Ook Duits leger koopt de F-35, de Ferrari van de gevechtsvliegtuigen

Het Duitse leger wil 35 F-35-gevechtsvliegtuigen aanschaffen. Door hun hoogtechnologische uitrusting en uitstekende prestaties wordt dat type weleens ‘de Ferrari van de gevechtsvliegtuigen’ genoemd. Ook België koopt 34 van die vliegtuigen. Voor Georges Heeren, defensiespecialist bij de technologievereniging Agoria, is het een goede zaak dat diverse Europese landen met hetzelfde toestel vliegen.

De Duitse regering liet maandag weten dat ze 35 F-35’s wil kopen, tegen een geschatte prijs van “10 tot 15 miljard euro”. De producent is het Amerikaanse beursgenoteerde defensieconglomeraat Lockheed Martin. Dat haalde in 2021 een omzet van 67 miljard dollar, en leverde vorig jaar 142 vliegtuigen F-35’s (120 in 2020).

Diverse Europese landen vliegen met de F-35, of hebben de toestellen besteld. Ook Israël heeft er 50 besteld. De 34 toestellen voor België zouden worden geleverd tussen 2024 en 2030. “Dat meer landen met hetzelfde toestel vliegen is een goede zaak voor de samenwerking bij operaties”, zegt Georges Heeren, defensiespecialist bij de technologievereniging Agoria. “Ook de uitwisseling van onderdelen en steun bij het onderhoud kan aanleiding geven tot meer internationale en Europese samenwerkingsverbanden. Voor het gevechtsvliegtuig F-16 bestaat er al een los samenwerkingsverband tussen diverse Europese landen. Zij bestelden bijvoorbeeld samen vernieuwingen voor de F-16. Het leidde ook tot gezamenlijke trainingen op de nieuwe toestellen”.

Tactische nucleaire wapens

Op het eerste gezicht lijkt een bestelling van 35 vliegtuigen door de Europese economische grootmacht Duitsland niet veel. “De gevechtsvliegtuigen krijgen een specifieke rol”, zegt Georges Heeren. “Ze vervangen het vliegtuigtype Tornado als bommenwerper voor tactische nucleaire wapens. Dat was nog de enige rol voor dat toestel. Het operationele toestel van de Luftwaffe voor luchtverdediging en als bommenwerper is en blijft de Eurofighter. Die 140 toestellen zijn echter niet gecertificeerd voor de wapens van de Tornado. De F-35 is dat wel”.

De F-35 wordt weleens ‘de Ferrari van de gevechtsvliegtuigen’ genoemd. “Het is een zeer geavanceerd en complex toestel dat onder meer het vijandelijk luchtruim kan binnendringen omdat het minder of later zichtbaar is op radars”, verklaart Georges Heeren. “Alles hangt uiteraard af van de radartechnologie. De F-35 is ook al klaar voor gezamenlijke operaties met onbemande toestellen. Maar niet alle luchtmachtopdrachten vergen deze capaciteit (bijvoorbeeld vliegtuigen onderscheppen in het eigen luchtruim). De vergelijking is dat we een racetoestel gekocht hebben maar er ook soms mee gewoon naar de bakker moeten rijden. Mais qui peut le plus, peut le moins“.

Kansen voor Belgische defensiebedrijven

Bij de bekendmaking van de kooporder was nog niet duidelijk vanaf wanneer de F-35 aan Duitsland wordt geleverd. Het vliegtuig wordt ook in Europa geassembleerd. Het Duitse order biedt eventueel ook kansen voor de Belgische producenten Asco, Sabca en Sonaca. De drie bedrijven vormden een consortium voor de bouw van onderdelen van de staart van de F-35. “Het horizontale staartstuk wordt niet enkel voor de Belgische vliegtuigen gemaakt, maar voor de wereldwijde aanvoerketen van Lockheed Martin”, zegt Georges Heeren. “Het consortium moet aan Lockheed Martin bewijzen dat het niet enkel goedkoop kan produceren, maar zelfs dat het product verder kan worden verbeterd. En hoe meer toestellen Lockheed Martin verkoopt, hoe meer kansen dat ook onze bedrijven een graantje meepikken. Of dat specifiek met dit contract zo zal gaan? Het huidige contract met de drie Belgische luchtvaartproducenten voorziet in een bepaald aantal staartstukken. We weten vandaag niet waar deze zullen eindigen.”

De naam van het consortium is BV BeLightning. De onderneming werd eind december 2020 opgericht door de drie bedrijven, met een maatschappelijk kapitaal van 90.000 euro. In april vorig jaar volgde een kapitaalverhoging met bijna 19 miljoen euro, waarvan de overheidsholding FPIM bijna 15 miljoen euro leverde. De drie luchtvaartbedrijven betaalden slechts een deel van hun geplande circa 15 miljoen euro. FPIM, dat diverse overheidsbelangen beheert zoals de luchthavenuitbater in Zaventem en bpost, heeft bijna de helft van de aandelen van BeLightning.