Techinvesteerder Annie Vereecken: ‘Werken is geen straf’

Annie Vereecken heeft zich het voorbije decennium ontpopt tot Belgiës belangrijkste vrouwelijke investeerder in jonge technologiebedrijven. Voordien was zij een pionier voor in-vitrofertilisatie en de drijvende kracht achter de NIPT-test voor het syndroom van Down en de HPV-test om baarmoederhalskanker op te sporen. Een kloek investeringsfonds is haar nieuwste wapenfeit.

Haar motto is ‘ pour vivre heureux, vivons cachés’. Geen wonder dat de Oost-Vlaamse Annie Vereecken (68) weg van de schijnwerpers aan een straffe loopbaan heeft getimmerd. In het eerste deel van die carrière bouwde ze via gedurfde overnames een topspeler in de sector van de medische labo’s uit. Die groep, Medhold, kwam in 2010 in Australische handen voor 232 miljoen euro. Voor Vereecken, die een belang van 30,5 procent in Medhold had, betekende het een erg lucratieve exit. Maar rentenieren was allerminst aan haar besteed.

Vereecken, die afstudeerde als apotheker en zich bijschoolde tot klinisch bioloog, investeerde sindsdien deels in beursgenoteerde biotechbedrijven als argenx en Biocartis. Maar ze ontpopte zich vooral tot serie-investeerder in een waslijst start-ups, en in fondsen van bevriende investeerders. Enkele weken geleden deed ze een nieuwe stap met de lancering van een durfkapitaalfonds van 65 miljoen euro (zie kader Het Fonds). Het maakt dat Vereecken als enige vrouw figureert op de eind vorig jaar gepubliceerde top 50 van Belgische investeerders in techstart-ups en -scale-ups.

Al is Vereecken niet alleen de grande dame van de start-upscene. Ze heeft met het Antwerpse Laboratoria Wolfs ook een producent van farmaproducten en voedingssupplementen en heeft een boontje voor vastgoedprojecten. Ze beheert studentenhomes en transformeerde De Koolputten, een vervallen site aan de Durme in Waasmunster waar haar grootouders ooit een kolenhandel hadden, in een toeristische trekpleister.

Hebt u nooit spijt gehad van de verkoop van Medhold?

ANNIE VEREECKEN. “Ik heb gemengde gevoelens. Het is een zelfreinigende sector. In 1980 waren er zo’n duizend labo’s in België. Nu nog 110, en dan tel ik die in ziekenhuizen er nog bij. Ik deed het heel graag, maar de ontwikkelingen in de gezondheidssector gaan heel snel en vergen grote investeringen, terwijl je zo’n labo moet runnen als een gewoon bedrijf dat winst moet maken.”

U was in die jaren regelmatig kritisch voor de overheid.

VEREECKEN. “Vooral in het kader van gynaecologie, voor de screening van zwangere vrouwen op het syndroom van Down. Dat is de zogenaamde NIPT-test, waarvoor ik toch serieus een lans heb gebroken. Daardoor kent men mij wel in Brussel. Ik vond dat de overheid de bal missloeg en misslaat in de gezondheidszorg. We hinken achterop door regeltjes die geen rekening houden met nieuwe ontwikkelingen. Dan zie ik dat sommige prestaties door het Riziv terugbetaald worden terwijl voor een veel recenter en beter systeem geen vergoeding is voorzien. Dat kan niet. Er is ook nog niets veranderd, en het zal zeker niet veranderen zonder regering.”

U had uw buik vol van de tegenkanting?

VEREECKEN. “O neen, integendeel. Tegenkanting is voor mij een uitdaging, zoals met die NIPT-test. Toen dat door de Kamer van Volksvertegenwoordigers werd goedgekeurd, was dat een grote overwinning. We hebben ook de hele screening op baarmoederhalskanker omgevormd. Dat was een bom. Ik kleurde buiten de lijntjes omdat ik geen patholoog was. Ik ben naar de Orde van artsen moeten gaan, maar heb het erdoor gekregen.”

Na Medhold bent u zeer actief gaan investeren.

VEREECKEN. “Ik doe doorgaans mee in zaaikapitaal. Dat gaat over een paar honderdduizenden euro’s waarmee je een aanzienlijk percentage kan verwerven. Maar dan komt de zogenaamde serie A, de eerste grote kapitaalronde, en moet je een tandje bijsteken. Dan zit je meteen aan een paar miljoen. En serie B, de tweede ronde, gaat over heel veel geld. De meeste lokale investeerders moeten dan afhaken. Vaak wordt een bedrijf dan verkocht. Daarom zijn er weinig echte doorgroeibedrijven in België.”

Had u investeringsongelukken?

VEREECKEN. “Neen. Ik hou mij aan de regel ‘schoenmaker blijf bij je leest’. Ik doe alleen wat ik graag doe en waar ik iets van ken, met uitzondering van de modegroep FNG. Daar zit ik al in sinds 2012. Dat deed ik om iemand te helpen, dus meer uit sympathie dan met kennis van zaken.”

