Techreuzen houden niet van België (video)
Uber, Netflix en Airbnb hebben grote kantoren uitgebouwd in Nederland, met honderden of zelfs duizend werknemers. Ierland doet het nog beter. In België stelt de nieuwe generatie techreuzen de spreekwoordelijke tien man en een paardenkop tewerk. Een wondermiddel om het tij te keren is er niet. “Dit wordt een werk van heel lange adem.”
Ondanks de snelle groei van techbeloftes zoals Collibra en Showpad heeft België nog geen sterke cluster van techbedrijven kunnen vormen. 200 kilometer verder, in Nederland, lukt dat wel. Lokale sterkhouders zoals de betalingsverwerker Adyen en de maaltijdbezorger Takeaway.com behoren er zelfs tot de beurssuccessen van de afgelopen jaren. Nederland heeft de voorbije tien jaar ook een versnelling hoger geschakeld om internationale techbedrijven aan te trekken.
Netflix heeft een beperkte afdeling in België, maar in Nederland zit het al aan bijna duizend medewerkers. Uber heeft in België volgens zijn jaarverslag bij de Nationale Bank tien vaste medewerkers in dienst. Het taxiplatform heeft wel meer dan duizend marketeers, programmeurs en andere administratieve functies in Amsterdam.
Lees verder onder de video
Niet enkel fiscaal
Nederland is voor multinationals fiscaal aantrekkelijker dan België door de lagere bedrijfsbelastingen, maar er is veel meer aan de hand. “De bedrijven worden iets minder belast, maar dat wordt gecompenseerd met extra banencreatie en dus extra inkomstenbelastingen”, zegt Maurice van Tilburg, de managing director van Techleap.nl, de organisatie die het ecosysteem van tech- en dotcombedrijven in Nederland moet versterken. “Techbedrijven zorgen vaak voor heel goed betaalde banen, maar je moet op veel meer gebieden aantrekkelijk zijn dan alleen de fiscaliteit. Ten eerste is er een stabiele instroom van talent. Bij de beste honderd universiteiten ter wereld zitten zeven Nederlandse. Nederland is heel internationaal gericht. Engels is de voertaal in de meeste start-ups. Bovendien is de levenskwaliteit in Nederland heel hoog. Amsterdam is een van de favoriete bestemmingen voor expats, waardoor Nederland ook veel internationaal talent kan aantrekken. Bovendien is het land heel goed verbonden met de rest van de wereld via de luchthaven van Schiphol. Het helpt natuurlijk dat veel mensen Nederland een leuk land vinden en daar op sociale media veel over praten, maar internationale bedrijven beslissen heel rationeel. Ze kijken naar internationale rankings en objectieve data om beslissingen te nemen. Daarom blijven we bekijken hoe we onze positie in die rankings kunnen verbeteren en hoe we knelpunten kunnen aanpakken.”
We moeten onze meertaligheid en de beschikbaarheid van talent meer in de verf zitten’ – Marcel Claes, AmCham Belgium
Nederland doet het goed, maar Ierland doet het nog beter. “Ierland telt 4,9 miljoen inwoners. Google heeft daar 8000 medewerkers, Facebook 2200, Apple 5000, Salesforce 1500 en zo kan ik nog even doorgaan. Rond die bedrijven zitten telkens grote clusters van kleine spelers. Je vraagt je af hoe je in zo’n klein land toch zo veel talent kunt vinden”, zegt Marcel Claes, de CEO van AmCham Belgium, de Amerikaanse kamer van koophandel in België. “Ierland is ook een kleine lokale markt. De techbedrijven hebben daar afdelingen uitgebouwd die de rest van Europa en de wereld bedienen. Ierland heeft een speciale band met de Verenigde Staten door de historische immigratie. Er wordt gezegd dat er 40 miljoen Ieren in de Verenigde Staten wonen. Bijna 90 procent van de buitenlandse investeringen in Ierland komt van de Verenigde Staten.”
