Een groot deel van de energiesteun, de compensatie die de overheid voorzag voor de hoge energieprijzen, is beland op spaarboekjes van Belgische gezinnen.
De Standaard en Het Nieuwsblad over het onderzoek van de Nationale Bank en de Universiteit Gent waaruit dit blijkt.
Volgens de onderzoekers, Gert Peersman en Joris Wauters, hebben twee van de drie steunmaatregelen die de overheid lanceerde een beperkt effect. Zo zou vooral het financiële voordeel van de btw-verlaging op gas en elektriciteit voor het grootste deel op de spaarboekjes van huishoudens belanden. Hetzelfde geldt voor de energiecheques.
De uitbreiding van de sociale tarieven blijkt dan weer wel een effectieve maatregel om gezinnen te ondersteunen in deze crisis. Financieel kwetsbare gezinnen kunnen hierdoor het grootste deel van het voordeel besteden aan andere consumptie-uitgaven.
Overcompensatie
De onderzoekers besluiten uit de resultaten dat de overheid veel gezinnen heeft overgecompenseerd. De energie-uitgaven van een gemiddeld Belgisch gezin lagen in de periode mei-juli 2022 op 170 euro per maand. Dat is heel wat lager dan waar de regering van uitging toen het de steunmaatregelen lanceerde. Het verschil is te verklaren doordat nog heel wat gezinnen een vast contract hadden of een andere verwarmingsbron gebruikten dan gas, zoals stookolie.
‘De btw-verlaging en energiecheques zijn niet nodig voor een doorsnee gezin, laat staan voor de hogere inkomens’, zegt Peersman. ‘Tegelijk slaan de maatregelen wel een enorm gat in de begroting.’
Volgens Peersman en Wauters had de overheid er beter in gedaan om het sociaal tarief uit te breiden voor de heel kwetsbare gezinnen. Een meer graduele vorm zou kunnen voorkomen dat wie net boven de inkomensgrens zit, niet uit de boot valt.
