IMF ziet risico’s in Belgische vastgoedmarkt en dringt aan op hervorming van de loonnormwet

Een delegatie van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) heeft enkele weken in ons land doorgebracht, om de economische stand van zaken op te maken. Woensdagmiddag werd het rapport gepubliceerd. De vooruitzichten zijn niet goed.

Het IMF-rapport blies warm en koud over de Belgische economie. Het herstel na de coronapandemie was stevig en welkom, maar door de aanhoudende inflatie, de oorlog in Oekraïne en de verslechterde overheidsfinanciën zijn de vooruitzichten niet goed.

Besparing nodig

Het IMF deelt de kritiek van de Europese Commissie dat de energiesteunmaatregelen van de overheid veel gerichter, beperkter en efficiënter moeten. Ze gaan te breed en zetten onvoldoende aan om op energieverbruik te besparen. Hoe sneller die steun afgebouwd kan worden hoe beter.

Lees verder onder de video (Kanaal Z)

Voorts krijgen de overheidsfinanciën een veeg uit de pan. De structurele uitgaven liggen te hoog en de investeringen te laag. Het begrotingstekort zou volgend jaar moeten krimpen in plaats van toe te nemen, zoals nu begroot is. Dat vergt een besparing van zo’n 4 miljard euro. Als België niets aan zijn financiën doet, zal het weinig tot geen ruimte meer hebben om toekomstige schokken op te vangen.

Volgens het Fonds zijn er efficiëntiewinsten te halen door de regionale en de federale begrotingen beter op elkaar af te stemmen. De regionale begrotingstekorten maken een derde uit van het totale tekort op het federale niveau.

Correctie vastgoedprijzen kan verkeerd uitpakken

Op het gebied van financiële stabiliteit is vastgoed het grootste risico. De toenemende inflatie en levenskosten zouden hypotheekaflossingen onder druk kunnen zetten. Voorts heeft de financiële sector een grote blootstelling aan hypotheken en gaat in verhouding tot andere landen een groot deel van de inkomen van de gezinnen naar schuldaflossing. Daarom kan een eventuele correctie van de vastgoedprijzen onvoorziene stress in het financieel systeem veroorzaken. Voorlopig zijn de buffers van het bankensysteem daartegen groot genoeg.

Tot slot hadden de IMF-economen bijzondere aandacht voor de loonindexering. Die heeft haar werk goed gedaan om de koopkracht van de huishoudens te beschermen, maar dat gaat ten koste van de winstmarges en de concurrentiekracht van de Belgische bedrijven. Als dat te ver doorschiet, lijden de economische groei en de investeringen daaronder.

Ook is de wet op de loonnorm te rigide. Hij laat niet genoeg differentiëring toe tussen sectoren, waardoor werknemers misschien te lang blijven steken in weinig productieve sectoren, en productieve bedrijven niet de mogelijkheid hebben via hogere lonen meer werknemers aan te trekken.

Daarom luidt het advies de loonindexering en de loonnormwet te hervormen wanneer het stof van de huidige inflatiegolf is gaan liggen.