Filiep Deforche (voorzitter De Warande): ‘Vlamingen zitten allang niet meer in een defensieve positie’

De verjonging doorzetten, de internationale contacten met zusterclubs onderhouden en uitbouwen. Dat zijn de ordewoorden voor Filiep Deforche, die sinds begin dit jaar voorzitter is van de Vlaamse zakenclub De Warande. De Vlaamse economische aanwezigheid in Brussel zichtbaar maken en houden blijft belangrijk, al “hebben de Vlamingen geen complexen meer als ze naar buiten treden”.

In de wijk rond het Brusselse Warandepark klopt nog altijd het politieke en economische hart van België en Vlaanderen. Zo ook in de lounge van de Vlaamse zakenclub De Warande, die rust, sereniteit en ook een zeker prestige uitademt. “Hier kunnen de leden de hele dag terecht. Almaar vaker nodigen ze hier professionele contacten uit, ook buitenlanders. Het blijft indruk maken als je hier binnenkomt. We tellen 1500 leden, maar in de club passeren per jaar 25.000 mensen”, zegt Filiep Deforche (50), die sinds januari de voorzitter van De Warande is.

Deforche is nog maar de vierde voorzitter in het 32-jarige bestaan van de zakenclub. Lode Campo (C&A), Piet Van Waeyenberghe (De Eik) en Mark Leysen (Vanbreda Risk & Benefits) gingen hem voor. Voor het eerst is de voorzitter geen captain of industry, maar iemand uit de consultancywereld. Deforche leidt de Belgische afdeling van de executive searcher Russell Reynolds Associates. “Het is nooit de bedoeling geweest dat een voorzitter uit een bepaalde sector zou komen. Mijn voorganger is gaan luisteren bij de raad van bestuur en de stakeholders om een profielschets te maken. En zo is men blijkbaar bij mij terechtgekomen.”

Waarom hebt u de functie aanvaard?

FILIEP DEFORCHE. “Ik ben lid sinds 2003 en ken de club goed. Ik was al lid van de raad van bestuur en het directiecomité, en voorzitter van het ledencomité. Ik kreeg een mandaat van drie jaar, dat één keer hernieuwbaar is. Uit een bevraging kwam naar voren dat wat meer verjonging een goede zaak zou zijn. Een jonge vijftiger kan die vernieuwing belichamen, vernam ik. De club heeft enorm geïnvesteerd in vernieuwing. We zijn de voorbije decennia echt wel geevolueerd.”

Op welke manier?

DEFORCHE. “De club is in 1988 opgericht met als doel de Vlaamse aanwezigheid in Brussel te versterken. Dat was een nobel doel. De Warande groeide uit tot een ontmoetingsplaats voor vooraanstaande Vlamingen. We zijn nog altijd een Vlaamse club, maar nu staan we meer voor de internationale dynamiek van de Vlamingen. De Vlamingen hebben geen complexen meer als ze vanuit de club naar buiten treden en contacten zoeken met de rest van Brussel, België en de wereld.”

Heeft De Warande een businessplan?

DEFORCHE. “De club is niet opgericht om geld te verdienen. De Warande komt uit de kosten, wat al een hele prestatie is. Je mag niet onderschatten hoe moeilijk het is een zakenclub draaiende te houden. Hier vinden geen commerciële activiteiten plaats, zoals diners met sponsors. Onze inkomsten komen uit het ledengeld en uit activiteiten, zoals debatavonden en werklunches. Gisteren is Ilham Kadri komen spreken over haar eerste jaar als CEO bij Solvay. Zo’n honderd leden kwamen luisteren. Waalse intelligentsia hebben we uitgenodigd via de reeks Bonjour la Wallonie. En we organiseren ook bedrijfsbezoeken, vaak bij een lid. Al in 1988 stond in de statuten dat we een een comité voor jonge leden tussen 35 en 45 jaar moeten hebben. Een jongerenraad organiseert activiteiten die aansluiten bij die doelgroep. Discussies rond thema’s als cybersecurity spreken jongeren aan.”

Is verjonging geen constante uitdaging? Het is bekend dat veel clubs het moeilijk hebben hun ledenbestand jong genoeg te houden.

DEFORCHE. “We proberen bedrijven te overtuigen high potentials lid te laten worden. Sinds enige tijd komen weer wat meer Vlamingen in Brussel wonen. Die vragen zich af waar ze mensen met hetzelfde profiel en niveau kunnen ontmoeten. Bij ons kan dat. Voor leden uit West-Vlaanderen en Limburg is het niet altijd gemakkelijk de activiteiten bij te wonen. De mobiliteitsproblemen zijn bekend. Maar als ze naar Brussel moeten komen voor een afspraak met een belangrijke klant, een internationaal contact of een bespreking over een fusie of overname, kunnen ze die hier houden, in een zekere stijl en grandeur en alles op een discrete manier. Dat we dit gebouw ter beschikking kunnen stellen, is een voordeel ten opzichte van andere clubs. Alle leden kunnen dit huis gebruiken, elke dag en zelfs in het weekend.”

