Urbain Vandeurzen en Rudi Pauwels investeren in Leuvens miDiagnostics

Het jonge miDiagnostics haalt 14 miljoen euro op in een tussentijdse kapitaalronde. Die zet het Leuvense bedrijf verder op weg naar de lancering van een revolutionair minisysteem voor snelle bloedanalyses. Daarmee wil het ook uitbraken zoals die van het coronavirus sneller in de kiem smoren. “Het is een kwestie van tijd voor andere uitbraken zich manifesteren. Daarom zetten we alle zeilen bij.”

MiDiagnostics werd in 2015 met luide trom gelanceerd als een spin-off van het Leuvense onderzoeksinstituut imec, met de steun van de prestigieuze Amerikaanse universiteit Johns Hopkins. Voor imec was het de grootste spin-off ooit. MiDiagnostics werd gepresenteerd als de toekomstige revolutie in de gezondheidszorg. Gedaan met de traditioneel tijdrovende labo-analyses, heette het, dankzij een laagdrempelig en snelwerkend minisysteem met chipkaarten, die kleiner zijn dan een bankkaart, en een mobiel analysetoestel dat het formaat van een betaalterminal in de winkel heeft. Uit een druppel bloed, of ander menselijk materiaal, moet het toestel in 20 minuten de gevraagde test kunnen afleveren aan artsen en patiënten.

MiDiagnostics haalde meteen 60 miljoen euro op in zijn eerste kapitaalronde, waarvan bijna de helft bij een razend enthousiaste Marc Coucke. Collega-ondernemer Michel Akkermans, PMV, imec en Johns Hopkins tekenden voor de rest. Nu komen via een tussentijdse kapitaalronde van 14 miljoen euro ook de technologische zwaargewichten Urbain Vandeurzen en Rudi Pauwels aan boord. De eerste ontpopte zich tot serie-ondernemer na de verkoop van zijn testsoftwarebedrijf LMS in 2012. Pauwels, die al vele jaren strijdt tegen het gebrek aan eenvoudige ziektediagnosemiddelen, is de oprichter van het biotechbedrijf Tibotec- Virco en het diagnosebedrijf Biocartis. Sinds 2018 is hij ook de uitvoerend voorzitter van miDiagnostics, dat zijn vers opgehaald kapitaal zal inzetten om de ontwikkeling van het analysesysteem te versnellen en een breder scala van analyses aan te bieden. Het verstgevorderd is een programma dat witte en rode bloedcellen en bloedplaatjes telt, waarmee bijvoorbeeld patiënten onder chemotherapie thuis kunnen worden gevolgd. Maar de technologie kan ook worden toegepast op een breed gamma infectieziekten. Zo werkt het bedrijf aan tests waarmee kan worden gescreend op onder meer hiv, HPV, tropische koorts en soa’s.

MiDiagnostics wil bovendien de gamechanger zijn voor pandemieën zoals de huidige coronacrisis, die aantoont dat het testen van mogelijke geïnfecteerde mensen in gebreke blijft. “Wat wij doen, is duidelijk verbonden met hoe dat soort drama’s en catastrofes kan worden vermeden”, zegt Pauwels in een gezamenlijk maar fysiek verspreid interview met Vandeurzen en Nicolas Vergauwe, de CEO van miDiagnostics, die eerder met Pauwels nauw samenwerkte bij Biocartis.

Waarom investeert u in miDiagnostics?

RUDI PAUWELS. “Om de impact ervan te ondersteunen en omdat we overtuigd zijn dat dit een noodzakelijke stap is. Als we nu niet tot de conclusie komen dat wij onze gezondheidszorg heel anders moeten organiseren, en dat behalve op vaccins en antivirale middelen ook voluit moet worden ingezet op diagnostische platformen, dan weet ik het ook niet meer. Want voor diegenen die denken dat we het met het coronavirus wel gehad hebben: het is niet de laatste keer dat we dit zullen meemaken. Het is slechts een kwestie van tijd voor andere uitbraken zich manifesteren. De frequentie en de impact stijgen. De eerste taak van ons bedrijf is een vroege detectie van infecties. Met ons toestel kan dat in elk ziekenhuis, bij elke huisarts, in elke apotheek en zelfs thuis. Als dat er nu was geweest, konden mensen veel sneller weten of ze zich moesten isoleren. Nu hebben overheden geen idee hoe sterk de ziekte zich heeft verspreid.”

URBAIN VANDEURZEN. “De crisis toont aan hoe belangrijk dit bedrijf voor de maatschappij kan zijn. Als we erin slagen alle producten die we plannen, op de markt te brengen, zullen we een heel groot verschil maken.”

Kan deze pandemie uw ontwikkeling versnellen?

NICOLAS VERGAUWE. “Het is niet onze bedoeling op die golf te surfen door te stellen dat we snel iets zullen hebben. Het levert ons wel tandengeknars op, omdat we aanvoelen dat we nu impact zouden hebben als onze technologie voldoende geavanceerd was. We voelen de nervositeit bij heel veel overheden. Alleen constateer ik dat tijdens de ebolacrisis soortgelijke signalen werden gegeven, maar dat er nog altijd geen doortastende aanpak is.”