U bent de enige vrouw in top 50 van tech-investeerders. Hoe verklaart u dat?

VEREECKEN. “Je moet interesse hebben in technologie, en ik zou zelf niet meteen iemand anders kunnen noemen, hoewel die er zeker zijn. Je moet ook de middelen hebben, en er afstand van kunnen doen, want je kan je centen ook verliezen. Het is dus durven. Hoeveel start-ups slagen? Twee op de tien misschien?”

Je moet een olifantenvel hebben?

VEREECKEN. “Een prof zei ooit dat hij een olifantengeheugen had. Ik antwoordde ‘ik ook, maar het vel heb ik niet’ ( lacht). Ik kan en wil niet alles van me laten afglijden. Tegenslagen? Als je niet tegen je verlies kan, moet je niet spelen. Zo eenvoudig is het. En ik speel het spel graag. Ik geniet nog van elke dag, elke ochtend opnieuw. Alle dagen is er iets nieuws onder de zon.”

Er zijn veel nieuwe ontwikkelingen in de gezondheidszorg.

VEREECKEN. “Bijlange niet. Onze gezondheidszorg en haar terugbetalingssysteem zijn nog altijd op dezelfde leest geschoeid als dertig à veertig jaar geleden, terwijl men veel vlugger zou moeten evolueren. Nu heb je immunotherapie voor oncologie en gepersonaliseerde geneeskunde. Vandaar mijn investeringen in bedrijven als Ontoforce, Bluebee of Lynxcare. Dat gaat steeds over data. Alle ziekenhuizen en alle laboratoria zitten op massa’s data. Maar ze doen er niets mee. Terwijl data de kern zijn voor de uitbouw van een modern gezondheidszorgsysteem. Steek daar bio-informatici achter, bouw logaritmes en probeer patronen te herkennen. Dat zal enorme besparingen opleveren in de gezondheidszorg. Dat vergt natuurlijk een ander denkpatroon. Als dertig jaar geleden een ingenieur rondliep in een ziekenhuis werd die bekeken als een vreemde eend in de bijt. Maar als over twintig jaar nog een arts in een ziekenhuis opduikt, zullen ze zeggen ‘die zijn ze vergeten’ ( lacht). Aan die evolutie wil ik meewerken.”

Wat is de rode draad in uw investeringen?

VEREECKEN. “Datamining, statistische verbanden zoeken in de enorme stroom data. Kijk, het duurste in de ontwikkeling van medicijnen zijn de klinische fases 2 en 3, de tests op patiënten. Het duurt ellenlang om patiënten te selecteren. Als we datamining kunnen introduceren in de dagelijkse medische praktijken en we kunnen bewijzen dat zo jaarlijks honderden miljoenen bespaard kunnen worden, ben ik benieuwd wie zal zeggen dat we dat niet nodig hebben. Zulke bedrijven, waarvoor de grote farmamultinationals in de Verenigde Staten al fortuinen betalen, hebben een gouden toekomst. Dat wordt hier onvoldoende uitvergroot.”

Verwacht u dat die bedrijven naar de beurs gaan?

VEREECKEN. “Mochten die in de VS zitten, zeker. Maar zolang je hier niet pakweg 200 miljoen euro kapitaal hebt kunnen ophalen, moet je niet naar de beurs gaan. De kosten van een beursgenoteerd vehikel zijn dermate groot dat ze niet opwegen tegen de baten.”

We zullen ze dus allemaal naar de VS zien trekken?

VEREECKEN. “Ik denk het wel. Er gaan er nog heel veel door onze vingers glippen, tenzij we ergens een goudader kunnen aanboren.”

Welke raad geeft u aan die jonge ondernemers?

VEREECKEN. “Doorzetten, en niet te veel focussen op het feit dat ze founder zijn. Ze moeten hun belang ook durven te laten verwateren. Daar zijn ze blijkbaar als de dood voor. Ik zeg hen ‘wat heb je het liefst? 10 procent van 10 miljoen of 100 procent van 100.000 euro?’ Ik adviseer hen dus ook om naar de VS te trekken, maar het eerste dat ze vaak zeggen is ‘ja, maar mijn familie dan?’ Terwijl bijvoorbeeld BelCham, de Belgisch-Amerikaanse kamer van koophandel, hen de nodige hulp kan geven.”

Nochtans bent u voorstander van lokale verankering.

VEREECKEN. “Wie niet? Maar wat doe je als iemand een zak geld op tafel smijt? Dan moet je een olifantenvel hebben om dat te weigeren. Cartagenia was zo’n verhaal. Een heel mooie technologie om DNA op een snelle en accurate manier te analyseren. Er waren veel gegadigden en het is heel snel verkocht. We hadden dat hier in Vlaanderen allicht kunnen laten doorgroeien.

