‘Politici kunnen een BRICS-land in amper 20 jaar tijd tot economisch rampgebied herleiden’

De inmenging van de politiek in de economie is dit jaar één van de belangrijkste politieke risico’s voor het bedrijfsleven in opkomende markten.

Dat blijkt uit de jaarlijkse politieke risico-analyse van risico-adviseur en verzekeringsmakelaar Aon. Jean-Louis Coppers, gedelegeerd bestuurder van kredietverzekeringsmakelaar CriON licht toe.

Het zijn vooral de lage olieprijs, het rentebeleid in de Verenigde Staten, het conflict tussen Rusland en Oekraïne, en het geweld van terroristische groeperingen, zoals Islamitische Staat en Boko Haram, die de politieke risico’s in de wereld de hoogte injagen. In twaalf van de 163 onderzochte opkomende economieën krijgt het bedrijfsleven hogere politieke risico’s te verduren, blijkt uit de analyse van Aon.

Vooral in de Afrikaanse landen namen de risico’s toe. Bedrijven die er handel drijven met olieproducerende landen zoals Angola, Ghana en Mozambique lopen meer kans om in de problemen te komen met betalingen in harde valuta, of met overheden die hun betalingsverplichtingen niet kunnen nakomen. Dat is een gevolg van de lage olieprijs.

Ook in de Maghreb-landen, Rusland, Venezuela en het Midden-Oosten gooien de lage olieprijzen roet in het eten van zakenlui. Maar het Midden-Oosten kan wel terugvallen op grotere financiële reserves, waardoor de politieke risico’s er beheersbaar blijven.

Opmerkelijk op de wereldkaart: als gevolg van onder meer politiek geweld en insolvabiliteit van de overheid slagen de BRICS-landen er niet langer in hun rol van voortrekkers in de groei van de wereldeconomie te vervullen.

Jean-Louis Coppers, gedelegeerd bestuurder van CriON, makelaar in krediet en politieke risico’s en onderdeel van het wereldwijde netwerk van Aon, is bijvoorbeeld niet zeker hoe Rusland zal evolueren. ‘Momenteel ligt Rusland moeilijk door de oorlogsperikelen en de economische beperkingen. De toekomst van het land is dan ook een groot vraagteken, terwijl Duitsland op vinkenslag ligt om de ‘verloren markt’ opnieuw in te nemen’, zegt Coppers aan Knack.be.

Wat Brazilië betreft, toont Coppers zich nog bezorgder. “Het succesverhaal van de Braziliaanse conomie, met haar exemplarische sociale correcties, draait mogelijk uit op een nachtmerrie. In een jaar tijd verloor de Braziliaanse real bijna de helft van haar waarde. Sinds 1980 bedraagt de inflatie 338 procent, alleen al in januari bedroeg die ruim 7 procent. Dat percentage ligt de helft hoger dan het initiële target van de centrale bank.”

Petrobras op ‘sterven na dood’

Een mogelijke verklaring voor de hoge Braziliaanse inflatie ziet Jean-Louis Coppers in het olieproducerend staatsbedrijf Petrobras, dat volgens hem op ‘sterven na dood’ is. “Een enorm corruptieschandaal lijkt de druppel te veel voor het bedrijf. Geld dat bedoeld was om verouderd materiaal te vervangen, bleek gestort in de partijkas van de Arbeiderspartij van president Dilma Rousseff. Zo verdween naar schatting 20 miljard dollar.”

“De redding van het oliebedrijf Petrobras kan 110 miljard dollar kosten, wat overeenstemt met 5 procent van het Braziliaanse bnp. De kans bestaat dat Petrobras de hele Braziliaanse economie op de knieën dwingt. Politici zijn blijkbaar in staat een BRICS-land in amper 20 jaar tijd tot economisch rampgebied te herleiden.” China, India en Zuid-Afrika vertragen, maar zijn volgens de gedelegeerd bestuurder ‘nog steeds interessant.’

Investeren en klanten werven

Het is volgens Jean-Louis Coppers niet zo dat klanten automatisch weg moeten blijven uit landen met een negatieve politieke risicocode. “Er is een verschil tussen een plaatselijke investering en nieuwe klanten werven. Het eerste is een langetermijninvestering die pas verantwoord is als het land politiek stabiel blijkt. Nieuwe kopers daarentegen zoeken risico’s op korte termijn. Daar speelt niet alleen het politieke risico mee, maar ook het individuele kredietrisico van de afnemer.”

Coppers raadt daarom een kredietverzekering aan. ‘Hierdoor kan de individuele afnemer gescreend worden.’ De EU-lidstaten en de leden van de OESO, die niet opgenomen zijn in de risicokaart, worden overigens beter niet als volledig safe beschouwd, waarschuwt Coppers. “Volledig safe bestaat niet. Neem het voorbeeld van Griekenland, dat al meer dan zeven jaar in een recessie zit. Maar ook voor Griekenland kan een kredietverzekering de afnemers individueel onderzoeken.”

‘Status quo voor Belgische exporteurs’

Er is ook hoopvol nieuws. In zeven landen werd de situatie voor het bedrijfsleven veiliger. Vooral in Latijns-Amerika en de Caraïben daalden de risico’s het voorbije jaar. Dat schrijft Coppers toe aan de Amerikaanse groei. ‘De VS zijn de motor van The Americas, waardoor de VS meer grondstoffen en half afgewerkte producten in het buitenland koopt. Mexico is de tweede belangrijkste handelspartner van de VS. Amerika trekt ook veel immigranten aan die geld sturen naar hun thuislanden, waardoor die economieën beter draaien. Meer dan de helft van alle immigranten in de Verenigde Staten komt namelijk uit Latijns-Amerika.’

‘Wat in het oog springt,’ voegt Coppers met het oog op Belgische ondernemers toe, ‘is dat er een status quo is voor grote en belangrijke exportlanden van België, met uitzondering van Rusland. Kortom, de laatste jaren zijn er voor Belgische exporteurs geen opvallende stijgers wat risico’s betreft.’ (NC)