 miljard euro klaar heeft, onder meer voor de opleiding van de jongeren en de digitalisering van de administratie en de bedrijven. “Het is onmogelijk om niet verder te gaan in digitalisering”, zegt Di Rupo. “En ik hoop ook op meer samenwerking tussen Vlaanderen en Wallonië, met wederzijdse steun.”

De Croo spreekt tegen dat de diverse plannen voor een negatieve versnippering van de relance-aanpak zullen zorgen. “Neem waterstof: in het Vlaamse relanceplan staan zaken die te maken hebben met toepassingen van waterstof in de industrie, terwijl in het federale plan investeringen zitten die de ruggengraat daarvoor zullen zijn.”

Grondige hervormingen

Het panel van regeringsleiders werd ook gevraagd om tien jaar vooruit te blikken naar 2031, 200 jaar nadat Leopold I gekroond werd tot eerste koning van het net onafhankelijk geworden België. “Laten we hopen dat het een verjaardag is die we kunnen vieren”, zegt Jambon. “Als de pandemie ons iets heeft geleerd, is dat toch nog wat bijsturing in de architectuur van de staat nodig is (lacht). Ik zeg het een beetje cynisch, want ik denk dat grondige hervormingen nodig zijn. Voor ons is het belangrijk om met homogene bevoegdheden te werken. En ik anticipeer op de vraag: voor ons is dat meer kracht naar de regio’s. Herfederaliseren staat niet in ons woordenboek.” Ook Di Rupo vindt dat veranderingen nodig zijn. “De institutionele structuur is nu heel gecompliceerd en ik pleit voor iets eenvoudiger. Maar ik ben niet voor een big bang. Ik ben voor een België met meer samenwerking met de andere gewesten, maar met een sterk federaal niveau.”

“De vraag is niet zozeer of het meer regionaal of federaal moet zijn. Het moet beter zijn”, reageert De Croo. “Wij missen toch een aantal elementen die een volwassen federaal land moet hebben. Er zijn nog federale landen in de wereld die vaak bijzonder performant zijn. Wij hebben heel veel blokkeringsmechanismen maar heel weinig mechanismen om iets op te lossen als we met getrokken messen tegenover mekaar staan. Maar ik zou ook niet te veel willen verdwalen in allerlei grote structurele hervormingen.”

Jambon refereert aan de situatie voor Vlamingen in Brussel. “Als wij onderwijs in Vlaanderen organiseren, zouden we dat ook graag voor de Vlamingen in Brussel organiseren. Trouwens, zal het Brussels Gewest met eigen middelen onderwijs kunnen organiseren voor de twee gemeenschappen?” Dat zijn praktische dingen, maar er zullen wel oplossingen voor te bedenken zijn, aldus Jambon. “Het is zeker mogelijk om een oplossing te vinden voor het Nederlandstalig onderwijs in Brussel”, reageert Di Rupo.

Burgerpanels

De Croo werd tot slot gevraagd wat hij in de huidige regeerperiode tot 2024 nog wil bereiken rond staatshervorming. “Het laatste dat we moeten doen is de methodes gebruiken die we vaak in het verleden gebruikt hebben, namelijk lange nachtelijke vergaderingen na een verkiezing, om te proberen een staatshervorming in mekaar te bricoleren. Die discussie over een beter België moet je voor een stuk buiten de politiek trekken”, zegt De Croo, die daarbij verwijst naar ‘brede burgerpanels’ waarmee de regering wil werken richting volgende staatshervorming.

“Ik zou er nog een punt aan willen toevoegen. Onze meertaligheid is vaak een bron van problemen geweest. Maar België is in mijn ogen geen drietalig land meer. We zijn een land waar de hele internationale wereld naartoe gaat en dat moeten we politiek ook veel beter reflecteren. Is Brussel een tweetalige stad? Neen, dat is een dertigtalige stad.”