Hoe werkt het systeem?

VERGAUWE. “Alles gebeurt via het spontane proces van capillariteit (het natuurkundige verschijnsel waarbij vloeistof zonder pompje of klepje in zeer fijne kanaaltjes stijgt, tegen de werking van de zwaartekracht in, nvdr), dat plaatsvindt in een silicium chip, hetzelfde materiaal waaruit de microprocessoren van onze smartphone zijn gemaakt. De technologie is gemaakt om in vele ziektedomeinen, waaronder infectieziekten, een doorbraak te verwezenlijken. In het begin waren we misschien te sterk gefocust op één toepassing, het tellen van cellen om de immuunstatus van een patiënt beter in kaart te brengen. Dat vertegenwoordigt al een enorme markt. Maar toen Rudi en ik aan boord kwamen, merkten we meteen dat het potentieel van de technologie veel verder reikt.”

Waar staat de concurrentie?

VERGAUWE. “Om dit te kunnen doen, moet je toegang hebben tot een heel gespecialiseerde infrastructuur, die slechts weinig instellingen voor onderzoek en ontwikkeling hebben. Imec is zo’n instituut. Gecombineerd met onze expertise creëerden we dit unieke concept. Veel bedrijven gebruiken capillariteit in hun diagnostische toepassingen. De meest voor de hand liggende toepassing is de zwangerschapstest. Daar gaat de vloeistof gewoon van punt a naar punt b, terwijl wij daar heel complexe operaties mee doen.”

PAUWELS. “We zijn niet het enige bedrijf dat werkt aan miniaturisatie en microfluidics (de studie van het gedrag van vloeistoffen op micrometerschaal, nvdr). Maar imec heeft er vele jaren aan gewerkt, wat heeft geleid tot een grote patentenportefeuille, die nog geregeld aangroeit. Dat is belangrijk in de strijd met de concurrentie. Het grote voordeel van de aanpak van imec is dat die kennis kan worden getransfereerd naar massaproductie. Ik heb in puur academische instellingen vaak heel mooie prototypes gezien, met mooie publicaties. Maar helaas loopt het vaak mis in de vertaalslag naar echte producten die op een kostenefficiënte en betrouwbare manier op grote schaal moeten worden aangemaakt.”

Kostenefficiënt, zegt u. Hoeveel zal het kosten? 20 euro per test, wordt gezegd?

VERGAUWE. “De prijs van sommige applicaties zal in die grootteorde liggen. Andere zullen lager geprijsd zijn, en sommige mogelijk iets hoger.”

Waar zal het toestel inzetbaar zijn? In ziekenhuizen, bij artsen, maar ook luchthavens bijvoorbeeld?

VANDEURZEN. “Het antwoord is telkens ja.”

VERGAUWE. “In Afrika of China bijvoorbeeld wordt heel weinig lokaal getest. Daar kan het dienen in kleine satellietziekenhuizen of in grotere ziekenhuizen waar die infrastructuur niet voorhanden is. Maar het is inderdaad evengoed inzetbaar in scholen, bij patiënten thuis, bij apothekers.”

Wat is de verdere planning?

VERGAUWE. “Het zal een paar jaar duren voor we op de markt zijn. We kunnen nu de onderzoeksfase achter ons laten en kijken naar massaproductie. Daarvoor moeten we de programma’s klaarmaken en de goedkeuring van de regelgevers krijgen. Imec geeft ons toegang tot de meest geavanceerde apparatuur en machines om onze chips te maken. Dat is een gigantisch voordeel voor de massaproductie, omdat we daarvoor naar de grote foundries (productiebedrijven waar componenten zoals microprocessoren op grote schaal worden geproduceerd, zoals TSMC, GlobalFoundries, UMC en Samsung, nvdr) moeten gaan, die dezelfde apparatuur en machines gebruiken als bij imec.”

PAUWELS. “We krijgen altijd de vraag hoe snel we naar de markt kunnen gaan. De race naar de markt is één ding, en uiteraard hoe sneller hoe liever, maar de cruciale vraag is hoe sterk en breed inzetbaar we het product kunnen maken. Deze technologie is meer dan een eendagsvlieg. Wij hebben in ons domein vaak voorbeelden gezien van bedrijven die supersnel naar de markt trokken, maar het verschil niet maken. We moeten nu de fundamenten van een bedrijf leggen waarop je bij wijze van spreken een kathedraal kan bouwen.”

Hoe is deze kapitaaloperatie gestructureerd?

VANDEURZEN. “Rudi en ik leggen 10 miljoen euro op tafel, waarvan ik twee derde voor mijn rekening neem. Vier partners van het eerste uur, Marc Coucke, Michel Akkermans, PMV en imec, brengen de overige 4 miljoen bij elkaar. Johns Hopkins brengt geen cash in.

