Ook Belgische vennootschap verwikkeld in Orpea-schandaal

Nieuws over financiële wantoestanden deden woensdag het aandeel van de Franse rusthuisgroep Orpea kelderen. Trends kreeg inkijk in het onderzoek van die onthullingen.

Het aandeel van de Franse rusthuisgroep Orpea ging vandaag stevig onderuit met een verlies van bijna 20 procent. In de namiddag stond de koers even meer dan 30 procent in het rood. Dat gebeurde na een onderzoek van Investigate Europe – een Europees onderzoeksjournalistiek collectief waar Trends al eerder mee samenwerkte – over boekhoudkundige en financiële onregelmatigheden gelinkt aan de rusthuisgigant.

Belgische holdingvennootschap in de fout

Orpea is via schermvennootschappen in onder meer Luxemburg en België te linken aan talloze schimmige financiële handelingen, van malafide belastingaangiften in Frankrijk tot onrechtmatige boekhoudrapportering in België, zo blijkt uit het onderzoek. De spilfiguren zijn de voormalige CEO van Orpea Italië en de voormalige CFO van het Franse moederbedrijf.

Centraal in heel het verhaal staat het Luxemburgse bedrijf Lipany SA, een holding met meer dan 40 dochtervennootschappen onder zich. De eigenaar van Lipany is Roberto Tribuno, de voormalige CEO van Orpea Italië.

Vanuit Lipany vertakt zich een netwerk aan vennootschappen doorheen heel Europa, die allemaal van ver of dichtbij aan Orpea zijn verbonden en die op verschillende manieren boekhoudkundige en fiscale regels hebben overtreden.

Zo is Lipany de moederholding boven het Belgische bedrijf Laurita Belgium, opgericht in 2013 door een Luxemburgse onderneming die later is opgegaan in Lipany. In 2018 kocht Laurita het Franse RSS Seniors+, een Franse holding die 51 procent in handen heeft van 14 ondernemingen die onder meer rusthuizen bouwen voor Orpea. Orpea zelf heeft de overige 49 procent van die 14 bedrijven in handen, niet van RSS zelf. Maar RSS heeft de afgelopen jaren in zijn jaarrekeningen gesteld dat het belastingtechnisch binnen de Orpea-groep geconsolideerd werd. Volgens de Franse wetgeving mag dat echter enkel wanneer het moederbedrijf 95 procent van de aandelen in handen heeft wat hier duidelijk niet het geval is.

RSS en haar 14 dochterondernemingen zijn dus al jaren onrechtmatig geconsolideerd binnen Orpea. Als klap op de vuurpijl blijkt dat Orpea-topman Sébastien Mesnard, voormalig CFO van de Franse rusthuisgroep, bestuurder was bij die 14 dochterondernemingen. Mesnard is na de publicatie over de financiële malversaties door Orpea aan de kant gezet, volgens een mededeling van de rusthuisgigant. Verder heeft het een klacht ingediend bij het Franse gerecht tegen “onbekende personen” voor oneigenlijk gebruik van bedrijfsfondsen.

Ook het Belgische Laurita is in overtreding met de Belgische regels rond boekhoudrapportering. In geen enkele van de jaarrekeningen vermeldt het de bedrijven waarvan het aandeelhouder is, terwijl het daar wettelijk toe verplicht is. Uit documenten van het Franse handelsregister blijkt dat het op zijn minst eigenaar is van RSS Senior+.

Bovendien blijkt dat Laurita ook 45 procent in handen heeft van de Belgische vennootschap Holding Senior Invest (HSI), maar dat zelf nooit in haar jaarrekeningen heeft gemeld. Orpea België is een andere aandeelhouder van HSI dat fungeert als holding boven een aantal Orpea-rusthuizen en vennootschappen in ons land.

Opeenstapeling van schandalen

In totaal heeft het Luxemburgse Lipany doorheen de jaren meer dan 90 miljoen euro aan activa op zijn balans verzameld. Ondanks de nauwe verstrengelingen met Orpea, heeft die laatste daar in al zijn jaarverslagen en financiële rapporteringen nooit naar verwezen. Tussen de twee leeft een ingewikkeld kluwen van financiële verplichtingen en vorderingen en veelvuldig geschuif met aandelen en andere activa. Zo verkocht Orpea in 2014 voor 5 miljoen euro een Italiaans rusthuisbedrijf aan een dochteronderneming van Lipany. In 2016 verkocht die Lipany-dochter hetzelfde rusthuis opnieuw aan Orpea voor 5,2 miljoen, om die vervolgens in 2018 opnieuw terug te kopen voor de oorspronkelijke 5 miljoen euro.

Deze onthullingen komen voor Orpea bovenop de schandalen die zich sinds begin dit jaar aan het opstapelen zijn na het verschijnen van het boek ‘Les Fossoyeurs’ (De grafdelvers) over verwaarlozing van rusthuisbewoners, misbruik van subsidies en andere wantoestanden binnen de rusthuisgroep. De Frans openbare aanklager is ondertussen meerdere strafonderzoeken gestart naar de mogelijke misdrijven. Na de publicatie van het boek, kelderde de aandelenkoers van 86 naar 40 euro. Momenteel bengelt ze onder de 30 euro.

De rusthuisgroep is actief in 23 landen met 1.100 vestigingen goed voor meer dan 110.000 rust- en verzorgingsbedden. In ons land heeft het 80 vestigingen en meer dan 6.000 bedden.

De oprichter van Orpea Jean-Claude Marian is na zijn pensioen als CEO en voorzitter van de rusthuisgroep in Brussel komen wonen.