Sabam bijt in het zand met rechtszaak illegaal downloaden

© belga

Het Europees Hof van Justitie heeft Sabam in het ongelijk gesteld na de eis aan een internetprovider om een permanente filter tegen illegaal downloaden te installeren. Sabam neemt ‘akte’ van het arrest.

De Belgische internetprovider Scarlet kan niet verplicht worden om een permanente filter te installeren zodat het downloaden van illegale kopie’s van muziek of film onmogelijk wordt. Dat heeft het Europees Hof van Justitie beslist. Daarmee komt een eind aan een klacht van de Belgische auteursrechtenvennootschap Sabam tegen Scarlet.

Sabam klaagde in 2004 Scarlet aan omdat de internetprovider niks deed tegen het downloaden van illegale kopie’s van muziek, films en ander auteursrechtelijk beschermd materiaal. Dat verloopt voornamelijk via zogenaamde peer-to-peer netwerken zoals Bittorrent.

De Brusselse rechtbank van eerste aanleg gaf in 2004 Sabam gelijk. Bij de beroepsprocedure werd een vraag gesteld aan het Europees Hof van Justitie of een internetprovider verplicht kon worden om een filter te installeren en zo illegaal downloadverkeer te blokkeren.

Het Europees Hof heeft daarop geantwoord dat zo’n verplichting in strijd is met Europese richtlijnen. Houders van intellectuele eigendomsrechten hebben rechten, maar een filter maakt het providers quasi onmogelijk om hun activiteiten nog op een normale manier voort te zetten. Het systeem is erg duur en zou ook per ongeluk legaal verkeer kunnen blokkeren. Bovendien moeten providers daarvoor naar een totale monitoring van het surfverkeer evolueren en daardoor hebben burgers geen privacy meer online.

Sabam bekijkt alternatieven
Auteursrechtenvereniging Sabam “neemt akte” van het arrest en put vooral hoop uit het feit dat het Hof van Justitie alleen een algemene filtering van het internetverkeer heeft verworpen. Volgens Sabam stoorde het Hof zich vooral aan de “onevenredigheid” van de voorgestelde maatregel, die “excessieve kosten” zou meebrengen en “technisch te ingewikkeld werk” voor de internet service provider. Ook noteert Sabam het argument van het Hof dat filtering zou kunnen leiden “tot het blokken van legale communicatie”.

Sabam stipt echter aan dat het Hof “geen enkele andere maatregel heeft uitgesloten” (het Hof was alleen gevraagd om algemene filtering te bekijken, nvdr). “Sabam zal daarom de tijd nemen om alternatieven grondig te analyseren”, klinkt het.

Ook belangrijk voor Netlog

Het arrest van het Hof van Justitie in de Sabam-Tiscali zaak maakt deel uit van een drieluik van zaken over elektronische handel, elektronische communicatie en sociale netwerken, die aan het Hof van Justitie zijn voorgelegd, zegt intellectuele rechtenadvocaat Patrick Van Eecke van DLA Piper.

In juli kreeg de Franse cosmeticagigant L’Oréal al ongelijk toen hij eBay verantwoordelijk wilde laten stellen voor de onrechtmatige verkoop van merkproducten via de eBay website. Ook daar vond het Hof dat eBay niet verplicht kon worden om preventief op zoek te gaan naar namaakgoederen.

Vrijheid van ondernemen

Het Hof baseert zich niet langer alleen op argumenten zoals bescherming van de privacy of het recht op ongecensureerde communicatie, maar ook – en dat is nieuw – op het recht op vrij ondernemerschap.

“In België staat dat al in het Decreet D’Allarde (uit 1791, nvdr): iedereen heeft het recht een handel op te zetten”, zegt Patrick Van Eecke, die Netlog verdedigt tegen Sabam in het “sociale netwerken”-luik van de triptiek waarover het Hof binnenkort een uitspraak zal doen. Netlog geldt daar ook als testcase voor sites zoals YouTube of Vimeo.

De rechtszaken zijn ontstaan omdat verschillende Europese richtlijnen op het eerste gezicht tegenstrijdige rechten hebben vastgelegd. “De vraag is dan welk recht het overwicht heeft. Het Hof stelt nu dat auteursrecht zeer belangrijk is, maar dat het geen absoluut recht is, dat ter aller tijde kan worden afgedwongen. Het moet afgewogen worden tegen het recht op privacy, op informatie en het recht op vrij ondernemerschap”.

Van Eecke is vooral blij omdat het Hof zich beperkt tot de principes en niet ingaat op vragen als welke kwaliteit van filtersysteem dan wel toelaatbaar zou zijn, zoals de Belgische rechter in eerste aanleg wèl deed.

“Zelfs als er een filtersysteem voorhanden zou zijn, dan nog vindt het Hof dat in strijd met de fundamentele rechten”, begrijpt Van Eecke uit het vonnis.

Stijn Fockedey/Bruno Leijnse

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content