Onderzoek Seghers is een symptoom van een falend gerecht

Hendrik Seghers is na twaalf jaar wegens gebrek aan bewijs vrijgesproken in de strafzaak rond het faillissement van Seghers Beter Technology en de Verenigde Malderse Compagnie. Een pure schande.

Twaalf jaar lang hing de zaak als een zwaard van Damocles boven zijn hoofd. Twaalf jaar lang moest hij opdraaien voor de erelonen van zijn advocaat. En even erg: twaalf jaar moeten de eventuele gedupeerden ook wachten eer ze werk kunnen maken van een burgerlijke vordering.

Het parket kan nog in beroep gaan. Hopelijk gebeurt dat niet. De 84-jarige Seghers is door het onderzoek zelf en de onzekerheid errond al genoeg geplaagd. Bovendien is het zo goed als zeker dat de zaak zal verjaren. Gebeurt dat niet, dan zal elke strafrechter zelfs bij een schuldigverklaring oordelen de redelijke termijn om nog een straf uit te spreken, is verstreken.

Dit soort van jarenlange onderzoeken kan worden vermeden door een andere organisatie van Justitie. Het gerecht moet zich vandaag bezighouden met allerlei activiteiten die ver staan van de essentie van misdaadbestrijding. Het sociaal, economisch en financieel recht staat bijvoorbeeld bol van de strafrechtelijke sancties die beter vervangen worden door een administratieve boete .

Zaken dijen bovendien uit omdat het gerecht een dossier dikwijls verzwaart met alle mogelijke minder belangrijke, maar in principe strafbare nevenaffaires, terwijl een onderzoek naar de essentie van een eventueel misdrijf veel sneller afgehandeld kan worden.

Ook is het onderzoek een stuk zwaarder geworden door allerhande procedures die niets te maken hebben met het ‘inquisitoriaal karakter’, dat stelt dat een onafhankelijke onderzoeksrechter de spil is van het onderzoek. De wet Franchimont, waardoor slachtoffers sterker worden betrokken bij het onderzoek, heeft veeleer een therapeutisch dan een justitieel karakter. Schaf hem af. De verplichte bijstand van de advocaat had België zich nooit mogen laten opdringen door Europa. Het is een uitloper van het accusatoir stelsel, waarbij de partijen en niet de magistraat de procedure bepalen.

Ten slotte kan een nog grondigere hervorming een efficiënter rechtssysteem creëren. Indien de rechtbanken van eerste aanleg, de koophandel en de arbeidsgerechten worden samengesmolten tot een enkele rechtbank, zouden onderzoeken naar sociaaleconomische fraude meer gecoördineerd behandeld kunnen worden. Het korps wordt zo groter en het werk kan correcter worden verdeeld. Bovendien kunnen de magistraten zich dan nog meer specialiseren, wat leidt tot een snellere behandeling en betere vonnissen (en dus minder beroepsprocedures).

Justitie efficiënter maken is dus niet alleen een kwestie van centen, maar vooral van organisatie. De vorige minister van Justitie, Annemie Turtelboom (Open Vld), heeft goed werk geleverd door de eerste aanzet te geven. De neofiet Koen Geens (CD&V) is als gewezen topadvocaat en professor nog beter vertrouwd met de gang van zaken. Hij heeft bovendien een lange periode om zijn beleid uit te werken. Die heeft hij nodig om de supertanker van Justitie te laten keren.