Pandemiekater voor aandeelhouders Brussels Airport Company: hoe 460 miljoen euro waarde de lucht in ging

© BELGAIMAGE
Wolfgang Riepl
Wolfgang Riepl redacteur bij Trends

In december 2019 kochten nieuwe aandeelhouders voor ruim 2 miljard euro een belang in de luchthavenuitbater van Zaventem. Ook het overheidsvehikel Participatie Maatschappij Vlaanderen en Belgische pensioenfondsen boden mee. Toen kwam de pandemie. Een forse afboeking van minimaal 460 miljoen euro dreigt.

Jaarverslagen vertellen veel, maar vaak is wat ze niet vermelden nog het meest interessant. Neem het jaarverslag van 2020 van de overheidsinstelling Participatie Maatschappij Vlaanderen (PMV), dat ondernemingen financiert. Eind 2019 verwierf PMV een belang in Brussels Airport Company, de luchthavenuitbater van Zaventem. Dat gebeurde via de bv Sky Holding Belgium, waarin ook de pensioenfondsen van de bouw en de metaalsector en de verzekeraar Patronale geld pompten. Voor 107 miljoen euro verwierf Sky Holding Belgium een onrechtstreeks belang van 1,9 procent in Zaventem (zie grafiek).

Het jaarverslag van 2019 was vol lof over die investering. “PMV was de katalysator voor het groeperen van lokaal kapitaal voor het belang”, staat er. Het belang van de luchthaven voor de Vlaamse economie staat buiten kijf. Zaventem is goed voor 1,8 procent van het bruto binnenlands product en 64.000 rechtstreekse en onrechtstreekse banen. Het is de grootste economische groeimotor van het land, na de haven van Antwerpen. Zaventem ligt centraal in Europa en vervult daarmee een cruciale rol in de internationale logistiek. Bovendien vindt PMV de luchthaven “een interessante investering in een gereguleerd infrastructuuractief”. In normale tijden is een luchthavenuitbater een kaskoe, die veel geld verdient met passagiers, vliegbewegingen, allerlei heffingen voor luchtvaartmaatschappijen, vastgoed en parkeergelden. Bovendien was het luchtvaartverkeer sinds 2010 onophoudelijk gegroeid, behoudens een knik in het terreurjaar 2016. 2019 werd een recordjaar met ruim 26 miljoen passagiers (zie tabel Brussels Airport Company in cijfers).

Pandemiekater voor aandeelhouders Brussels Airport Company: hoe 460 miljoen euro waarde de lucht in ging

Maar luchthavens zijn heel conjunctuurgevoelig. Via de gereguleerde infrastructuur willen investeerders ook op lange termijn een redelijk rendement halen, maar een garantie is dat nooit. Zo was daar plots de coronapandemie. Vanaf half maart vorig jaar ging omzeggens de hele wereld op slot, met de luchtvaart als een van de grootste slachtoffers. In Zaventem daalde het aantal passagiers vorig jaar met 74 procent, de bedrijfsopbrengsten met 62 procent en het aantal vliegbewegingen met 59 procent.

Je zou van PMV verwachten dat het iets kwijt wil over die impact op zijn belang in Zaventem. Maar in het jaarverslag van 2020 staat Brussels Airport Company niet eens vermeld. Over de bv Sky Holding Belgium lezen we enkel dat PMV vorig jaar uitzonderlijke financiële lasten op het belang heeft geboekt. Gelukkig is er de informatie bij de balans van de holding waarmee PMV in de luchthaven participeert. De luchthavenuitbater werd hard geraakt door covid-19, met strikte reisbeperkingen en quarantaineregels. “Dat zal een zeer negatieve invloed hebben op de activiteiten van BAC, voor de passagierscijfers in het bijzonder.” Sky Holding Belgium slikte een waardevermindering van 23,2 miljoen euro op zijn belang in Zaventem van 107 miljoen euro. Dat is 22 procent.

Pandemiekater voor aandeelhouders Brussels Airport Company: hoe 460 miljoen euro waarde de lucht in ging

Bijkomende waardevermindering

Een van de aandeelhouders van Sky Holding Belgium is Epico, een investeerder in infrastructuurfondsen, vooral in de Benelux. Epico, dat zelf een waardevermindering boekte op het luchtvaartbelang, houdt de moed erin. Volgens het jaarverslag “is het de verwachting dat de komende jaren volledig herstel zal plaatsvinden” op de luchthaven van Zaventem.

De tweede grootste aandeelhouder, het pensioenfonds van de metaalsector, is voorzichtiger. Dat is vreemd, want het fonds heeft ook een belang van 33 procent in Epico. Het pensioenfonds investeert onder meer in lokale infrastructuur. Dat vermogensbeheer laat het pensioenfonds doen door PMV. “Het hernemen van het internationale luchtverkeer zal bepalen of een bijkomende waardevermindering noodzakelijk is”, laat het fonds weten.

