Greta Thunberg stelde gisteravond in Londen haar klimaatboek voor. Volgens de Zweedse klimaatactiviste beseffen nog steeds veel te weinig mensen de ernst van de catastrofe die ons te wachten staat.
De oliemaatschappijen hebben decennialang de klimaatontkenning gefinancierd. Ze hebben alles in het werk gesteld om een groene transitie tegen te houden of te vertragen, net toen het nog mogelijk was de klimaatopwarming te beperken tot 1,5 graden. Daar moeten ze hun verantwoordelijkheid voor nemen. De bedrijven die jarenlang grote winsten hebben geboekt met de verkoop van fossiele brandstoffen, terwijl ze wisten dat dat schadelijk was voor de planeet, moeten nu ook opdraaien voor de grootste kosten voor de omschakeling naar een groenere en meer duurzame energievoorziening en economie.
Dat zei de Zweedse klimaatactiviste Greta Thunberg zondagavond bij de voorstelling van haar klimaatboek tijdens het London Literature Festival in het Southbank Centre in de Britse hoofdstad. De presentatie, met een speech en een uitgebreid interview, gold als de wereldwijde lancering van het boek, dat afgelopen week tegelijk in een twintigtal landen en talen verscheen, waaronder het Nederlands.
Met Het Klimaatboek wil Thunberg het verhaal over de klimaatontwrichting vertellen zoals zij het ziet. Niet de opwarming als een alleenstaand feit, maar als onderdeel en exponent van een nog veel grotere duurzaamheidscrisis, volgens de nog altijd maar 19-jarige Zweedse activiste het echte probleem waarmee de komende generaties moeten afrekenen. Daarom vroeg ze aan ruim honderd wetenschappers, denkers en activisten een bijdrage te leveren aan het boek.
De verschillende hoofdstukken krijgen telkens een introductie van Thunberg. Daardoor leest het boek enerzijds als een everything you always wanted to know about the climate crisis but were afraid to ask en anderzijds als een samenvatting van het gedachtegoed van Thunberg. Dat dit niet echt vrolijk stemt, zal niemand verwonderen. Volgens Thunberg beseffen nog steeds veel te weinig mensen de ernst van de catastrofe die ons te wachten staat. “Ik zie veel leugens, ik zie veel bedrog met emissiecijfers van broeikasgassen, ik zie heel veel falen door onze leiders en machthebbers. Dat is echt beangstigend”, aldus Thunberg.
Just Stop Oil
Volgens Thunberg hebben wereldleiders de afgelopen jaren keer op keer bewezen dat ze niet in staat zijn het probleem grondig aan te pakken, dat ze enkel bezig zijn met het behouden van de macht. Toch kan volgens haar het allerergste nog worden voorkomen, maar dan moet er snel gereageerd worden, en daarvoor is massale druk nodig op leiders in politiek en bedrijfsleven. Op de vraag of ze ooit zelf een politieke loopbaan zou overwegen, zei ze lachend: “Houd me vooral tegen als ik daaraan zou denken.” Om er ernstig aan toe te voegen: “Ik denk dat ik meer impact kan hebben door als activiste mensen te mobiliseren. Door hen te informeren, bijvoorbeeld met Het Klimaatboek.”
Thunberg kreeg ook enkele vragen over het meer radicale deel van de klimaatbeweging, zoals die de afgelopen week in beeld kwam door de acties van Just Stop Oil. “Er is een brede variëteit aan activisten ontstaan. Sommige mensen zijn echt wanhopig geworden, omdat de rapporten van klimaatwetenschappers al decennialang niet ernstig worden genomen. Zij zoeken naar nieuwe methodes. Het is normaal dat er dan verschillende vormen van actievoeren ontstaan. Ik meen wel dat je geen schade moet toebrengen, dat is nog iets anders dan mensen op de zenuwen werken of hen ongemakkelijk doen voelen. Maar bedenk dat heel veel mensen nu al heel erg lijden onder deze klimaatcrisis, denk maar aan de slachtoffers van de recente watersnood in Pakistan of Nigeria. Tonen hoe die mensen het slachtoffer zijn van de klimaatontwrichting, dat vind ik het allerbelangrijkste.”
Harde maatregelen
Thunberg riep de media ook op om van het klimaat geen gameshow of entertainment te maken. “Als je het verpakt als entertainment, gaan mensen ook denken dat het entertainment is, dan mis je de urgentie van het probleem.” En dat de klimaatontwrichting onvoldoende als een probleem wordt gezien, werd volgens Thunberg geïllustreerd door de aanpak van de coronapandemie. “Toen konden plots wel harde maatregelen worden genomen. Dat we dat niet doen voor het klimaat, bewijst dat we het niet zien als een noodgeval.”
Het uithangbord van de jonge klimaatbeweging liet ook nog weten niet naar Egypte te zullen gaan voor de nieuwe klimaattop COP27. Ten eerste wordt het activisten heel moeilijk gemaakt om het woord te nemen. “Maar ik wil vooral het woord geven aan de mensen die nu al de klimaatcrisis ondergaan. Zij moeten het woord kunnen nemen, hun verhaal kunnen vertellen. Voor ons in het rijke Globale Noorden is actievoeren voor klimaatoplossingen een privilege, maar voor sommige mensen in het Zuiden is het nu al pure noodzaak. Zij ondergaan het. Zij moeten nu hun verhaal kunnen vertellen, zodat de wereld wordt getoond wat de klimaatontwrichting echt betekent.”
