De milieuorganisaties Recycling Netwerk Benelux en Bond Beter Leefmilieu vragen de Belgische overheden om maatregelen te nemen tegen recyclagebedrijf Fost Plus.
Uit onderzoek van journalisten bij EUObserver en Apache blijkt dat het bedrijf door zijn monopoliepositie een enorme invloed uitoefent op de verwerking van plastic consumentenverpakkingen en die positie ook misbruikt om strengere maatregelen rond verpakkingsafval tegen te gaan.
De organisaties vragen aan de politiek om direct maatregelen te nemen en een onafhankelijke audit naar belangenverstrengeling en machtsmisbruik op te starten. Ook vragen ze om samenwerkingen zoals de ‘Mooimakers’ campagne stop te zetten.
‘De controle van het verpakkingenbeleid mag niet langer in handen van de betrokken bedrijven zelf liggen. De overheid moet dringend opnieuw de regie in handen nemen’, zegt Recycling Netwerk Benelux.
Lobbyclub
Fost Plus is een private organisatie die plastic consumentenverpakkingen verwerkt. De organisatie is ooit opgericht om verpakkingen te verduurzamen door betere inzameling en recycling. Het bedrijf wordt gefinancierd door zijn leden: bedrijven die verpakkingen produceren en verkopen zoals Unilever, Danone en Colruyt. Daardoor organiseren de producenten van afval ook onrechtstreeks de ophaling, recyclage en preventie van afval. De milieuorganisaties zien Fost Plus daarom eerder als een soort lobbyclub voor grote bedrijven, dan een milieubedrijf.
Met die monopoliepositie komt ook heel wat invloed. In theorie moet Fost Plus verantwoording afleggen aan de toezichthoudende overheden, maar uit een recent onderzoek in Knack bleek dat de controle beperkt is. De overheid is min of meer afhankelijk van de industrie om het preventie- en recyclagebeleid in daden om te zetten.
Tegenwerking duurzaam afvalbeleid
Fost Plus zou zijn invloed op het overheidsbeleid al jarenlang gebruiken om een duurzaam afvalbeleid tegen te gaan, volgens het artikel van Apache. Dit om kosten te drukken voor het bedrijf en zo ook voor de gehele verpakkingsindustrie. Fost Plus is ook sterk gekant tegen de invoer van statiegeld op plastic flessen en heeft in het verleden al meermaals zijn invloed gebruikt om beleid hierrond tegen te houden. Fost Plus en andere bedrijven zijn erg gekant tegen statiegeld omdat het een grote praktische ommezwaai in de manier van werken zou betekenen. Een manier waar Fost Plus onlangs grote investeringen hebben in gedaan.
Fost Plus is niet alleen. In Europa zijn er heel wat zogeheten ‘Groene punt’ organisaties die op gelijkaardige manier te werk gaan en verenigd zijn in de Europese lobbygroep, EXPRA.
Het beleid van Fost Plus lijkt ook niet te werken, want het zwerfvuil in Vlaanderen blijft toenemen. Het steeg met meer dan 29 procent in de periode 2013-2019. Er zijn problemen met de cijfers die Fost Plus rond recyclage uitbrengt. ‘Het wegingssysteem is heel erg onbetrouwbaar. Bij de weging van plastics wordt vaak etensresten en vocht meegeteld. Het leidt tot grote overschattingen. Op een bepaald punt werd er bijvoorbeeld 112 procent van het glas gerecycleerd, wat natuurlijk onmogelijk is. Fost Plus weet dat, maar ze doen alsof hun neus bloedt, want daardoor lijkt het alsof ze veel beter werk leveren’, zei Rob Buurman van Recycling Netwerk Benelux.
Er komt ook grote kritiek op de Vlaamse ‘Mooimakers’ en Waalse ‘Be Wapp’ campagnes. Ze zouden enkel afleiden door de schuld bij de consument te leggen en niet het probleem van wegwerpplastics aanpakken. Doordat Fost Plus deze campagnes financiert is er ook sprake van een belangenvermenging. De milieuorganisaties vragen aan de regering om deze campagnes direct stop te zetten.
