De Belgische banken staan voor onzekere en moeilijke tijden. Dat dreigt niet zonder gevolgen te blijven voor de reële economie. Het spook van de kredietverstrakking duikt weer op.
De Belgische bankiers zijn ongerust. Wat altijd een veilige haven leek, de Belgische overheidsschuld, is dat niet meer. De koersen van Belgische obligaties staan onder druk. En dat treft elke Belgische kredietinstelling, zei Luc Versele, directievoorzitter van Landbouwkrediet op een symposium van het Belgian Financial Forum: “Als spaarbank zijn wij altijd heel voorzichtig geweest. Spaaroverschotten werden geïnvesteerd in Belgisch overheidspapier. Als we gedwongen zouden worden waardeverminderingen op dat papier te nemen, komen alle Belgische banken in de problemen.”
“Het was geen goed idee van Europa om de banken te laten onderzoeken wat het zou betekenen als ze hun overheidspapier tegen marktwaarde zouden verrekenen”, beaamt Filip Dierckx, operationeel directeur van BNP Paribas Fortis. “Dat is in de geesten blijven spelen. Onder druk van de markten is iedereen bezig zijn balans af te bouwen. Maar als we allemaal op hetzelfde moment deleveragen, komen we in een negatieve spiraal terecht.”
Volgens Rudi Vander Vennet, professor financiële economie van de UGent is de financiering van de banken momenteel het grootste probleem: “Met een obligatiemarkt die stilligt, onderpanden die uitgeput geraken en aandeelhouders die niet bereid zijn kapitaal te injecteren tegen de huidige lage prijzen, rest er maar één alternatief: een gedwongen schuldenafbouw waarbij grote pakketten activa verkocht worden. Vooral leningen aan kmo’s, handels- en projectfinanciering zullen daarvan het slachtoffer zijn. En dat is net het hart van onze economie.”
Ook de gouverneur van de Nationale Bank, Luc Coene, vreest de gevolgen voor de reële economie: “Kredieten zullen duurder en schaarser worden. Vooral voor kmo’s kan dat problematisch zijn. Grote ondernemingen kunnen zich nog rechtstreeks op de kapitaalmarkt financieren. Voor kmo’s is dat niet evident.”
Goldman Sachs waarschuwt in een rapport voor de kredietverstrakking. De Amerikaanse zakenbank voorspelt een milde recessie in het lopende kwartaal en houdt het voor volgend jaar op 0,1 procent economische groei in de eurozone. “Tenzij de kredietverlening aan bedrijven en gezinnen verder verslechtert”, aldus de bank, “dan zou Europa wel eens in een diepe recessie vergelijkbaar met die van 2008/2009 kunnen sukkelen.”
Patrick Claerhout
Lees een analyse van de problemen in de bankensector en de gevolgen op de kredietverstrekking in Trends van deze week.