“We hebben intussen in Vlaanderen een aantal bedrijven die aan datamining doen. Ik zou die graag samenbrengen, de Ontoforces en Ugentec’en van deze wereld. Daar zitten sublieme informatici, die werken op die data. Het ene bedrijf doet dat meer in het medisch-economische, het andere in farma. Maar dat zijn wel allemaal dezelfde data. Waarom die niet onder één koepel brengen? Daar zit een potentiële wereldspeler in. Maar je voelt al aan dat op een mooie dag Google of Verily zal langskomen en zal zeggen ‘hier ermee!’ En dan zal altijd iets of iemand verweesd achterblijven.

“Ik heb dat ook gezien met de klinische labo’s. Als klein labo kon je niet mee met de investeringen in nieuwe ontwikkelingen, waarbij je op tijd en stond nieuwe computers moest kopen. Het was eten of gegeten worden. Daarom kocht ik met Riatol het vier keer grotere AML. Daar moet je guts voor hebben.”

We hebben hier de brains en de guts, maar niet het geld?

VEREECKEN. “Niet genoeg geld om een vuist te maken, neen. Gelukkig, al noemen sommigen het een ongeluk, is het geld goedkoop. Het maakt dat zelfs banken fondsen aan het oprichten zijn om te investeren in biotech.”

Er is hier misschien wel geld om te investeren, maar het is erg versnipperd.

VEREECKEN. “‘Ieder met zijn hymne, ieder met zijn vlag’, zoals het liedje klinkt ( lacht). PMV heeft andere spelregels dan Korys van de familie Colruyt, of Fund+ van Désiré Collen, en dan heb je fondsen als Vesalius of Theodorus, het Innovation Fund… Iedereen vindt een beetje het warm water opnieuw uit, en heeft eigen spelregels.”

De fintechondernemer Jürgen Ingels weet waarom biotech in ons land zo floreert: omdat er enkele “zotten” zijn zoals u die er energie en tijd in willen steken en hun kennis blijven delen.

VEREECKEN. ( lacht) “Het klopt wel. Of je nu in fintech of biotech actief bent: voor een investering moet je iemand hebben die er iets van kent, en die zijn niet dik gezaaid. Het gaat vooral over vertrouwen. Je moet al een zeker traject kunnen voorleggen. Overleggen over bepaalde dossiers is een pluspunt, wie het dossier heeft gekregen en wat ze ervan vinden. Dat is Vlaanderen. Ons kent ons. Het belang daarvan wordt onderschat. Ik zit pas zelf in een fonds, maar ik deed voordien alle dossiers, inclusief het boekenonderzoek, alleen. Dan was ik blij dat ik al eens een telefoontje kon plegen.”

De naam die het meest opduikt naast die van u, is Herman Verrelst, de CEO van Biocartis.

VEREECKEN. “Ik ben in 2012 aan boord gekomen bij het Leuvense Cartagenia. Hij was er CEO. Drie jaar later werd Cartagenia verkocht aan het Amerikaanse Agilent, ook een mooie exit. Het werd verkocht voor 60 miljoen euro. Herman bleef aan de slag bij Agilent. Intussen hadden wij wel een vehikeltje opgericht, Heran, om te investeren in start-ups in biotech, zoals Ugentec, Icometrix en Pharmafluidics.”

Hebt u nog andere ijzers in het vuur?

VEREECKEN. “Ik investeer ook in venture capital en private-equityfondsen, en in vastgoed. Wij hebben onder andere studentenkamers in Antwerpen. En dan zijn er de Koolputten, een domein dat van mijn grootouders was. Dat ging in 1984 uit de familie en raakte vervallen. Ik heb het in 2012 teruggekocht en moeten ophogen omdat het in een overstromingsgebied lag. Nu is dat een commerciële toeristische onderneming.”

Stoort het u dat is geweten dat u vermogend bent?

VEREECKEN. “Wat is vermogend? Je hebt mensen met 100 miljoen die niet content zijn en je hebt er met 10.000 euro die heel de dag glimlachend rondlopen. Ik ben blij dat ik gezond ben en probeer dat te zo houden. Dat is veel belangrijker. Ik ben ook blij dat ik nog altijd zoveel vrienden heb en nog altijd nieuwe dingen kan doen, en mijn steentje kan bijdragen. Ik ben niet gehuwd, heb ook geen kinderen, dus de maatschappij mag het gerust allemaal terug hebben. Het is voor mij ook geen wedstrijd om ter grootst of om ter meest. Ik woon ook niet in een kast van een villa. Daar heb je niets aan. Dus vermogend? Ja, maar ook down to earth. Ik hoop dat ze nooit achter mijn rug zeggen dat ik naast mijn schoenen loop. Laat mij maar rustig mijn ding doen en elke dag werken. Het feit dat niets moet, is zalig. Maar ik werk graag, elke dag nog minstens tien uur. Dat is geen straf. En zo alzheimer weghouden. Je kan ermee lachen, maar ik denk toch dat het veel te maken heeft met de geest bezighouden.”