De Antwerpse bank Argenta vraagt het Grondwettelijk Hof delen van de Belgische bankentaks te vernietigen. In combinatie met dalende rente-inkomsten en zware investeringskosten vormt de bankentaks een bedreiging voor het groeimodel van Argenta.
Argenta heeft het gemunt op de bijdrage voor het depositogarantiestelsel. Die bijdrage werd door de Belgische regering retroactief opgetrokken van 8 tot 10,5 basispunten. Daardoor moest Argenta vorig jaar 6,7 miljoen euro meer betalen dan oorspronkelijk voorzien. Argenta werd, net als andere spaarbanken, proportioneel zwaarder getroffen door die maatregel omdat zijn financiering hoofdzakelijk steunt op klantendeposito’s.
Volgens Argenta was de verhoging louter ingegeven door budgettaire redenen. Europa wil dat de lidstaten tegen 2024 bij de banken een bedrag ophalen dat overeen komt met 0,8 procent van de gegarandeerde deposito’s.
Argenta wijst erop dat de Belgische banksector sinds 2008 al 3,5 miljard euro gestort heeft als bijdrage voor de Belgische depositogarantie. Dat komt overeen met 1,2 procent van de gegarandeerde deposito’s. Elk land heeft de vrijheid om de lat hoger te leggen dan 0,8 procent. Maar in België bestaat er geen duidelijkheid hoe ver de overheid wil gaan.
Bovendien wordt het geld in België niet opzijgezet in een fonds, maar rechtstreeks doorgestort naar de schatkist. “Wij beschouwen deze bankentaksen dan ook als oneigenlijke fiscale inkomsten”, zegt CEO Marc Lauwers.
Hij vreest dat de overheid in 2024, als Europa het geld zou opvragen om een Europees fonds te spijzen, nog eens bij de banken zal aankloppen. Op die manier zou de sector twee keer betalen voor hetzelfde doel.
Het is niet de eerste keer dat Argenta het gemunt heeft op de bankheffingen in ons land. In 2011 kreeg de Antwerpse spaarbank gelijk. Het Grondwettelijk Hof vernietigde toen de bankentaks omdat ze de klassieke spaarbanken benadeelde. In 2014 trokken zeven spaarbanken onder aanvoering van Argenta opnieuw naar de rechtbank, maar deze keer vingen ze bot.
Nieuw offensief
Dat Argenta opnieuw in het offensief trekt tegen de bankentaks, heeft alles te maken met het businessmodel van de bank. Met een balanstotaal van 44 miljard euro mag Argenta dan de vijfde grootste bank van het land zijn, in veel opzichten is het nog een klassieke spaarbank die voor de financiering van haar kredietverstrekking vooral beroep doet op particuliere spaardeposito’s. En hoe meer deposito’s, hoe hoger de bijdrage voor de depositogarantie.
Bovendien heeft Argenta door de jaren heen zijn groei altijd met eigen middelen gefinancierd. Dat wil zeggen dat de instelling voldoende winst moet maken om jaarlijks haar eigen vermogen te versterken, meer kredieten te verstrekken en de nodige investeringen uit te voeren.
Precies die resultaten staan nu onder druk. Argenta realiseerde vorig jaar 193 miljoen euro nettowinst, een daling met 21,5 procent tegenover 2016. De achteruitgang zat vooral bij de spaarbank, die haar winst met 51 miljoen euro zag zakken tot 139 miljoen euro.
Lage rente
Vooral de lage rente laat zich voelen. Argenta is voor 89 procent van zijn inkomsten afhankelijk van de netto rente-inkomsten. Vorig jaar vielen die met 84 miljoen euro terug. De bancaire rentemarge daalde met 28 basispunten tot 1,41 procent. De margekrimp werd maar ten dele teniet gedaan door de groei van de kredietverstrekking.
Terwijl de inkomsten daalden, stegen de operationele kosten van 284 naar 291 miljoen euro. Daardoor steeg de kosten/inkomsten-verhouding tot 46 procent. “Wij zitten nu eenmaal in een transitieperiode”, verklaarde Lauwers.
“We investeren, gespreid over drie jaren, 45 miljoen euro om onze digitale achterstand goed te maken. Die kosten zijn onvermijdelijk. Bovendien willen we ons model van gratis basisbankdiensten behouden (o.a. gratis zichtrekening, gratis debet- en kredietkaart). De klanten zijn daar zeer tevreden over. Dat is een cadeau ter waarde van 26 miljoen euro dat we hen doen.”
‘Structurele inkomstenbron voor Belgische staat’
Bovenop dat alles komen dan de bankentaksen. Argenta moest vorig jaar 74 miljoen euro betalen, tegen 66 miljoen euro een jaar eerder. Voor een bedrijf dat een winst publiceert van 193 miljoen euro is een extra sectortaks van 74 miljoen euro bovenop de vennootschapsbelasting een fors bedrag.
Inclusief de bankentaks komt de kosten/inkomsten-verhouding van Argenta aan 58 procent, terwijl die de voorbije jaren rond de 50 procent schommelde.
Het hoeft dan ook niet te verbazen dat Argenta tracht een deel van de bankentaks te laten vernietigen. De instelling vreest dat de Belgische staat de bankheffingen als een structurele inkomstenbron is gaan beschouwen. Voor een familiebedrijf dat draait op autofinanciering, houdt dat een bedreiging in voor de groei.