Is het ledenbestand internationaal?

DEFORCHE. “Meerdere ambassadeurs zijn lid, zowel binnen- als buitenlandse. We geven hun zelfs taallessen. De Warande heeft bovendien een netwerk van 29 zusterclubs in de wereld. Onze leden kunnen onder meer ook terecht bij clubs in Peking, Santiago de Chili en Buenos Aires. Het laatste bilaterale contact dat we hebben gesloten, was met een club in Nairobi. Sommige van die clubs zijn soms honderd jaar oud. Wie niet via ons werkt, komt er niet in.”

Hoeveel vrouwen zijn lid van de Warande?

DEFORCHE. “301. Dat hun aantal blijft stijgen, is een signaal dat meer vrouwen doorstromen naar de top. Hun aandeel in de netwerkevents neemt ook toe.”

Mogen de leden zeggen dat ze lid zijn van De Warande?

DEFORCHE. “Uiteraard. Maar intern geldt discretie. Bij al onze evenementen passen we de Chatham House Rules toe. Wat gezegd wordt, blijft onder leden. Zo ontstaat er een veel grotere interactie tussen de spreker en onze leden, omdat er met een grotere vrijheid kan worden gesproken. Maar we zijn een apolitieke club. We zullen als club nooit een standpunt innemen. We zijn onafhankelijk en neutraal.”

Was dat in het verleden geen probleem? Het ‘manifest voor een onafhankelijk Vlaanderen in Europa’ zag in 2005 het licht na vergaderingen die hier werden gehouden. Het wordt nog altijd het Warande-manifest genoemd.

DEFORCHE. “Dat was verwarrend voor het grote publiek. Het ging om de denkgroep In de Warande en dat is dan gevulgariseerd tot ‘De Warande’. Het is vijftien jaar geleden, maar het werkt soms nog door. We organiseren debatten waarop ook politici spreken. Maar we zijn geen denktank.”

De Warande is in 1988 opgericht, toen de Generale Maatschappij nog het economische weer in België bepaalde.

DEFORCHE. “Die Franstalige haute finance bestaat niet meer. De Vlamingen zitten in Brussel en België allang niet meer in een defensieve positie. De top van de zakenwereld is geïnternationaliseerd. Belangrijker is de vraag hoeveel beslissingsbevoegdheid nog in België zit. Een andere vraag is of er voldoende Vlamingen aan de top van de bedrijven aanwezig zijn. De voorbije decennia is de situatie in de bestuursorganen van alle grote Belgische bedrijven gekanteld richting meritocratie. Men zoekt naar de juiste man of vrouw met de geschikte competenties. Soms is dat een Vlaming, soms een Franstalige, soms een buitenlander.”

Twintig, dertig jaar geleden overheerste ook in de Vlaamse raden van bestuur een ons-kent-ons-mentaliteit. Wie in de ene raad van bestuur zat, had de CEO van dat bedrijf ook in de eigen raad van bestuur.

DEFORCHE. “Dat is voorbij. De generatie die dat heeft meegemaakt, is aan het stoppen. Ik zie dat ook in mijn werk als executive searcher. De Vlaamse bedrijven werken steeds internationaler. Een bedrijf dat 30 procent van de omzet in de VS haalt, moet een Amerikaan in de raad van bestuur hebben. Anders kan die niets zeggen over de ontwikkelingen op een cruciale markt.”

Waarom bent u in 2018 overgestapt van Boston Consulting Group naar de sector van executive search?

DEFORCHE. “Ik ben gecontacteerd door een headhunter. BCG gaf me een enorme voldoening. Ik heb 25 jaar bedrijven geholpen met het schrijven van de strategie. Nu heb ik de kans diezelfde bedrijven te helpen met hun raden van bestuur en de managementteams die die strategie moeten uitvoeren.”

Is er meer talent beschikbaar dan vroeger?

DEFORCHE. “Ja, ook omdat raden van bestuur veel internationaler zijn geworden. Bij Russell Reynolds baseren we ons voor opdrachten, zoals het plaatsen van een bestuurder, op een wereldwijde database. Dat is enorm belangrijk. Bij Agfa is een Amerikaanse vrouw in de raad van bestuur gekomen dankzij zeer specifieke competenties. We hadden die persoon nooit kunnen vinden zonder onze globale database en netwerk. Mensen komen trouwens graag in België werken.”

Waarom?

DEFORCHE. “Belgische en zeker Vlaamse bedrijven hebben de reputatie goede dealmakers te zijn, ze zijn sterk in partnerschip. En ze stellen zich minder arrogant op.”