De Europese top heeft vrijdag na negen uur onderhandelen een akkoord opgeleverd over een strategie om de energieprijzen voor burgers en bedrijven te drukken. De invoering van een prijsplafond op de groothandelsprijs van gas, een maatregel waar onder meer België en Italië voor geijverd hebben, zal in samenspraak met de industrie worden onderzocht.
Volgens premier Alexander De Croo wordt dat plafond ‘een stok achter de deur’.
De bijwijlen bijzonder technische onderhandelingen over de energiemarkt sleepten vrijdag negen uur aan – vrij uitzonderlijk voor de tweede dag van een Europese top. Uiteindelijk konden alle 27 leiders instemmen met het voorstel dat de Commissie samen met de energiesector een reeks potentiële kortetermijnmaatregelen zal onderzoeken. Het gaat onder meer om inkomenssteun, staatssteun, belastingmaatregelen en de invoering van een ‘price cap’.
België was in de aanloop naar de Europese top een van de landen die het hardst op de invoering van zo’n plafond aandrong en voerde vrijdagmiddag samen met Italië de forcing. Dat de optie weerhouden werd, is volgens premier De Croo te danken aan het feit dat de invoering nooit zomaar een politieke beslissing zal zijn, maar in overleg met de industrie zal gebeuren. ‘Dat was nodig om Duitsland en Nederland over de streep te trekken’, zei hij op zijn afsluitende persconferentie.
Gezamenlijke aankopen
Wie enthousiast reageerde op het hele akkoord, was federaal minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen). ‘Dankzij de samenaankoop plafonneren we de Europese gasprijs en ontnemen we een wapen van Poetin. Zo beschermen we onze gezinnen en bedrijven tegen stijgende prijzen’, zegt ze. ‘De gasmarkt is totaal ontspoord en dankzij de samenaankoop zorgen we voor rust en zekerheid.’ Ook PS-voorzitter Paul Magnette sprak zich vrijdag nog eens uit als uitgesproken voorstander van een plafond op de Europese energieprijzen.
Volgens premier De Croo is de ‘cap’ zoals die is afgesproken weliswaar slechts tijdelijk. ‘Dit is geen maatregel die je over vijf jaar nog altijd nodig zult hebben.’ Het prijsplafond kan niet los gezien worden van een andere belangrijke maatregel waarover de 27 een akkoord bereikten: de gezamenlijke aankoop van gas, weliswaar op vrijwillige basis. ‘Het prijsmechanisme moet je samen met de groepsaankopen zien. De Commissie zal net goede onderhandelingen kunnen voeren omdat ze over dat prijsplafond beschikt als stok achter de deur’, legde De Croo uit.
De invoering van een solidariteitsmechanisme om alle lidstaten de mogelijkheid te geven hun gasreserves voldoende hoog op te bouwen, is eveneens verworven. België is goed geconnecteerd en kent daarom weinig problemen om zijn reserves aan te vullen, maar voor andere landen geldt dat minder. ‘We moeten onze reserves op elkaar afstemmen’, zei De Croo.