De afboeking met ruim een vijfde zou dus niet volstaan. Die afboeking ligt nochtans grosso modo in lijn met de koersval van beursgenoteerde luchthavens zoals Wenen, Zürich en het veel grotere Frankfurt sinds het begin van de pandemie. En het pensioenfonds van de metaalsector kan tegen een stootje. Vorig jaar klokte het af op een balanstotaal van ruim 1,6 miljard euro. Het fonds, dat aanvullende pensioenen beheert van ruim 263.000 arbeiders in de sector, pompte 24,1 miljoen euro in Zaventem.

Zwarte zwaan

Maar het pensioenfonds is slechts een kleine garnaal in het luchtvaartconsortium dat een deel van Brussels Airport Company heeft verworven. De koper was de Nederlandse holding Solace Topco bv. De aandeelhouders zijn vooral grote buitenlandse spelers ( zie tabel). Het Nederlandse pensioenfonds APG Groep beheerde vorig jaar een vermogen van 573 miljard euro voor 4,7 miljoen leden. QIC is een Australische investeerder, het beursgenoteerde Swiss Life is de grootste verzekeraar in Zwitserland.

Het zijn aandeelhouders die doorgaans voor de lange termijn investeren, onder meer in infrastructuurprojecten die vrij stabiele opbrengsten genereren. Alleen: covid-19 was de spreekwoordelijke zwarte zwaan die, zeker in de luchtvaart, langer dan voorzien kan huishouden.

De raad van bestuur van Solace Topco vindt de toestand zorgwekkend, volgens een analyse van eind vorig jaar. Toen pas werd de balans van het eerste boekjaar 2019 neergelegd – met een vertraging die toe te schrijven was aan de pandemie. Het is mogelijk dat het belang in de luchthaven van Zaventem vanwege covid-19 niet zal renderen zoals gepland. “De raad van bestuur verwacht een waardevermindering op de investering in het volgende boekjaar.” Dat is dan het boekjaar 2020, maar daarvan is de balans nog niet neergelegd.

Sky Holding Belgium heeft die afboeking vorig jaar al geslikt, waarmee de waarde van Zaventem met ruim een vijfde is gedaald.

Als Solace Topco dezelfde maatstaf hanteert, verdampt 460 miljoen euro uit de boeken. Zo veel werd te veel betaald voor de luchthaven. Die afboeking is een momentopname voor één boekjaar. Als de toestand verbetert na de pandemie, kan de waardevermindering worden teruggenomen. De aandeelhouders zijn bovendien vooral pensioenfondsen, die voor de lange termijn investeren.

2025 wordt beter

Maar dat is niet alles. Solace Topco is weliswaar een solide gefinancierde holding, met een eigen vermogen van bijna 2 miljard euro op een balanstotaal van 2,4 miljard euro. Maar het bedrijf heeft ook voor 422 miljoen euro financiële schulden. Die zouden normaal gesproken worden afgelost via dividenden van Brussels Airport Company. Die dividenden kwamen er niet voor het boekjaar 2020. Solace Topco verwacht evenmin een dividend voor 2021. Daardoor werden de voorwaarden voor de terugbetaling van die financiële schulden geschonden. Solace Topco moest nieuwe kredietlijnen zoeken, tegen een hogere rente.

De luchthavenuitbater Brussels Airport Company acht zich echter voldoende solide en verwacht de volgende jaren weer winst te maken. Ook de kredietbeoordelaar Fitch vond de luchthavenuitbater in maart nog altijd voldoende kredietwaardig. Al zou Zaventem pas vanaf 2025 iets meer passagiers hebben dan in 2019.

Zaventem bijna zes keer duurder in vijftien jaar

2.420.226.303 euro: dat betaalden de kopers, inclusief aandeelhoudersleningen, begin december 2019 voor een belang van 36 procent in Brussels Airport Company. Het luchthavenbelang wordt tegen 2,21 miljard euro gewaardeerd in de balans van de Nederlandse vennootschap Solace Topco bv. Dat is de holding van de kopers.

Daarmee kreeg de luchthavenuitbater van Zaventem een waardering van 6,14 miljard euro (zonder premie voor een meerderheidsbelang) van de volle 100 procent, inclusief schulden. Dat is goed voor ruim 18 keer de bedrijfskasstroom (ebitda) in 2019. De nieuwe eigenaars kochten het belang over van de Australische investeringsgroep Macquarie. Die had eind 2004 een belang van 70 procent in de luchthaven gekocht voor 735 miljoen euro. Dat betekent een waardering van de volle 100 procent van 1,05 miljard euro. In vijftien jaar werd de luchthaven dus bijna zes keer duurder.

Pandemiekater voor aandeelhouders Brussels Airport Company: hoe 460 miljoen euro waarde de lucht in ging

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content