Weinig quick wins
Het contrast met België blijft heel groot, zegt Claes. “De grote techbedrijven zitten hier bijna uitsluitend met het strikt noodzakelijke aantal medewerkers. Nochtans heeft België minstens gelijkwaardige troeven: talent, een centrale ligging, aangename steden. Fiscaal zijn Nederland en Ierland natuurlijk interessanter.”
“België blijft een middenmoter die zich niet genoeg onderscheidt of zich niet goed genoeg verkoopt”, gaat Claes verder. “We moeten onze meertaligheid en de beschikbaarheid van talent meer in de verf zitten. Maar we moeten vooral onze competitiviteit verhogen. België mag bijvoorbeeld trots zijn op zijn farma- en biotechcluster, maar Ierland heeft de voorbije jaren ook zwaar geïnvesteerd in die sectoren en expertisecentra uitgebouwd. Enkele decennia geleden heeft het land hetzelfde gedaan om techbedrijven aan te trekken. Het heeft gezorgd voor een goede en duurzame instroom van talent. Daar plukt het nu de vruchten van. België heeft goede troeven met het onderzoekscentrum imec en de universiteiten, maar we moeten nog verder durven te denken. We kunnen nog meer bedrijven en investeringen mobiliseren door ons ecosysteem te versterken met ambitieuze en innovatieve projecten die als hefboom kunnen dienen, en tegelijk onze competitiviteit verhogen. Maar over het algemeen zijn er weinig quick wins. Dit wordt een werk van heel lange adem. Dat mag niet afschrikken. België moet de ambitie hebben de eerste keuze te willen zijn voor grote internationale bedrijven. Het is geen verloren strijd. De economie en de technologie evolueren heel snel. Er komen zeker nog kansen.”
De Belgische economie is steeds irrelevanter op mondiale schaal en de markt wordt relatief gezien steeds kleiner’ – Geert Van Peteghem, Docshifter
‘België is geen groeimarkt meer voor de meeste techbedrijven’
Geert Van Peteghem, de CEO van het Belgische softwarebedrijf Docshifter, werkte meer dan vijftien jaar in het management van Amerikaanse techgiganten. Het gros van zijn carrière bracht hij door bij de opslagspecialist EMC, nu een onderdeel van Dell Technologies. Van Peteghem heeft de houding van big tech tegenover België zien veranderen. “De slingerbeweging tussen een sterk Benelux-kantoor in Nederland en een autonome Belgische afdeling is er altijd geweest”, zegt hij. “Het lokale beslissingscentrum van veel internationale techbedrijven zit nu weer in Nederland, en ik vrees dat dat zo zal blijven. De Belgische economie is steeds irrelevanter op mondiale schaal en de markt wordt relatief gezien steeds kleiner. Ik denk dat de Belgische omzet van de meeste Amerikaanse techbedrijven slechts zo’n 2 procent zal bedragen.”
“België is voor de meeste techbedrijven geen groeimarkt meer. De groei moet vooral komen van het afpakken van marktaandeel van de concurrentie. Bovendien zijn China en andere grote opkomende landen nu ook voor techbedrijven interessante markten geworden. Elke euro die die ondernemingen daar investeren, brengt veel meer op dan een investering in een vervangingsmarkt als België.”
“Ze blijven hier wel mensen tewerkstellen. Ik heb regelmatig kritiek gehoord op de lage bedragen die grote techbedrijven hier via de vennootschapsbelasting afdragen. Maar ze betalen hun mensen goed en daarvan vloeit meestal de helft terug naar de overheid. De techbedrijven brengen ook nog op een ander gebied dingen bij: je komt er terecht in een organisatie waar je veel kunt leren en veel kansen krijgt. De keerzijde van de medaille is dat je je lot niet genoeg in eigen handen hebt. De grote techbedrijven hebben gigantische structuren nodig, waardoor het gros van je energie opgaat aan interne politiek. Als countrymanager moet je voortdurend jezelf en je divisie verkopen, maar je hebt weinig invloed op de algemene strategie. Dat gebrek aan controle en de moeilijkheden om snel te kunnen beslissen zijn de belangrijkste redenen waarom ik nu een Belgische kmo leid.”
10 medewerkers heeft het taxiplatform Uber in België, tegenover meer dan duizend in Amsterdam.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier