Nicolas Boël (voorzitter Solvay): ‘We zoeken geen kloon van Jean-Pierre Clamadieu’

Nicolas Boël leidt als voorzitter van Solvay de zoektocht naar een nieuwe CEO, nu de Fransman Jean-Pierre Clamadieu aan de slag gaat bij de energiereus Engie. In Trends schetst Boël de toekomst van Solvay na het vertrek van de man die tekende voor de metamorfose van het chemiebedrijf.

In tegenstelling tot zijn extraverte en verbaal ijzersterke CEO Jean-Pierre Clamadieu, die de voorbije zes jaar de transformatie van Solvay druk en graag heeft becommentarieerd, heeft Nicolas Boël sinds zijn benoeming tot voorzitter van Solvay in mei 2012 zelden interviews gegeven. De 55-jarige Boël treedt enkel naar buiten op cruciale momenten voor de groep. Naast zijn maiden interview in Trends in de lente van 2012, duidde hij enkel in 2015 in Trends de eerste kapitaalverhoging sinds de beursgang in 1967. Die operatie moest de overname van de Amerikaanse sectorgenoot Cytec financieren. Dankzij Cytec werd Solvay een wereldtopper in hoogwaardige composietmaterialen in de luchtvaart- en de autosector.

Nu is er dus het aangekondigde afscheid van Clamadieu, die tekende voor een complete make-over van de groep. Onder Clamadieu heeft Solvay liefst 44 deals beklonken. Volgende maand lanceert hij nog een plan om de organisatie van de groep te vereenvoudigen en aan te passen aan de door de vele overnames fel gewijzigde structuur. Maar uiterlijk eind dit jaar, en allicht enkele maanden vroeger, trekt Clamadieu de deur definitief achter zich dicht bij Solvay, waar in de overtreffende trap wordt gesproken over de eerste niet-familiale CEO. Boël zegt het niet met zoveel woorden, maar hij ziet het nakende vertrek van Clamadieu met lede ogen aan. Het klikte wonderwel tussen Clamadieu en zijn bedachtzame voorzitter, het speerpunt van de erg discrete familiale Solvay-aandeelhouders.

Sinds wanneer wist u dat uw CEO zou vertrekken?

NICOLAS BOËL. “Sinds onze eerste ontmoeting is Jean-Pierre daarover altijd helder geweest. Hij zei toen al dat het rond zijn 60ste de juiste tijd zou zijn om verder te evolueren (Clamadieu wordt in augustus 60, nvdr). We hebben geregeld samen een stand van zaken opgemaakt, ook met de raad van bestuur, wetende dat de finale datum zou afhangen van de kansen die zich zouden aandienen. We werden dus niet in snelheid gepakt toen hij me enkele weken geleden belde om te melden dat hij de voorzitter van Engie kon worden.”

U hebt de voorbije zes jaar een gezamenlijk traject afgelegd. U bent hier voorzitter geworden in mei 2012, in dezelfde maand werd Clamadieu CEO.

BOËL. “Dat traject is uitzonderlijk geweest. We hebben de portfolio van activiteiten getransformeerd. Er zijn heel wat nieuwe activiteiten, nieuwe segmenten, nieuwe materialen en nieuwe klanten als Boeing, Airbus en Apple. Zowat 50 procent van onze werknemers was ruim vijf jaar geleden nog niet in de groep. En doorheen die transformatie behielden we onze financiële robuustheid.”

Wat is het ideale moment voor zijn vertrek?

BOËL. “Dat is er niet. Elk moment heeft zijn voor- en nadelen. We zijn in vijf jaar veranderd van een speler in traditionele chemie naar een specialist in speciale chemie en materialen. In 2013 werd met pvc een heilig huisje afgesplitst (eerst in een joint venture met Ineos, dat nu volledig eigenaar is, nvdr) en de aangekondigde verkoop van de polyamide-afdeling vorig jaar aan BASF was het sluitstuk. Maar we zijn aanbeland in een consolidatiefase. We moeten het nu waarmaken met wat we hebben verkocht en gekocht, werken aan synergie en organische groei in onze nieuwe metiers, en zorgen dat er veel innovaties komen uit de materialenpoot, die flink is gegroeid. Zowat de helft van onze omzet komt uit speciale polymeren en composietmaterialen. We moeten daar nu eerst onze organisatie aan aanpassen, voor we aan volgende acquisities kunnen denken. Het is een andere tijd voor Solvay en daarmee ook voor onze volgende CEO.”

Clamadieu lanceert in maart een plan om de groepsstructuur te vereenvoudigen. Hij kan het wel niet opvolgen.

BOËL. “Dat wordt al lang voorbereid. Het is belangrijk dat hij als CEO de lat op de juiste hoogte legt en de toon zet, en dat vervolgens de organisatie overneemt. Jean-Pierre incarneert dan wel de strategie en de visie, maar daaronder schuilt een sterke organisatie. Dat maakt dat ik uiterst sereen ben, omdat we enorm veel competenties hebben in de groep. We hebben het uitvoerend comité versterkt met drie leden om het project te dragen.”

Is die versterking van het uitvoerend comité rechtstreeks gelieerd aan het vertrek van Clamadieu?

BOËL. “Totaal niet. Dat was al geruime tijd gepland en beantwoordde aan de noden van de transformatie.”

Al goed dat het uitvoerend comité wordt versterkt, want u verliest ook de ervaren Roger Kearns, die onder meer verantwoordelijk is voor de cruciale divisie hoogperformante polymeren, waardoor het comité wordt verzwakt.

BOËL. “Ik spreek niet van verzwakking. Het is een persoonlijke beslissing van Roger. Hij heeft zestien jaar buiten de Verenigde Staten, zijn vaderland, gewerkt en gewoond. Hij was gekomen op een punt in zijn leven waarop hij nadacht over de toekomst. Hij heeft beslist zich terug te plooien op de VS, en heeft daar een belangrijke job aanvaard.”

Was hij een kandidaat om Clamadieu op te volgen?

BOËL. “Hij was zeker en vast een kandidaat, zoals er andere zijn.”

Misschien moeten we u weldra feliciteren omdat u PDG wordt van Solvay en de taken van voorzitter en CEO zult combineren?

BOËL. ( Lacht) “Nee, het ontkoppelde model heeft bewezen dat het goed werkt.”

Bij ons vorig gesprek in 2015 vroegen we of het vertrek van Clamadieu uw voornaamste zorg was. U antwoordde dat de raad van bestuur niet goed zijn werk zou doen als die niet zou nadenken over de opvolging. U hebt dus veel tijd gehad om dat voor te bereiden.

BOËL. “We kunnen pas op de knop drukken wanneer we de exacte datum kennen. Pas op dat moment moeten we de leider moeten vinden die het volgende hoofdstuk van Solvay moet schrijven. We zoeken geen kloon van Jean-Pierre. Het bedrijf is nu anders dan in 2011. De missie van de volgende CEO zal dat ook weerspiegelen. We zoeken een industrieel, een leider die kan motiveren en teams kan aanvuren, een strategische visie heeft, en zichzelf ter discussie durft te stellen, iemand die de sociale en langetermijnwaarden van Solvay uitdraagt en voor wetenschap en innovatie staat. Maar goed, het proces moet sereen verlopen, dus is het belangrijk dat het confidentieel blijft. De discussie moet collegiaal rond de tafel van de raad van bestuur worden genomen.”

Clamadieu was de CEO van Rhodia, dat in 2011 door Solvay werd overgenomen en werd vervolgens de CEO van de hele groep. Waarom niet dat scenario herhalen, en Shane Fleming, de CEO van het in 2015 overgenomen Cytec, benoemen tot nieuwe groeps-CEO?

BOËL. ( Ontwijkend) “Solvay heeft altijd bijzonder sterke toplui gehad, zoals Jean-Pierre, en het is de taak van de raad van bestuur om de beste opvolger te vinden.”

Heel wat bedrijven, onder andere AB InBev, hebben een kweekvijver voor toptalent om troonopvolgers voor te bereiden. Solvay ook?

BOËL. “Uiteraard hebben we programma’s voor de ontwikkeling van talent, ook voor de leden van de businessunits en het uitvoerend comité.”

Heeft de raad van bestuur een voorkeur voor een interne of een externe kandidaat?

BOËL. “Neen, we willen gewoon de beste CEO vinden, wat maakt dat we intern en extern zoeken.”

Intussen hebt u nu een CEO die zijn tijd moet verdelen tussen Solvay en Engie. Gezond is dat toch niet?

BOËL. “Ik ken Jean-Pierre, ik heb hem zes jaar zien functioneren, op alle uren van de dag en de nacht, waar hij ook was. En als hij zich engageerde, heeft hij zich daar altijd aan gehouden.”

Wat hebt u van hem geleerd?

BOËL. “Vertrouwen, denk ik. Jean-Pierre en ik zijn complementair. Bij alle strategische plannen zaten we altijd perfect op één lijn. We hadden ook altijd een erg open en directe relatie, formeel en informeel. Het deugdelijk bestuur zal ervoor zorgen dat ik ook met zijn opvolger een succesvolle tandem kan vormen.”

Hoe gaat u zijn afscheid vieren?

BOËL. “We hebben nog genoeg tijd om daarover te denken.”

Zult u hem missen?

BOËL. “Zeker. Ik heb mogen samenwerken met iemand die een enorme werkkracht heeft en loyaal en geëngageerd is, voor wie ik een enorm respect en een grenzeloze bewondering heb. De rol van CEO is uiterst moeilijk. Als er goed nieuws is, kunnen de businessunits daarvan profiteren, maar slecht nieuws of moeilijke beslissingen zijn voor rekening van de CEO. Iedereen ziet de bekroningen, maar niet altijd de andere kant, de eenzaamheid, de extreme druk, de uiterst moeilijke beslissingen.”