De Vlaamse buitenlandse handel is door de coronacrisis fors afgenomen. De export is in maart met 7,5 procent gedaald tegenover maart 2019, de import zelfs met 11,5 procent. De Vlaamse regering voorziet daarom een pakket steunmaatregelen van 3 miljoen euro.
De coronacrisis treft de hele Vlaamse economie, ook de buitenlandse handel, een van de slagaders van die Vlaamse economie. Een op de drie jobs in Vlaanderen is afhankelijk van de export. Uit cijfers blijkt nu dat Vlaanderen in maart 2020 voor 26,6 miljard euro heeft geëxporteerd. Dat is 7,5 procent minder dan in maart 2019. Het gaat om de grootste daling sinds de crisisjaren 2008 en 2009.
Op het vlak van de invoer was er in maart zelfs een terugval van 11,5 procent naar 24,53 miljard euro. De zware terugval in export in maart haalt meteen ook het volledige eerste kwartaal van 2020 onderuit. Voor het hele eerste trimester is namelijk sprake van een daling met 1,9 procent.
Voor april zijn er nog geen definitieve cijfers, maar de Nationale Bank verwacht voor heel België een exportdaling van liefst 24 procent. Dat is wel nog maar een prognose, maar Vlaanderen is traditioneel wel goed voor 80 procent van die Belgische export.
Europese middenmoot
In vergelijking met andere Europese landen staat Vlaanderen ergens in de middenmoot. Zo kon Nederland de exportdaling in maart beperken tot 5 procent. Duitsland zit op een vergelijkbaar exportverlies van 8 procent. Frankrijk (-19 procent) en Italië (-13,5 procent) laten dan weer grotere exportdalingen noteren.
Een groot deel van de exportdaling is gelinkt aan de vier grootste exportmarkten van Vlaanderen: Nederland (-14,5 procent), Frankrijk (-14 procent), VK (-10 procent), Italië (-23 procent). Maar ook de Vlaamse uitvoer naar Azië (-15 procent) en het Midden-Oosten (-28 procent) viel fors terug. Die terugval in het Midden-Oosten is volgens Vlaams minister-president Jan Jambon grotendeels te verklaren door een “dramatische” exportdaling naar de Verenigde Arabische Emiraten (-31 procent) en Israël (-33 procent). ‘Dat verlies is bijna integraal toe te schrijven aan de verminderde invoer van edelstenen en diamant’, aldus Jambon.
Exitplan
Om de Vlaamse exporteurs zo goed mogelijk door de moeilijke coronaperiode te loodsen, hebben Flanders Investment & Trade (FIT) en de Vlaamse regering een plan en een pakket maatregelen uitgewerkt. Er is een exitplan uitgedokterd en er is een ruimere digitale dienstverlening.
Maar het meest in het oog springende zijn de subsidies voor bestaande exporteurs die hun export willen versterken of ondernemingen die willen starten met uitvoeren. Volgens Claire Tillekaerts, gedelegeerd bestuurder van FIT, zullen er dit jaar nog 500 bestaande exporteurs een eenmalige subsidie van 5.000 euro kunnen aanvragen om hun export te versterken en komen er ook 150 startende exporteurs in aanmerking voor een eenmalige subsidie van 7.000 euro.
Voor beide subsidies wordt volgens Tillekaerts een “snelle en heel eenvoudige” procedure voorzien op de FIT-website. Naast de subsidies komt er nog een ‘Reboot your export’-pakket zodat Vlaamse bedrijven tegen lagere kosten en verbeterde betalingsvoorwaarden kunnen deelnemen aan de FIT-groepssstanden op internationale beurzen of evenementen.
Landbouw
Vlaams minister van Landbouw Hilde Crevits (CD&V) maakte maandag ook bekend dat het Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing (VLAM) 300.000 euro extra krijgt om de export van Vlaamse land- en tuinbouwproducten in het buitenland te promoten en om een incubator agrovoeding te ontwikkelen.
De bedoeling van die incubator is om land- en tuinbouwers aan te sporen nieuwe markten te ontdekken of nieuwe producten uit te testen in bestaande markten. Minister Crevits: ‘De laatste maanden en jaren zien we bijvoorbeeld dat, voor ons, gewone producten zoals knolselder, witloof of spruitjes heel gegeerd zijn in respectievelijk Japan, Mexico en Zuid-Korea. Met de incubator kunnen we bedrijven ondersteunen om die knolselder, dat witloof en de spruitjes daar nog meer op de markt te krijgen.’