“We bekijken dit als een tussenronde, als voorbereiding op een grotere ronde over twaalf tot vijftien maanden, die een veelvoud van de middelen moet binnenbrengen. Daarmee houden we het pad voldoende breed en kunnen we die grote ronde optimaal voorbereiden, wat de marktomstandigheden ook mogen zijn. We versterken bovendien de raad van bestuur. Rudi was al uitvoerend voorzitter, en ik zal nu ook zetelen.”

Volgt nadien een beursgang?

VANDEURZEN. “We zijn nog een paar jaar onderweg vooraleer de producten echt op de markt zijn. Het is dus verstandig de volgende stappen te doen met financiers die het gewoon zijn zulke private-equity-investeringen te doen. Zodra het bedrijf succesvol in de markt staat, kunnen we voor een volgende expansiefase bekijken of het bedrijf een betere toekomst heeft door beursgenoteerd te zijn.”

PAUWELS. “Je bouwt zo’n bedrijf niet op om het snel te verkopen of naar beurs te brengen. Je mag de kar niet voor het paard spannen. Eerst moeten we de fundamenten leggen met producten die klinisch het verschil maken en bewijzen dat we een sterk concept hebben.”

Marc Coucke was meteen heel enthousiast over miDiagnostics. Was het moeilijk hem te verhinderen ook nu fors te investeren?

VANDEURZEN. “Integendeel, maar het is goed dat de kring van investeerders wordt verruimd. In die kring, dus ook bij Marc, is veel enthousiasme over ons engagement. Als we miDiagnostics als vlaggenschipproject vanuit Vlaanderen naar de markt willen brengen, moet een aantal investeerders de handen in elkaar slaan. Rudi en ik hebben een aantal bedrijven succesvol gemaakt, en nu hebben we ons geëngageerd om hierin een zeer actieve rol te spelen. Onze drive en onze expertise zijn voor het bedrijf minstens zo belangrijk als onze centen.”

U bent de vader van Biocartis, waarmee u ook een compact labo hebt ontwikkeld om ziektes in een vroeg stadium op te sporen. Is er kannibalisatie door miDiagnostics?

PAUWELS. “Ik heb die bladzijde bij Biocartis omgedraaid, maar ben goed geplaatst om de parallellen en de verschillen te zien. Biocartis focust met zijn diagnoseplatform Idylla op kankertests. Dat is goed gelukt, en ik ben daar heel trots op. Maar het zijn twee totaal verschillende producten. Mijn focus ligt helemaal op miDiagnostics, waar ik misschien mijn ultiem ei zal leggen” ( lacht).

Hoeveel mensen werken voor miDiagnostics?

VERGAUWE. “We hebben 36 mensen op de payroll, en van imec zijn acht mensen erbij betrokken. Die helpen ons die chips te maken. Dat is een enorm voordeel, maar uiteindelijk zullen we die productie transfereren naar de productiebedrijven die op een heel grote schaal chips maken. We bekijken welk partnerschap het interessantste is. We kunnen een beroep doen op experts van Johns Hopkins om toepassingen te bespreken en studies op te zetten. De band met imec blijft uiteraard sterk. Een van de geestelijke vaders van onze technologie is Peter Peumans. Hij is onze CTO, maar hij blijft halftijds actief bij imec.”

Het is toch jammer dat miDiagnostics nog geen test heeft voor deze coronacrisis.

VANDEURZEN. “Dat gevoel delen wij. Daarom zetten we alle zeilen bij.”

PAUWELS. “We willen de volgende keer, bij een volgende pandemie, de afspraak niet missen.”

VERGAUWE. “Voor alle duidelijkheid: hier is niets fout gelopen, maar een zwangerschap duurt ook negen maanden. Die kan je niet inkorten tot drie maanden. Met andere woorden: het kan niet sneller, hoe frustrerend dat soms ook is.”

Rudi Pauwels (60)

· Doctor in de farmaceutische wetenschappen, KU Leuven

· 1984-1994: hiv-onderzoek aan het Rega-instituut, KU Leuven

· 1994: richt Tibotec op met zijn vrouw Carine Claeys

· 1995: richt Virco op met Claeys en Paul Stoffels

· 1999: medestichter Galapagos Genomics

· 2002: verkoopt Tibotec-Virco

· 2007: richt Biocartis op

· Voorzitter miDiagnostics, oprichter Praesens Foundation

Nicolas Vergauwe (36)

· Doctor in de bio-ingenieurs- wetenschappen, KU Leuven

· 2012: start bij Biocartis als wetenschappelijk onderzoeker

· 2013-2015: onderzoeksmanager bij Biocartis

· 2015-2017: directeur innovatie Biocartis

· 2017: VP innovatie Biocartis

· Sinds april 2018: CEO miDiagnostics

Urbain Vandeurzen (63)

· Burgerlijk ingenieur werktuigkunde KU Leuven, doctor in de toegepaste wetenschappen

· 1980: wordt aandeelhouder van het een jaar eerder opgerichte LMS

· 1982: CEO en later ook voorzitter LMS International

· Voorzitter en CEO VMF Invest, voorzitter Smile Invest, Flanders Make, Opening the future en Mission Lucidity; voormalig voorzitter Voka, Gimv en Ondernemersplatform Limburg